Eski Çağ Medeniyetlerinde Yazılı ve Yazısız Kurallar 📜⚖️

[Busegül]

Eski çağ medeniyetleri, toplum düzenini sağlamak için yazılı ve yazısız kurallara başvurmuşlardır. İlk dönemlerde gelenek ve göreneklere dayalı yazısız kurallar hâkimken, yazının bulunmasıyla yazılı kanunlar ortaya çıkmıştır.

1. Yazısız Kurallar (Örf, Adet, Gelenek ve Görenekler) 🏺
Yazının olmadığı veya hukuk sisteminin gelişmediği dönemlerde, toplum düzeni örf, adet, gelenek ve din kurallarına dayanıyordu.

📌 Öne Çıkan Yazısız Kurallar:
Aile yapısı ve evlilik gelenekleri toplumun belirlediği normlara göre şekillenirdi.
Kabile liderleri veya din adamları, toplumun düzenini korumak için kararlar alırdı.
Kan davası ve misilleme (kısasa kısas) gibi uygulamalar yaygındı.
Toplum içinde ahlaki kurallar, sözlü olarak nesilden nesile aktarılırdı.
Dini inançlar, sosyal yaşamı ve kuralları büyük ölçüde etkilerdi (Mısır'da firavunun tanrı kabul edilmesi gibi).

2. Yazılı Kurallar (Kanunlar ve Hukuk Sistemleri) 📜⚖️
Yazının bulunmasıyla birlikte devletler kanunlarını kayıt altına almaya başladı. İlk yazılı kanunlar, genellikle sert cezalar içeren kurallara dayanıyordu.

📌 Eski Çağ'da Önemli Yazılı Kanunlar:
🔹 Hammurabi Kanunları (Babil, MÖ 1750) 🏺

"Kısasa kısas" anlayışı ile ünlüdür.
"Eğer bir kişi başkasının gözünü çıkarırsa, onun da gözü çıkarılmalıdır."
Sosyal sınıflara göre farklı cezalar uygulanırdı.
🔹 Hitit Kanunları (MÖ 1600) ⚖️

Hammurabi'ye göre daha hafif cezalar içerir.
Para cezaları yaygındır.
Kölelere bazı haklar tanınmıştır.
🔹 12 Levha Kanunları (Roma, MÖ 450) 🏛�

İlk sistemli Roma hukukudur.
Herkesin kanunları bilmesi için halka açık yerlere asılmıştır.
Hukuk devleti anlayışının temelleri atılmıştır.
🔹 Medeni ve Ceza Kanunları (Mısır, MÖ 3000) 🏺

Firavun'un mutlak otoritesi vardı.
Kanunlar daha çok vergi ve tarım düzenlemeleri içerirdi.
Ölümden sonraki hayata inanç, hukuku etkiliyordu.
🔹 Tevrat Kanunları (İsrail, MÖ 1200) 📖

Dini temellidir.
Ahlaki kurallar ve ibadet düzenlemeleri içerir.
Yahudi toplumunun yaşamını düzenlemiştir.
Sonuç 🔍
Yazısız kurallar, toplumun geleneklerine ve dini inançlarına dayanırken, yazılı kurallar devletlerin hukuk sistemini geliştirmesiyle ortaya çıkmıştır.
İlk yazılı kanunlar sert ve cezalandırıcı olurken, zamanla daha adil ve düzenleyici hâle gelmiştir.
Bu hukuk sistemleri, günümüz modern hukuk anlayışının temellerini oluşturmuştur. ⚖️📜