📌 9. Sınıf Fizik – 4. Ünite: Enerji | Deneyler

[Administrator]

📌 Bu deneyler, MEB 2024 müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır. Enerji türleri, enerji dönüşümleri ve ısı ile ilgili temel kavramları anlamaya yardımcı olacak deneyler içermektedir.

🔬 DENEY 1: KİNETİK VE POTANSİYEL ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Bir bilye veya küçük bir top
✔ Eğik bir tahta düzlem
✔ Ölçüm bandı

📌 Deneyin Yapılışı:
Tahta düzlemi eğik şekilde yerleştirin.
Bilyeyi yüksek bir noktadan serbest bırakın.
Bilyenin en yüksek noktada durduğunda ve hareket etmeye başladığında sahip olduğu enerjileri gözlemleyin.
🔍 Gözlem:
✔ Bilye yüksek noktadayken potansiyel enerjiye,
✔ Hareket ederken kinetik enerjiye sahiptir.

📌 Sonuç:
✔ Potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşebilir.
✔ Mekanik enerji korunur.

🔬 DENEY 2: SÜRÜTÜNME VE ISI ENERJİSİ
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Elleriniz
✔ Bir kumaş parçası

📌 Deneyin Yapılışı:
İki elinizi hızlıca birbirine sürtün.
Avuç içlerinizi hissedin.
Aynı işlemi bir kumaş parçası ile yapın.
🔍 Gözlem:
✔ Elleriniz ve kumaş ısınır.

📌 Sonuç:
✔ Sürtünme kuvveti hareket enerjisini (kinetik enerji) ısı enerjisine dönüştürür.
✔ Enerji yok olmaz, sadece dönüşür.

🔬 DENEY 3: ISINMA VE ÖZGÜL ISI FARKI
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ 2 adet metal kap
✔ Su
✔ Kum
✔ Isıtıcı veya güneş ışığı

📌 Deneyin Yapılışı:
Bir kaba su, diğerine kum koyun.
İkisini aynı ısı kaynağına (örneğin güneş ışığına veya ısıtıcıya) maruz bırakın.
10 dakika sonra sıcaklıklarını ölçün.
🔍 Gözlem:
✔ Kum suya göre daha çabuk ısınır.

📌 Sonuç:
✔ Farklı maddelerin özgül ısıları farklıdır.
✔ Özgül ısı düşük olan maddeler daha hızlı ısınır ve soğur.

🔬 DENEY 4: ISININ MADDELER ARASINDAKİ GEÇİŞİ (ISIL DENGE)
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Sıcak su
✔ Soğuk su
✔ 2 cam bardak
✔ Termometre

📌 Deneyin Yapılışı:
Bir bardağa sıcak su, diğerine soğuk su koyun.
İkisini karıştırın.
Karışımın sıcaklığını ölçün.
🔍 Gözlem:
✔ İki suyun sıcaklıkları dengeye ulaşır.

📌 Sonuç:
✔ Sıcaklık farkı olan iki madde ısı alışverişi yaparak termal dengeye ulaşır.
✔ Isı, sıcak maddeden soğuk maddeye akar.

🔬 DENEY 5: MEKANİK ENERJİNİN ISI ENERJİSİNE DÖNÜŞÜMÜ
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Metal bir çubuk
✔ Kağıt parçası
✔ Kibrit

📌 Deneyin Yapılışı:
Metal çubuğu hızla ileri geri sürtün.
Çubuğun ısındığını hissedin.
Yeterince ısındığında kağıt parçasını çubuğa dokundurun.
🔍 Gözlem:
✔ Çubuk ısınır ve kağıdı yakabilir.

📌 Sonuç:
✔ Mekanik enerji ısı enerjisine dönüşebilir.
✔ Bu dönüşüm günlük hayatta fren sistemlerinde ve makinelerde görülür.