📌 9. Sınıf Fizik – 5. Ünite: Elektrik ve Manyetizma | Deneyler

[Administrator]

📌 Bu deneyler, MEB 2024 müfredatına uygun olarak hazırlanmıştır. Elektrik yükleri, akım, direnç, manyetik alan ve elektromanyetizma konularını anlamaya yardımcı olacak deneyler içermektedir.

🔬 DENEY 1: ELEKTRİKSEL YÜKLER VE ÇEKİM-İTME KUVVETİ
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Plastik tarak veya balon
✔ Küçük kâğıt parçaları
✔ Yünlü kumaş

📌 Deneyin Yapılışı:
Plastik tarağı veya balonu yünlü bir kumaşa birkaç kez sürtün.
Tarak veya balonu küçük kâğıt parçalarına yaklaştırın.
🔍 Gözlem:
✔ Kâğıt parçaları tarağa veya balona yapışır.

📌 Sonuç:
✔ Sürtünme ile elektriklenme gerçekleşmiştir.
✔ Elektrik yükleri birbirini çekebilir veya itebilir.

🔬 DENEY 2: BASİT ELEKTRİK DEVRESİ VE AKIM
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ 1 adet pil (9V veya AA)
✔ 1 adet ampul
✔ 1 adet anahtar
✔ 2 adet bağlantı kablosu

📌 Deneyin Yapılışı:
Pilin uçlarını bağlantı kablolarıyla ampule bağlayın.
Devreye bir anahtar ekleyerek açıp kapatın.
🔍 Gözlem:
✔ Anahtar kapatıldığında ampul yanar, açıldığında söner.

📌 Sonuç:
✔ Kapalı devrede akım geçer ve ampul yanar.
✔ Elektrik devrelerinde akımın geçmesi için kesintisiz bir yol gerekir.

🔬 DENEY 3: DİRENÇ VE AKIM İLİŞKİSİ (OHM KANUNU)
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Pil (9V)
✔ 2 farklı direnç (örneğin 10Ω ve 20Ω)
✔ Bağlantı kabloları
✔ Ampermetre

📌 Deneyin Yapılışı:
Pile önce 10Ω'luk direnci, ardından 20Ω'luk direnci bağlayın.
Her iki durumda da ampermetre ile akımı ölçün.
🔍 Gözlem:
✔ Direnç arttıkça devredeki akım azalır.

📌 Sonuç:
✔ Ohm Kanunu doğrulanır: V = I × R
✔ Direnç arttıkça akım azalır.

🔬 DENEY 4: MANYETİK ALAN VE MIKNATIS
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Mıknatıs
✔ Demir tozları
✔ Kağıt

📌 Deneyin Yapılışı:
Kağıdı düz bir yüzeye yerleştirin.
Kağıdın altına mıknatısı koyun.
Üzerine demir tozlarını serpin ve tozların dizilimini gözlemleyin.
🔍 Gözlem:
✔ Demir tozları mıknatısın manyetik alan çizgilerine göre dizilir.

📌 Sonuç:
✔ Mıknatıslar etrafında görünmez bir manyetik alan oluşturur.
✔ Manyetik alanın yönü mıknatısın kutuplarına bağlıdır.

🔬 DENEY 5: ELEKTROMANYETİK ALAN OLUŞTURMA
🛠� Gerekli Malzemeler:
✔ Uzun bir çivi
✔ Pil (9V)
✔ Bakır tel
✔ Küçük demir ataçlar

📌 Deneyin Yapılışı:
Bakır teli çivi etrafına sıkıca sarın.
Telin uçlarını pile bağlayın.
Çiviyi demir ataçlara yaklaştırın.
🔍 Gözlem:
✔ Akım geçtiğinde çivi bir mıknatıs gibi ataçları çeker.

📌 Sonuç:
✔ Elektrik akımı manyetik alan oluşturur.
✔ Bu prensip jeneratörler ve motorlarda kullanılır.