8. Sınıf Türkçe: Sözcükler Arası Anlam İlişkileri 📚💬

[Administrator]

8. Sınıf Türkçe: Sözcükler Arası Anlam İlişkileri 📚💬
1. Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler
Tanım: Yazılışları ve okunuşları farklı, ancak anlamları aynı olan sözcüklerdir. 🔄
Örnekler:
araç & vasıta 🚗
buyruk & emir 📜
acemi & toy 👶
cimri & pinti 💰
ayraç & parantez ( )
sözcük & kelime 📝
Delil yetersizliğinden dava kapanmıştı. (kanıt) 🧐
Dağın zirvesine ulaşmak üzereydik. (doruk) 🏔�

2. Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler
Tanım: Anlamca birbirinin zıttı olan sözcüklerdir. ↔️
Örnekler:
Bulanık suda balık avlanmaz. (duru) 🌫�🌊
Fındık üretiminde bu yıl artış bekliyoruz. (tüketim) 📈
Uyarı: Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı demek değildir. 🚫
Örnekler:
Suçlu - Suçsuz - Masum ⚖️
Otur- - Oturma- - Kalk- ↔️
Neşeli - Neşesiz - Üzgün 😄😞
Uyu- - Uyuma- - Uyan- 😴

3. Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler
Tanım: Yazılışları ve okunuşları aynı, fakat anlamları farklı olan sözcüklerdir. 🔊✍️
Örnekler:
Dik – Bu ağaçları dedesi dikmişti. 🌳 (Yetiştirmek için)
Dik – Kopan düğmesini çabucak dikmişti. ✂️ (Kumaş tutturmak)
Geçen yaz teyzemin dilini arı sokmuştu. (Gerçek anlam) 🐝
Yeni bir dil öğrenmek için kursa gidiyorum. (Gerçek anlam) 🗣�
Çarpışmanın etkisiyle arabanın camı kırıldı. (Gerçek anlam) 🚗
Daha işe başlamadan tüm cesareti kırıldı. (Mecaz anlam) 💔
Yaşlı teyzenin kolundan tutup karşıya geçmesine yardım etti. (Gerçek anlam) 👵
Kapının koluna asıldı ama kapıyı açamadı. (Gerçek anlama bağlı farklı bir anlam) 🚪
Uyarı: Sesteşlik için anlamların tamamen farklı olması gerekir. 🚫🔄

4. Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler
Tanım: Anlamca geniş kapsamlı (genel) ya da dar kapsamlı (özel) olan sözcüklerdir. 🌐🔍

Örnekler:

Genelden Özele Sıralama:
Varlık – Canlı – Bitki – Ağaç – Meşe 🌱🌳
Özelden Genele Sıralama:
Meşe – Ağaç – Bitki – Canlı – Varlık 🌳
Uyarı: Bir sözcük cümledeki kullanımına göre özel veya genel anlamlı olabilir.

Çiçekler baharın müjdecisidir. (Genel anlamda) 🌸
Odasındaki çiçeğe gözü gibi bakardı. (Özel anlamda) 🌷

5. Nitel ve Nicel Anlamlı Sözcükler
Tanım: Sayılabilen (nicel) ve ölçülemeyen (nitel) özellikleri ifade eden sözcüklerdir. 📏🔢
Örnekler:
Büyük bir evde yaşıyorlardı. (Nicel anlam) 🏠
Büyük liderler unutulmaz. (Nitel anlam) 🏅
Ağır paketleri ona taşıtmıştı. (Nicel anlam) 📦
Annelik ona ağır sorumluluklar yüklemişti. (Nitel anlam) 💪

6. Yansıma Sözcükler
Tanım: Doğadaki varlıkların çıkardığı seslerin taklit edilmesiyle oluşan sözcüklerdir. 🌳🎶
Örnekler:
İnsanlara Özgü Yansımalar:
Şık → Parmağını şıklatmasıyla herkes sustu. 👋
Hor → Uyurken horluyormuşum. 💤
Hapşu → Üst üste hapşırmaya başladı. 🤧
Hayvanlara Özgü Yansımalar:
Miyav → Kedicik acı acı miyavlıyordu. 🐱
Hav → Bir yabancı görse havlamaya başlardı. 🐶
Me → Koyunlar meleşiyor. 🐑
Cansız Varlıklara Özgü Yansımalar:
Gür → Gök gürlemesinden hep korkardı. 🌩�
Şırıl → Su şırıltısı beni dinlendiriyor. 💧
Hışır → Yaprakların hışırtısı rüzgârın habercisiydi. 🍃
Araçlara Özgü Yansıma Sözcükler:
Çuf → Tren, çuf çuf sesleriyle uzaklaştı. 🚂
Zır → Kapının zırıltısına uyandım. 🚪
Pat → Topu patladı. ⚽

7. Pekiştirmeli Sözcükler
Tanım: Sözcüğün ilk hecesine "-m, -p, -r, -s" harflerinden biri getirilerek pekiştirme yapılabilir. 🏆

Örnekler:

Beyaz → Bembeyaz ❄️
Issız → Ipıssız 🌵
Temiz → Tertemiz ✨
Mor → Mosmor 🍇
"mı/mi" edatı kullanılarak pekiştirme yapılabilir:

Güzel mi güzel bir kızdı. 😍
Hava sıcak mı sıcaktı. 🌞
İkilemelerle pekiştirme yapılabilir:

Arabamız yavaş yavaş ilerliyordu. 🚗
Eğri büğrü bir yola girmiştik. 🚶�♀️