8. Sınıf Deyimler, Atasözleri ve Özdeyişler Konu Anlatımı 🗣️

[Administrator]

8. Sınıf Deyimler, Atasözleri ve Özdeyişler Konu Anlatımı 🗣�

1. Deyimler 💬
Deyim: Genellikle gerçek anlamından ayrı, kendine özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeğidir.

Deyimlerin Özellikleri:
Anonimdir yani söyleyeni belli olmayan sözlerdir.
Örnek: "Ağzı kulaklarına varmak" (Halkın ortak malıdır, söyleyeni belli değildir.)

Kalıplaşmış sözlerdir. Bu yüzden deyimi oluşturan sözcüklerin yerine bu sözcüklerin eş anlamlıları ya da yakın anlamlıları getirilemez, sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
Örnek:

Doğru: İki ayağı bir pabuca girmek.
Yanlış: İki ayağı bir ayakkabıya girmek.
Ders vermez yalnızca durum bildirir.
Örnek: Çenesi açılmak → Durmadan konuşmak, gevezelik etmek.

Mastar hâlindedir ancak zamana ve şahsa göre çekimlenebilir.
Örnek:

Mastar: Burnunu sokmak.
Çekimli hâli: Burnunu sokma.
Söz öbeği veya cümle şeklinde olabilir:

Söz Öbeği Şeklindeki Deyimler: Yüz yüze bakmak
Cümle Şeklindeki Deyimler: Söz anlayan beri gelsin.
Deyimlerin Anlam Özellikleri:
Gerçek Anlamlı Deyimler: Tüm sözcüklerin gerçek anlamında kullanıldığı sözlerdir.
Örnek: Hem suçlu hem güçlü.

Mecaz Anlamlı Deyimler: Sözcüklerden en az birinin gerçek anlamı dışında kullanıldığı sözlerdir.
Örnek: Aldı sazı eline.

2. Atasözleri 🧠
Atasözü: Deneyimlere, gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş öğüt verici nitelikteki sözlerdir.

Atasözlerinin Özellikleri:
Anonimdir, yani söyleyeni belli olmayan sözlerdir.
Örnek: "Yolcu yolunda gerek."

Kalıplaşmış sözlerdir, bu yüzden atasözünü oluşturan sözcüklerin yerine eş anlamlıları getirilemez, sözcüklerin yerleri değiştirilemez.
Örnek:

Doğru: Paça ıslanmadan balık tutulmaz.
Yanlış: Pantolon ıslanmadan balık avlanmaz.
Cümle şeklindedir ve öğüt içerir.
Örnek: Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir.

Atasözlerinin Anlam Özellikleri:
Gerçek Anlamlı Atasözleri: Tüm sözcüklerin gerçek anlamında kullanıldığı sözlerdir.
Örnek: Çok konuşan çok yanılır.

Mecaz Anlamlı Atasözleri: Sözcüklerden en az birinin gerçek anlamı dışında kullanıldığı sözlerdir.
Örnek: Rüzgâr eken fırtına biçer.

Hem Gerçek hem Mecaz Anlamlı Atasözleri: Hem gerçek hem mecaz anlam taşıyan sözlerdir.
Örnek: Hamama giren terler.

3. Özdeyişler 💡
Özdeyiş: Bir düşünceyi, bir duyguyu özlü bir şekilde anlatan, kim tarafından söylendiği belli olan sözlerdir.

Örnekler:

İnsan, harcayabildiği kadar zengindir. (Oğuz SÜLEK)
Fenalıkların ilki ve en büyüğü, haksızlıkların cezasız kalmasıdır. (EFLATUN)
Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir. (M. Kemal ATATÜRK)
Deyimler, atasözleri ve özdeyişler, dilimizin zenginliklerinden biridir ve iletişimi daha etkili kılar. Bu sözlerin doğru kullanımı, anlatımınızı güçlendirir ve daha anlaşılır hale getirir. 📚