5. Sınıf Sözcükte Anlam Konu Anlatımı 🔠📚

[Administrator]

Sözcükler ve Anlamları 🧠📖

Sözcük, insanlar arasındaki iletişimi sağlayan dilin anlamlı en küçük parçasıdır. Bir sözcük, bir varlığı, kavramı veya eylemi karşılayabilir. 🌍🗣�

1. Gerçek (Temel) Anlam 🔑
Bir sözcüğün aklımıza gelen ilk anlamıdır. 🧠

Örnekler:

Soğuk: Akla gelen ilk anlamı "ısısı düşük" anlamıdır.
Cümle Örneği: Şubat ayında soğuk hava çocukları hasta etti. ❄️👶
Karanlık: Işık olmama durumu.
Cümle Örneği: Karanlık olmadan eve gitsek iyi olur. 🌑
Örnekler:

Küçük çocuk nedense hüzünlü görünüyordu. 😔
Güneşi gören çamaşırlar kısa sürede kurumuş. ☀️🧺
Öğle yemeğinde yediği tavuk ürünü galiba midesini bozdu. 🍗🤢
Fabrikanın içini kötü bir koku sarınca işçiler korktu. 😷
Anneannesinin diz ağrıları artık dayanılmaz olmuş. 🙇�♀️
2. Mecaz (Değişmece) Anlam 🔄
Bir sözcüğün, gerçek anlamından uzaklaşarak cümle içinde kazandığı yeni anlamıdır. ✨

Örnekler:

Sert: Kırılması zor, katı anlamından uzaklaşmış; "hırçın, öfkeli" anlamında kullanılmıştır.

Cümle Örneği: Okul müdürü oldukça sert biriydi. 😡
Silmek: "Bir yazıyı sürterek yok etmek" anlamından uzaklaşarak, "üstünlük göstererek o alanda üstün olanları ikinci plana atmak" anlamında kullanılmıştır.

Cümle Örneği: Rakip takımı sahadan sildik. ⚽🏆
Örnekler:

Bu olayda onun da parmağı olduğunu düşünüyorum. 👀
Korkudan sesi soluğu kesilmişti yavru köpeğin. 🐶
İki ülkenin ilişkileri arasında soğuk rüzgârlar esiyordu. 🌬�
Bütün suçu her zamanki gibi bana attılar. 🎯
Eve geç geldiğim için annem bana çok kızdı. 😠
Mesleğini eline alana kadar çok zorlu yollardan geçti. 🛤�
Bilimin ışığında ilerlemek ilk hedefimiz olmalı. 🔬💡
Annesinin söylediği sözler ona çok dokundu. 💔
3. Terim Anlam 🎓
Bir bilim, sanat, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcüklerdir. 🎶⚽

Örnekler:

Beste: Müzik alanına ait bir terim.

Cümle Örneği: Söyleyeceğimiz şarkının beste sahibi şu an aramızdadır. 🎼🎤
Penaltı: Spor alanında kullanılan bir terim.

Cümle Örneği: Futbolcular hakemin penaltı kararına itiraz etti. ⚽
Örnekler:

Eczaneye gidip reçetesinde yazılı ilaçları aldı. 💊🏥
Her okuduğunda duygulanırdı vatan şiirlerini. 🇹🇷📜
Fen bilimleri dersinde ışık konusuna geçmişler. 💡
Öğrenciler, çekim eklerini kolayca kavrayabilmişti. ✍️
4. Çok Anlamlılık 🔄
Bir sözcüğün birden çok anlamı ifade edecek şekilde kullanılmasına çok anlamlılık denir. 🔀

Örnekler:

Düşmek:

Çocuk ağaçtan düştü. (Dengesini yitirerek yukarıdan aşağıya inmek) 🌳
Dağlara kar düştü. (Yağmak) ❄️
İşçilerin maaşı düştü. (Eksilmek) 💸
Bu işin üstüne çok düştü ve başarılı oldu. (Aşırı ilgi göstermek) 🌟
Büyüklere her zaman küçükleri affetmek düşer. (Yakışık almak) 🙏
Mirastan bana bir ev, iki araba düştü. (Pay almak) 🚗🏠
Çevirmek:

Başını çevirip adama doğru baktı. (Yönünü çevirmek) 👀
Çocuk sadece kitabının yapraklarını çeviriyordu. (Sayfa çevirmek) 📖
İşim acele olunca hemen bir taksi çevirdim. (Durdurmak) 🚖
Cümleyi Türkçeden İngilizceye çevirdim. (Çeviri yapmak) 🌐
Yine ne işler çeviriyorsun sen? (İş yapmak) 🛠�
Kendisine yolladığımız parayı çevirdi. (Geri göndermek) 💵
5. Genel ve Özel Anlamlı Sözcükler 🎯
Genel Anlamlı Sözcükler: Anlamca geniş kapsamlıdır. 🌎
Özel Anlamlı Sözcükler: Anlamca dar kapsamlıdır ve belli bir örneği işaret eder. 🔍
Örnekler:

Genelden Özele Sıralama:

Varlık – Canlı – Hayvan – Böcek – Karınca 🐜
Özelden Genele Sıralama:

Karınca – Böcek – Hayvan – Canlı – Varlık 🐜
Uyarı:
Bir sözcük, cümledeki kullanımına göre özel veya genel anlamda olabilir.

Genel Anlam: Doğada kuşlar özgürce uçar. 🕊�
Özel Anlam: Ağaçtaki kuş çok tatlı ötüyor. 🐦
Bu şekilde sözcüklerin gerçek, mecaz, terim, çok anlamlılık ve genel-özel anlam özelliklerini doğru kullanarak dilinizi daha etkin hale getirebilirsiniz! 📝✨