1️⃣ Hücre Bölünmesi ve Önemi
Hücreler belirli bir büyüklüğe ulaştığında bölünerek yeni hücreler oluşturur.
Bölünme sayesinde:
✅ Büyüme ve gelişme sağlanır.
✅ Yaralar onarılır.
✅ Hasar gören dokular yenilenir.
✅ Üreme hücreleri oluşturulur (mayoz ile).
🔬 Hücre bölünmesi ikiye ayrılır:
1️⃣ Mitoz Bölünme → Vücut hücrelerinde görülür.
2️⃣ Mayoz Bölünme → Üreme hücrelerini oluşturur�
.
2️⃣ Mitoz Bölünme 🧬
🔹 Vücut hücrelerinde gerçekleşir.
🔹 Bir hücreden iki yeni hücre oluşur.
🔹 Yeni hücreler genetik olarak aynıdır.
🔹 Kromozom sayısı değişmez.
🔹 Büyüme, onarım ve yenilenmeyi sağlar.
📌 Mitoz Evreleri
1️⃣ İnterfaz (Hazırlık Evresi)
Hücre büyür ve bölünmeye hazırlanır.
DNA kendini eşler.
Hücre, ATP ve protein üretimini artırır�
.
2️⃣ Profaz
Kromatin iplikleri kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur.
Çekirdek zarı erir, iğ iplikleri oluşur�
.
3️⃣ Metafaz
Kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine dizilir.
Kromozomlar mikroskopta en net bu evrede görülür�
.
4️⃣ Anafaz
Kardeş kromatitler zıt kutuplara çekilir.
Hücre hafifçe uzar�
.
5️⃣ Telofaz
Kromozomlar kutuplara ulaşır, çekirdek zarı tekrar oluşur.
Sitoplazma bölünmesi (sitokinez) başlar�
.
6️⃣ Sitokinez (Sitoplazma Bölünmesi)
Hayvan hücrelerinde boğumlanma ile, bitki hücrelerinde orta lamel oluşumu ile gerçekleşir�
.
📌 Mitozun Sonucu:
✅ Kromozom sayısı sabit kalır.
✅ Oluşan hücreler ana hücreyle aynıdır.
✅ Büyüme ve yenilenme sağlanır.
3️⃣ Mayoz Bölünme
🔹 Üreme hücrelerinde (gametlerde) görülür.
🔹 Bir hücreden dört yeni hücre oluşur.
🔹 Kromozom sayısı yarıya iner (2n → n).
🔹 Genetik çeşitlilik sağlar.
🔹 Eşeyli üremenin temelidir.
📌 Mayoz Evreleri
🌀 Mayoz, Mayoz I ve Mayoz II olarak ikiye ayrılır.
🌟 Mayoz I
1️⃣ Profaz I:
Homolog kromozomlar yan yana gelerek tetratları oluşturur.
Parça değişimi (Crossing-over) gerçekleşir → Genetik çeşitlilik artar�
.
2️⃣ Metafaz I:
Homolog kromozomlar hücrenin ortasına çift sıra hâlinde dizilir.
3️⃣ Anafaz I:
Homolog kromozomlar zıt kutuplara çekilir (Kardeş kromatitler ayrılmaz!).
4️⃣ Telofaz I ve Sitokinez:
İki hücre oluşur, ancak kromozom sayısı yarıya inmiştir (n).
🌟 Mayoz II
🔹 Mitoza benzer ancak DNA eşlenmesi olmaz!
1️⃣ Profaz II:
Kromozomlar yeniden yoğunlaşır.
2️⃣ Metafaz II:
Kromozomlar tek sıra hâlinde dizilir.
3️⃣ Anafaz II:
Kardeş kromatitler ayrılır ve zıt kutuplara çekilir.
4️⃣ Telofaz II ve Sitokinez:
Dört haploit (n) hücre oluşur.
📌 Mayozun Sonucu:
✅ Genetik çeşitlilik sağlanır.
✅ Eşeyli üreme için gametler oluşur.
✅ Kromozom sayısı yarıya iner, döllenme ile sabit kalır.
4️⃣ Mitoz ve Mayozun Karşılaştırılması
📌 Mitoz:
✔ Vücut hücrelerinde olur.
✔ 2 hücre oluşur.
✔ Kromozom sayısı değişmez (2n → 2n).
✔ Genetik çeşitlilik sağlamaz.
📌 Mayoz:
✔ Üreme hücrelerinde olur.
✔ 4 hücre oluşur.
✔ Kromozom sayısı yarıya iner (2n → n).
✔ Genetik çeşitlilik sağlanır (Crossing-over ve bağımsız dağılım).
5️⃣ Hücre Bölünmesinin Canlılara Katkısı
✅ Mitoz bölünme:
Çok hücreli canlılarda büyüme ve onarımı sağlar.
Tek hücrelilerde eşeysiz üremeyi sağlar.
✅ Mayoz bölünme:
Üreme hücrelerini oluşturur.
Genetik çeşitlilik kazandırır.