7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri 🌟 | Konu Anlatımı

[Administrator]

7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri 📚 | Konu Anlatımı ve Örneklerle Öğren!

1. Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler 🔄
Yazılışları ve okunuşları farklı, anlamları aynı olan sözcüklerdir.
Örnekler:

biçim & şekil
ahenk & uyum
endişe & kaygı
esir & tutsak
emir & buyruk
edat & ilgeç
Örnek Cümleler:

İşler acele olunca vakit çok hızlı geçiyor. (zaman)
Çanakkale'deki anıta hayran kaldım. (abide)

2. Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler 🔻🔺
Anlamca birbirinin karşıtı olan sözcüklerdir.
Örnekler:

parlak & mat
ustalaşmak & acemi
tatlı & acı
gel & git
kirli & temiz
borçlu & alacaklı
Örnek Cümleler:

Bu elbisenin biraz daha parlak olanını istiyorum. (mat)
Araba kullanmakta oldukça ustalaşmıştı. (acemi)
Uyarı ⚠️
Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı demek değildir.
Örnek:

Tatlı – Tatsız – Acı
Gel – Gelme – Git
Kirli – Kirsiz – Temiz
Borçlu – Borçsuz – Alacaklı
Sözcüklerin zıt anlamlı olabilmesi için her ikisinin de gerçek ya da mecaz anlamda olması gerekir.
Örnekler:

Bu karanlık günler bir gün bitecek. (aydınlık)
Aydınlık günler bizleri bekliyor. (karanlık)
Bu cümlelerde "aydınlık" ve "karanlık" sözcükleri mecaz anlamda ve birbirine zıt olarak kullanılmıştır.

3. Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler 🎤
Yazılışları ve okunuşları aynı, ancak anlamları farklı olan sözcüklerdir.
Örnekler:

Var (gitmek) & var (bulunmak)
Çay (içilecek içecek) & çay (su kenarındaki bitki)
Masayı hazırlarken iki tabağı yanlışlıkla kırdım. (gerçek anlam)
İnsanları kırmadan güzelce konuş. (mecaz anlam)
Top oynarken kolu kırılmış. (gerçek anlam)
Kapının kolu elimde kaldı. (gerçek anlama bağlı farklı bir anlam)

Uyarı ⚠️
Sözcüklerin sesteş (eş sesli) anlam özelliği kazanabilmesi için farklı temel anlamlarda kullanılmaları gerekmektedir.
Örnekler:

Yorgunluğun üstüne çay çok iyi gelir. (Gerçek anlam)
Köydeki çayda balık tuttuk. (Gerçek anlam)

4. Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler 🌍➡️🌿
Bir kelimenin anlamı, kullanımına göre geniş veya dar olabilir.
Örnekler:
Genelden Özele Sıralama:

Varlık – Canlı – Hayvan – Yırtıcı Kuş – Kartal
Özelden Genele Sıralama:

Kartal – Yırtıcı Kuş – Hayvan – Canlı – Varlık
Uyarı ⚠️
Bir sözcük cümledeki kullanımına göre özel veya genel anlamlı olabilir.
Örnek Cümleler:

Her insan, ömründe bir kez ağaç dikmiştir. (Genel anlamda kullanılmıştır)
Odasındaki çiçeğe gözü gibi bakardı. (Özel anlamda kullanılmıştır)

5. Nitel ve Nicel Anlamlı Sözcükler 📏🔍
Bir özelliğin sayılabilen ya da ölçülebilen olması, nicel; ölçülemeyen ya da sayılamayan olması ise nitel anlamı oluşturur.
Örnekler:

Her yeri yüksek binalar sarmış Uzungöl'de. (Nicel anlam)
Herkese yüksekten bakmak gibi bir huyu var. (Nitel anlam)
Dar yollara araç park edilmemeli. (Nicel anlam)
Dar düşüncelerle bir yerlere varamayız. (Nitel anlam)