1. Enerjinin titreşim ve sarsıntıyla taşınması, esnek bir ortamla ilişkilidir.
Buna göre, titreşim veya sarsıntı ile ilgili,
I. Hava ortamında oluşturuluyorsa esnek ortam havadır.
II. Sarmal yay üzerinde oluşturuluyorsa esnek ortam havadır.
III. Su yüzeyinde oluşturuluyorsa esnek ortam sudur.
Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) II ve III
C) I ve III
D) I, II ve III
Cevap: C
Açıklama:
Titreşim veya sarsıntı, esnek bir ortamda yayılır. **Hava ortamında ses dalgaları yayılır, su ortamında su dalgaları yayılır.** Ancak, **sarmal yay üzerinde oluşan dalga ortamı hava değil, yayın kendisidir.** Bu yüzden II. ifade yanlıştır.
---
2. Özelliği değişmeyen bir ortamda oluşturulan dalganın anlık görünümü aşağıdaki gibidir:
Kaynak
1 birim (br) ----- Dalga görüntüsü ---- 1 birim (br)
Buna göre, dalganın **dalga boyu (λ)** ve **genliği** kaç birimdir?
A) λ = 2 br, Genlik = 2 br
B) λ = 4 br, Genlik = 4 br
C) λ = 4 br, Genlik = 2 br
D) λ = 2 br, Genlik = 4 br
Cevap: C
Açıklama:
Dalga boyu (λ), **bir tam dalganın uzunluğudur**. Verilen şekilde **bir tam dalga 4 birim olarak görülmektedir**. Genlik ise **dalganın tepe noktasından denge noktasına olan uzaklıktır**, burada 2 birimdir.
---
3. Aşağıdakilerden hangisi mekanik dalgalara örnektir?
A) X ışınları
B) Su dalgası
C) Kızılötesi
D) Işık (Görünür bölge)
Cevap: B
Açıklama:
**Mekanik dalgalar yayılmak için bir ortama ihtiyaç duyar.** Su dalgası bir mekanik dalgadır çünkü **yalnızca su gibi bir ortamda yayılabilir**. Ancak **X ışınları, kızılötesi ve ışık dalgaları elektromanyetik dalgalardır** ve boşlukta yayılabilirler.
---
4. Ses dalgalarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Frekansı düşük olan ses dalgalarına ince ses denir.
B) Ses dalgaları kaynaktan uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır.
C) Tıp, denizcilik, sanat ve coğrafya alanlarında kullanılır.
D) Her yöne dağılan mekanik dalgalardır.
Cevap: A
Açıklama:
**Frekansı düşük olan sesler kalın (pes) seslerdir, yüksek frekanslı sesler ise ince (tiz) seslerdir.** Dolayısıyla A şıkkı yanlıştır. Diğer şıklar doğrudur çünkü ses dalgaları **kaynağından uzaklaştıkça zayıflar ve tıp, denizcilik gibi alanlarda kullanılır.**
---
5. Aşağıdaki deprem büyüklük ölçülerinden hangisi sadece cihazlar tarafından kaydedilip insanlar tarafından hissedilmez?
A) 0 - 1,9
B) 2 - 2,9
C) 5 - 5,9
D) 8 - 8,9
Cevap: A
Açıklama:
**0 - 1,9 büyüklüğündeki depremler genellikle sadece sismograflar tarafından algılanır ve insanlar tarafından hissedilmez.** Ancak 2 - 2,9 büyüklüğündeki depremler hassas koşullarda hissedilebilir. **5 üzerindeki depremler ise net şekilde hissedilir ve hasara neden olabilir.**
---
6. Işık şiddeti I olan ışık kaynakları yarıçapları 2r, 3r ve r olan K, L ve M kürelerinin içine yerleştiriliyor.
Buna göre, kürelerin yüzeyinde oluşan toplam ışık akıları ΦK, ΦL, ΦM arasındaki büyüklük ilişkisi nasıldır?
A) ΦL > ΦK > ΦM
B) ΦK = ΦL = ΦM
C) ΦM > ΦK > ΦL
D) ΦL > ΦM = ΦK
Cevap: B
Açıklama:
**Işık akısı (Φ), ışık kaynağının toplam şiddetiyle ilgili olup kürenin büyüklüğüne bağlı değildir.** Tüm küreler içinde **aynı ışık kaynağı bulunduğundan, yüzeylerinde oluşan ışık akıları eşittir**.
---
7. Yansıtıcı yüzeye gelen ışının yansıması hangi seçenekte doğru verilmiştir?
(Şekil yerine uygun açıklamalar eklenebilir veya forumda görsel eklenebilir.)
Cevap: C
Açıklama:
**Yansıma kanunlarına göre gelen açı (θ) ve yansıma açısı (θ') birbirine eşittir.** Şıklar incelendiğinde, sadece C seçeneği bu kurala uygun bir yansıma göstermektedir.
---
8. Eşit bölmelendirilmiş düzlem üzerine yerleştirilen düzlem aynada, O noktasından aynaya bakıldığında hangi noktalar aynada görülür?
A) Yalnız K
B) Yalnız L
C) K ve L
D) K, M ve N
Cevap: D
Açıklama:
**Düzlem aynada bir noktadan bakıldığında, aynanın görüş açısına giren tüm noktalar görülebilir.** O noktasından bakıldığında **K, M ve N noktaları aynada görünür.**
---
9. Tümsek aynalar, üzerine düşen ışığı geniş alanlara yayar.
Buna göre, aşağıdaki yerlerin hangilerinde tümsek ayna kullanılır?
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Cevap: B
Açıklama:
**Tümsek aynalar geniş görüş alanı sağladığı için otopark köşelerinde ve araçların yan aynalarında kullanılır.** Ancak araba farlarında genellikle içbükey aynalar kullanılır, çünkü ışığı bir noktada odaklamak gerekir.
---
10. Hava ortamında bulunan cam prizmaya gönderilen I ışınının prizmada izlediği yol aşağıdakilerden hangisidir?
(Şekil yerine uygun açıklamalar eklenebilir veya forumda görsel eklenebilir.)
Cevap: D
Açıklama:
**Prizmaya giren ışık, camdan geçerken kırılır ve prizma içinde yol alırken tekrar kırılarak çıkar.** D şıkkındaki yol, ışığın kırılma kurallarına uygun olan tek seçenektir.
10. Hava ortamında bulunan cam prizmaya şekildeki gibi I ışını gönderiliyor.
(https://uyanangenclik.com/smf/dlattach/?attach=297;image)