7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı 📝

[Administrator]

7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı 📝
Ek fiil, isim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olmasını sağlayan ve basit zamanlı fiillere eklenerek onları birleşik zamanlı yapan ek hâlindeki "imek" fiilidir. Ek fiilin iki ana görevi vardır:

1️⃣ İsimleri ve İsim Soylu Sözcükleri Yüklem Yapmak 🧑�🏫
Ek fiil dört farklı kip ile çekimlenir. İşte her bir kipin örnekleri:

🔙 Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi (Eki: "idi")
Bu kip, kişinin yaşadığı ya da gördüğü bir eylemi anlatır.

Örnekler:

Dün akşam seni arayan bendim. (ben idim)
Morali bugünlerde bozuktu. (bozuk idi) 😞
Uyarı: İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin olumsuzu "değil" edatı ile yapılır:

Son zamanlarda işlerin yolunda değildi. 🚫
Soru: Cümlenin soru hali "mi" edatı ile yapılır:

Arkadaşınız öğrenci miydi? 🤔
👂 Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi (Eki: "imiş")
Bu kip, kişinin duyduğu ya da öğrendiği bir eylemi anlatır.

Örnekler:

Saliha'nın memleketi Trabzon**'muş**. 🏙�
Dünkü maçta o da varmış. ⚽

🔢 Şart Çekimi (Eki: "ise")
Cümleye şart (koşul) anlamı katar.

Örnekler:

Dediğin kadar çalışkansa bu soruyu bilir. 📚
İşin varsa daha sonra da gidebiliriz. 🚗
🕰� Geniş Zaman Çekimi (Eki: "-dir")
Eylemin her zaman gerçekleştiği anlamını verir.

Örnekler:

Emin, sen hep defanssın. (defansındır) 🏃�♂️
O, girdiği her işte başarılıdır. 🎯

2️⃣ Ek Fiilin Basit Zamanlı Fiilleri Birleşik Zamanlı Yapmak 🔗
Cümlede tek bir kip kullanıldığında o basit zamanlı bir kip olur. Ancak o kipin yanına bir kip daha eklenirse, o zaman birleşik zamanlı hale gelir.

Örnekler:

Gelsem → Basit zamanlı
Gelseydim → Birleşik zamanlı 🔄
Gelmişsin → Basit zamanlı
Gelmiştin → Birleşik zamanlı ⏳

1️⃣ Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı (Eki: "idi")
Cümleye terk edilmiş alışkanlık, gerçekleşmemiş beklenti gibi anlamlar katar.

Örnekler:

Akşamları dışarıda top oynardık. ⚽
Geziye bizi de götürecekti. 🏞�
Bana çok önce haber vermeliydin. 📅

2️⃣ Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı (Eki: "imiş")
Cümleye küçümseme ve benzeri anlamlar katar.

Örnekler:

Ödevini yapamamışmış. 📖❌
Babamın sözünü dinlemeliymişim. 🙇�♂️
Bu kadar hata yapmamalıymışım. 😓

3️⃣ Ek Fiilin Şart Birleşik Zamanı (Eki: "ise")
Cümleye şart (koşul) anlamı katar.

Örnekler:

Dersi dikkatli dinlerseniz öğrenirsiniz. 🎧
Çalışmaya başladıysan devam et. 🖥�
Seninle çalışmak istemezse Ali'yi ararsın. 📱

Ek Fiilin Çekim Tablosu 📊
Kişi Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman   Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Şart Çekimi Geniş Zaman Çekimi
1. Tekil   Doktordum 🩺   Doktormuşum 🩺   Doktorsam ✅   Doktorum(dur) 👨�⚕️
2. Tekil   Doktordun 🩺   Doktormuşsun 🩺   Doktorsan ✅   Doktorsun(dur) 🏥
3. Tekil   Doktordu 🩺   Doktormuş 🩺   Doktor 🏥   Doktor(dur)
1. Çoğul   Doktorduk 🩺   Doktormuşuz 🩺   Doktorsak ✅   Doktoruz(dur) 🏨
2. Çoğul   Doktordunuz 🩺   Doktormuşsunuz 🩺   Doktorsanız ✅   Doktorsunuz(dur) 🏥
3. Çoğul   Doktorlardı 🩺   Doktorlarmış 🩺   Doktorlarsa ✅   Doktorlar(dır) 🏥

Not: Ek fiilin birleşik zamanlı çekimlerini "gel-" fiilini ve şimdiki zaman eki olan **"-yor"**u kullanarak yapacağız.