7. Sınıf Fiillerde Yapı Konu Anlatımı ✍️📚

[Administrator]

7. Sınıf Fiillerde Yapı Konu Anlatımı ✍️📚

A. BASİT FİİLLER 🛠�
Yapım eki almayan, kök durumundaki fiillerdir. 🔑

Çekim eki alabilirler çünkü çekim ekleri sözcüğün anlamını, yapısını değiştirmez. 🔄

Örnekler:

İki saattir mahallede gez (Fiil kökü) 🏙�
Ne yap (Fiil kökü) 🤔
B. TÜREMİŞ FİİLLER 🌱
İsim ya da fiil köklerine, fiil yapma özelliği olan yapım ekleri getirilerek yapılır. 🧩

Çekim eki alıp almaması fark etmez. ✔️

Örnekler:

Tatilde güneş (İsim kökü) ☀️ ➡️ günleş (Yapım eki)
Masayı yap (Fiil kökü) 🛠� ➡️ yapıt (Yapım eki)
C. BİRLEŞİK FİİLLER 🔗
1. Kurallı Birleşik Fiiller 📝
a. Yeterlik Fiili 💪

Fiil kök ya da gövdelerine "-ebil(mek)" getirilerek yapılır. 💡
Cümleye gücü yetme, olasılık gibi anlamlar katar.

Örnekler:

Babam, her türlü vasıtayı kullanabiliyor. (Gücü yetme) 🚗
Bu yaz çok sıcak geçebilir. (Olasılık) 🌞
Uyarı:
Yeterlik fiilinin olumsuzunda hata yapmamak için olumsuzluk ekinden önce "-a/-e" seslerini arayın. 🔍

Örnekler:

Yapabilirim → Yapamam ✋
Çıkabilirim → Çıkamam ❌
b. Tezlik Fiili ⚡

Fiil kök ya da gövdelerine "-iver(mek)" getirilerek yapılır. 🔄
Cümleye çabukluk, kolaylık, beklenmezlik gibi anlamlar katar.

Örnekler:

Köşeyi dönünce birden karşıma çıkiverdi. (Beklenmezlik) ⚡
Yarım saatte her işi bitiriverdi. (Kolaylıkla) ⏱️
c. Sürerlik Fiili 🔄

Fiil kök ya da gövdelerine "-egel(mek), -ekal(mak), -edur(mak)" getirilerek yapılır. ⏳
Eylemin devam ettiği anlamını katar.

Örnekler:

Sen bizi okulun önünde bekleyedur. ⏳
Yüzyıllar boyunca bu hep böyle süregeldi. 🔄
d. Yaklaşma Fiili 🏃�♂️

Fiil kök ya da gövdelerine "-eyaz(mak)" getirilerek yapılır. 🔜
Eylemin gerçekleşmesine çok yaklaşıldığı (neredeyse, az kalsın) anlamı katar.

Örnekler:

Önüne bakmadan koşan çocuk, düşeyazdı. 🏃�♂️💥
Çocuk, su diye çamaşır suyunu içeyazdı. 🥛❌
2. Yardımcı Eylemle Kurulan Birleşik Fiiller 🤝
"Et-, ol-, kıl-, eyle- ve buyur-" eylemlerinin kendisinden önceki sözcükle birleşmesiyle oluşur.

Örnekler:

Dedem salonda namaz kılıyor. 🙏
Ev işlerinde anneme yardım ettim. 🏠
Komşumuz Ayşe, yine hasta olmuş. 🤧
Yardımcı fiil olarak kullanılan sözcükler, asıl fiil olarak da kullanılabilir.

Örnekler:

Ağaçtaki elmalar olmuş. (Asıl fiil, olgunlaşmak anlamında) 🍏
Çocuk, herhalde nazar olmuş. (Yardımcı fiil olarak kullanılmış) 👀
3. Anlamca Kaynaşmış (Deyimleşmiş/Öbekleşmiş) Birleşik Fiiller 🗣
İsim ya da isim soylu sözcüklerin bir eylemle kalıplaşarak oluşturduğu fiillerdir. 💡

Örnekler:

Nedense bugünlerde ağzından çıt çıkmıyor. 🤐
Sevinçten ağzı kulaklarına vardı. 😁
Sana çok güzel bir kıyak yapacağım. 🎁
Sınıftaki herkes LGS'ye başvurdu. 🎓