1. NOKTA (.)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Cümlenin sonuna konur:
Örnek: Bugün çok çalıştım.
Örnek: Okuldan sonra parka gitmek istiyorum.
2️⃣ Bazı kısaltmaların sonuna konur:
Örnek: Dr. (Doktor), Prof. (Profesör)
Örnek: Alb. (Albay), Cd. (Cadde)
3️⃣ Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur:
Örnek: 2. sınıftayım.
Örnek: 1. Turda elendim.
2. VİRGÜL (,)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Eş görevli kelimeler arasında:
Örnek: Ayşe, Fatma, Zeynep ve Ahmet ders çalışıyor.
2️⃣ Sıralı cümleleri ayırmak için:
Örnek: O, pazara gitti, ben de evde kaldım.
3️⃣ Ara sözler veya ara cümleler için:
Örnek: Hakan, gerçekten çok iyi bir futbolcu, ama bazen hata yapabiliyor.
Örnek: Bu yaz tatili, gerçekten çok güzel geçti.
3. NOKTALI VİRGÜL (;)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Cümle içinde virgüllerle ayrılmış ögeler arasında:
Örnek: Elma, muz, üzüm; domates, biber, patlıcan alacağım.
2️⃣ Kendi içinde virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için:
Örnek: O kadar mutluydum ki; koşarak geldim, hemen oturdum, her şey çok güzel olacaktı.
4. İKİ NOKTA (:)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Örnek verecek cümlelerin sonunda:
Örnek: Sevdiğim renkler şunlardır: mavi, yeşil, kırmızı.
2️⃣ Açıklama verecek cümlelerin sonunda:
Örnek: Başarılı olmanın tek yolu vardır: düzenli çalışmak.
5. ÜÇ NOKTA (...)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Tamamlanmamış cümlelerin sonunda:
Örnek: Gözlerim dolu dolu oldu, ama bir şey diyemedim...
2️⃣ Açık yazılmak istenmeyen kelimelerin yerine:
Örnek: Kılavuzu karga olanın burnu b...tan çıkmaz.
6. SORU İŞARETİ (?)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Soru cümlesinin sonunda:
Örnek: Nerelisin?
Örnek: Ne zaman gideceksin?
2️⃣ Kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan durumlarda:
Örnek: Yunus Emre (1240? - 1320) yıllarında yaşamıştır.
7. ÜNLEM İŞARETİ (!)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Sevinç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonunda:
Örnek: Harika bir haber!
Örnek: Ne kadar güzel!
2️⃣ Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra:
Örnek: Çocuklar! Toplanın!
Örnek: Aman dikkat!
8. KISA ÇİZGİ (–)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Satıra sığmayan kelimeleri bölmek için:
Örnek: O kadar uzun bir metin ki, bazı cümleler satırdan satıra geçiyor–
Örnek: Hiçbir zaman unutmadı–bugün bile hatırlıyor.
9. UZUN ÇİZGİ (—)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Yazıda konuşmaları göstermek için kullanılır:
Örnek:
— Merhaba, nasılsın?
— İyiyim, sen nasılsın?
— Ben de iyiyim, teşekkür ederim.
10. EĞİK ÇİZGİ (/)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Dizeler arasında kullanılır:
Örnek: Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak. (Mehmet Akif Ersoy)
11. TIRNAK İŞARETİ (" ")
Kullanım Alanları:
1️⃣ Başka bir yazıdan aktarılan sözler:
Örnek: "Türk dili, Türk milletinin kalbidir," demiştir Atatürk.
12. YAY AYRAÇ ( )
Kullanım Alanları:
1️⃣ Ekstra bilgi sağlamak için kullanılır:
Örnek: Kütüphanede (en çok okuduğum kitaplar arasında) tarih kitapları vardı.
13. Köşeli Ayraç [ ]
Kullanım Alanları:
1️⃣ Ekstra açıklamalar için kullanılır:
Örnek: Filmde [arasında] çok uzun sahneler vardı.
14. KESİK ÇİZGİ (–)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Cümleye açıklama eklemek veya bir açıklama eklemek için kullanılır:
Örnek: Öğretmen sınıfta konuşuyor – bizler ise sessizce dinliyoruz.
Örnek: En sevdiğim yemek pizza – özellikle pepperonili!
15. İTALİK YAZI (kursif)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Vurgulamak veya özel anlam katmak için kullanılır:
Örnek: Kitapta akıl ve bilim her zaman ön planda tutulur.
Örnek: Dün okuldan eve gelirken çok yağmur yağıyordu.
16. YAZI İÇİNDE BÜYÜK HARF KULLANMA
Kullanım Alanları:
1️⃣ Özel isimlerde büyük harf kullanılır:
Örnek: Ahmet, Fatma, Ayşe çok güzel bir gün geçirdi.
Örnek: İstanbul çok kalabalık bir şehir.
2️⃣ Cümlenin başında büyük harf kullanılır:
Örnek: Hayat bazen zordur, ama buna değer.
Örnek: Herkesin bir amacı olmalı.
17. KAPALI TIRNAK ("" veya '')
Kullanım Alanları:
1️⃣ Bir kişinin veya kaynağın tam olarak söylediği sözlerin gösterilmesi:
Örnek: O bana "Bugün gelmeyeceğim," dedi.
Örnek: "Beni arayacak mısınız?" diye sordu.
2️⃣ Özel bir kelime, terim veya unvan belirtildiğinde:
Örnek: "Edebiyat" kelimesinin anlamını araştırmalısınız.
Örnek: Bir "kendi" yazılı edebiyatı vardır.
18. YAZI İÇİNDE KÜÇÜK HARF KULLANMA
Kullanım Alanları:
1️⃣ Küçük harflerin kullanımı genellikle sıradan yazı ve konuşmalar için uygundur:
Örnek: evde sessiz olmamız gerekiyor.
Örnek: bugün yemek için pizza söyledim.
19. İKİ NOKTA (:)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Liste veya açıklama yapmak için kullanılır:
Örnek: Şu kitapları almalısınız: Matematik, Fen ve Türkçe.
Örnek: Evde bulunan malzemeler: un, süt, şeker ve tereyağı.
2️⃣ Bazen bir sözün devamını veya örneklerini açıklamak için:
Örnek: İçeriğinde çok fazla bulunan maddeler şunlardır: protein, karbonhidrat, yağ ve vitamin.
20. ALINTI ( » )
Kullanım Alanları:
1️⃣ Başka bir metinden alıntı yaparken bu işaret kullanılır:
Örnek: Yazının sonunda bu cümleyi gördüm: » Bu parça önemli bir bilgi içeriyor.
21. YAZI GÖSTERİMİ
Kullanım Alanları:
1️⃣ Başka bir dilde veya alıntı yapılan bir sözü vurgulamak için:
Örnek: John Locke, "İnsan doğası gereği özgürdür" diyor.
Örnek: Albert Einstein, "Hayal gücü bilgiden daha önemlidir" şeklinde ifade etmiştir.
22. ŞAPKA (^) veya ÜST HAT (^)
Kullanım Alanları:
1️⃣ Üstünlük derecesi veya ağırlıklı kelimeler için:
Örnek: Bu kitap –en iyi kitap– seçilmiştir.
Örnek: Sadece okudum, tamamladım.