8. Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı ✍️

[Administrator]

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI

Cümle büyük harfle başlar:
Örnekler:
🌟 Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir.

Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti konur:
Örnekler:
📚 Atalarımız "Ak akçe kara gün içindir." diyor.
💬 Ezgi (Hiç inanasım gelmiyor.) tıp fakültesini kazanmış.

İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar:
Örnekler:
☀️ Dostlar güneş gibidir: İçinizi ısıtır, dünyanızı aydınlatır.

Dizeler büyük harfle başlar:
Örnekler:
🌟 Işık ışık, dalga dalga bayrağım!
🎶 Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.

Özel adlar büyük harfle başlar:
Örnekler:
🇹🇷 Mustafa Kemal Atatürk, Ahmet Haşim, Dadaloğlu vb.
🎨 Pablo Picasso, Van Gogh, Rembrandt vb.

PEKİŞTİRMELİ SÖZCÜKLERİN YAZIMI

Sözcüğün ilk hecesine "m, p, r, s" getirilerek yapılan pekiştirmeler bitişik yazılır: Örnekler
🧺 Çamaşırlar bembeyaz oldu.
😨 Korkudan yüzü sapsarı kesilmişti.
✋ Ellerim tertemiz.
👀 Gözü mosmor görünüyordu.

Çepeçevre, çırılçıplak, düpedüz, güpegündüz, paramparça, sapasağlam, sırılsıklam, vb. pekiştirmeli sözcükler bitişik yazılır: Örnekler
🏰 Asırlık köprü sapasağlam duruyordu.

İkilemelerle yapılan pekiştirmeler ayrı yazılır: Örnekler
🖐� Güle güle oturun.

Pekiştirme yapan "-mi" eki ayrı yazılır: Örnekler
💃 Güzel mi güzel bir kızları vardı.

KISALTMALARIN YAZIMI

Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: Örnekler
🏛� TTK (Türk Tarih Kurumu)
🌍 B (batı)
🌎 GB (güneybatı)
🇪🇺 AB (Avrupa Birliği)
🌏 D (doğu)
🌍 KB (kuzeybatı)

Bazı kısaltmalarda akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluşturma amacı güdülür: Örnekler
✒️ İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği)
🏫 TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)

T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır: Örnekler
📏 m (metre)
📐 cm (santimetre)
⚖️ g (gram)
🔬 mm (milimetre)
🚗 km (kilometre)
⚖️ kg (kilogram)

Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur: Örnekler
🎓 Arş. Gör. (Araştırma Görevlisi)
🏙� Çiftlik Sok. (Çiftlik Sokağı)
🩺 Dr. (Doktor)
🌍 Fr. (Fransızca)
🏘� Kocatepe Mah. (Kocatepe Mahallesi)
🔗 bağ. (bağlaç)

Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: Örnekler
🍷 dal'ye (dekalitreye)
📏 dg'dan (desigramdan)
🌍 dam'de (dekametrede)
⚖️ g'lık (gramlık)

Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: Örnekler
🏢 SGK'ye
📝 KPSS'den
✈️ THY'de
🏤 TTK'de
🏣 PTT'nin
💰 TL'nin

Kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır: Örnekler
🏥 GATA'ya
🚅 TEM'de
🎓 MEB'in
🌍 UNICEF'e

Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre getirilecektir: Örnekler
🔢 No.lu, No.suz

Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Örnekler
📚 Ar.dan
📖 Fr.yı
📐 cm³e (santimetreküpe)
🧮 m²ye (metrekareye)

Sert ünsüzle biten kısaltmalar, ek aldıkları zaman okunuşta sert ses yumuşatılmaz: Örnekler
🏢 TÜİK'in(TÜİĞ'in değil)
🌐 ISEDAK'ın (ISEDAĞ'ın değil)

"Birlik" kelimesiyle yapılan kısaltmalarda söyleyişte k'nin yumuşatılması normaldir: Örnekler
🌾 ÇUKOBİRLİK'e (söylenişi ÇUKOBİRLİĞE)
🍇 FİSKOBİRLİK'in (söylenişi FİSKOBİRLİĞİN)

SAYILARIN YAZIMI

Sayılar metin içinde yazıyla yazılır: Örnekler
⏳ İkinci dönemin bitmesine yirmi üç gün kaldı.

Saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: Örnekler
🕓 19.20'de, 08.00'de, 2.300.000 lira, 35 metre, 300 gram, 45 kilometre yol, 5.321.000 kişi vb.

Saatlerin okunuşunda sıfırlar dikkate alınmaz: Örnekler
⏰ 11.00'de değil 11.00'de, 15.00'de değil 15.00'te vb.

Saatler ve dakikalar metin içinde yazıyla da yazılabilir: Örnekler
🕘 saat dokuzu beş geçe.

Dört veya daha çok basamaklı sayıların kolay okunabilmesi amacıyla içinde geçen bin, milyon, milyar ve trilyon sözleri harfle yazılabilir: Örnekler
💵 2 milyar 100 milyon kişi, 2 bin 150 kalem vb.

Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: Örnekler
🎵 Konsere beş yüz seksen sekiz kişi dinlemiş.

Sayılar üç yerde bitişik yazılır: Örnekler
💸 550,25 (beşyüzelliTL,yirmibeşkr.)

Adları sayılardan oluşan iskambil oyunları bitişik yazılır: Örnekler
🎴 altmışaltı, ellibir, yirmibir vb.

Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: Örnekler
🏷� %10, %20 vb.

Romen rakamları tarihî olaylarda, yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerde ayların yazılışında, kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sıralandırılmasında kullanılır: Örnekler
📅 I. Dünya Savaşı, IXX. yüzyıl, I. Mahmut, 5.IV.2005, III. Cilt, I)... II) ... vb.

Dört veya daha çok basamaklı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur: Örnekler
💸 7.973, 298.532, 55.912.905 vb.

Sayılarda kesirler virgülle ayrılır: Örnekler
🧮 14,5 (14 tam, onda 5); 8,15 (8 tam, yüzde 15) vb.

Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakamla gösterilmesi durumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır: Örnekler
11., 100., XX.; 11'inci, 100'üncü, XX'nci vb.

Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla belirtilir: Örnekler
7'şer değil yedişer
10'ar değil onar

Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır: Örnekler
5/10'u (beş bölü onu)