📌 9. Sınıf Fizik – 6. Ünite: Dalga Mekaniği | Deneyler

[Administrator]

📌 Bu deneyler, MEB 2024 müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır. Dalga hareketleri, ses ve ışık dalgalarının özelliklerini anlamaya yardımcı olacak deneyler içermektedir.

🔬 DENEY 1: DALGA OLUŞUMU VE YAYILMASI
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Büyük bir su kabı (leğen veya geniş tabak)
✔ Küçük bir taş veya damlalık

📌 Deneyin Yapılışı:
Su dolu bir kaba küçük bir taş atın veya damlalıkla su damlatın.
Dalgaların nasıl yayıldığını gözlemleyin.
🔍 Gözlem:
✔ Taş düştüğünde dairesel dalgalar oluşur ve dışa doğru yayılır.

📌 Sonuç:
✔ Su dalgaları, enerjinin ortamda yayılmasını gösterir.
✔ Dalga boyu ve frekans, dalga kaynağına bağlıdır.

🔬 DENEY 2: ENİNE VE BOYUNA DALGALARI GÖZLEMLEME
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Yay veya ip
✔ Sıkıştırılabilir bir oyuncak yay (Slinky)

📌 Deneyin Yapılışı:
Yayı yere serin ve bir ucunu sabitleyin.
Yaya yatay yönde bir itme uygulayın (Enine dalga).
Yayı uzunlamasına sıkıştırıp bırakın (Boyuna dalga).
🔍 Gözlem:
✔ Yatay itme ile dalga yukarı-aşağı hareket eder (enine dalga).
✔ Sıkıştırıp bırakınca dalga ileri geri hareket eder (boyuna dalga).

📌 Sonuç:
✔ Ses boyuna dalgadır, ışık enine dalgadır.
✔ Dalga hareketi, dalganın türüne göre değişir.

🔬 DENEY 3: SESİN FARKLI ORTAMLARDA YAYILMASI
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Bir çalar saat veya telefon
✔ Farklı ortamlar (hava, su, masa gibi)
✔ Su dolu kap

📌 Deneyin Yapılışı:
Çalar saati masanın üzerine koyun ve sesi dinleyin.
Çalar saati bir plastik kap içine koyun ve üstüne su ekleyin.
Sesin farklı ortamlarda nasıl değiştiğini gözlemleyin.
🔍 Gözlem:
✔ Ses suda daha net duyulur.
✔ Masaya dokunarak sesi dinlediğinizde daha güçlü gelir.

📌 Sonuç:
✔ Ses katılarda en hızlı, gazlarda en yavaş yayılır.
✔ Yoğunluk arttıkça sesin yayılma hızı artar.

🔬 DENEY 4: IŞIK VE YANSIMA
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Ayna
✔ El feneri
✔ Beyaz kağıt

📌 Deneyin Yapılışı:
El fenerini aynaya belirli bir açıyla tutun.
Işığın nasıl yansıdığını gözlemleyin.
🔍 Gözlem:
✔ Işık aynadan belirli bir açıyla geri yansır.

📌 Sonuç:
✔ Yansıma açısı, geliş açısına eşittir.
✔ Işık doğrusal bir yol izler.

🔬 DENEY 5: SESİN FREKANSI VE TON FARKLARI
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Su dolu farklı boyutlarda bardaklar
✔ Kaşık veya kalem

📌 Deneyin Yapılışı:
Bardakları farklı miktarda su ile doldurun.
Kaşık veya kalemle bardaklara vurun ve çıkan sesleri karşılaştırın.
🔍 Gözlem:
✔ İçinde az su olan bardaktan yüksek frekanslı ses,
✔ İçinde çok su olan bardaktan düşük frekanslı ses çıkar.

📌 Sonuç:
✔ Frekans arttıkça ses incelir, frekans azaldıkça ses kalınlaşır.
✔ Ses dalgaları farklı maddelerde farklı şekilde yayılır.