Açık Lise Fizik 1 - 2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET (Sayfa 144’e Kadar) – GENİŞ ÖZET

[Administrator]

2. ÜNİTE: KUVVET VE HAREKET (Sayfa 144'e Kadar) – GENİŞ ÖZET
Bu ünitede fiziksel nicelikler, vektörler, doğadaki temel kuvvetler, hareket kavramı ve hareket türleri ele alınmaktadır.

2.1. Temel ve Türetilmiş Nicelikler
Fizikte kullanılan büyüklükler ikiye ayrılır:

1. Temel Büyüklükler:
Uluslararası Birim Sistemi (SI) içinde doğrudan ölçülebilen büyüklüklerdir.
Örnekler: Uzunluk (metre), kütle (kilogram), zaman (saniye), sıcaklık (Kelvin), elektrik akımı (Amper), ışık şiddeti (kandela) ve madde miktarı (mol).

2. Türetilmiş Büyüklükler:
Temel büyüklüklerden türetilirler.
Örnekler: Hız (m/s), ivme (m/s²), kuvvet (Newton), enerji (Joule), basınç (Pascal).
2.2. Skaler ve Vektörel Nicelikler
1. Skaler Nicelikler:
Yalnızca büyüklüğü olan niceliklerdir.
Örnekler: Kütle, zaman, enerji, sıcaklık, uzunluk, iş.

2. Vektörel Nicelikler:
Hem büyüklüğü hem yönü olan niceliklerdir.
Örnekler: Kuvvet, hız, ivme, momentum, elektrik alan, manyetik alan.
Vektörel büyüklükler oklarla gösterilir.

2.3. Vektörler
Vektörler, yönlendirilmiş doğru parçaları ile ifade edilir ve bileşenlerine ayrılarak analiz edilir.

2.3.1. Vektörlerin Özellikleri:
Büyüklük (şiddet): Vektörün uzunluğu ile doğru orantılıdır.
Yön: Vektörün gösterdiği doğrultudur.
Başlangıç ve Bitiş Noktası: Vektörün etkime noktasını belirler.

2.3.2. Vektörlerin Toplanması:
Bileşke vektör: İki veya daha fazla vektörün toplamıdır.
Paralelkenar yöntemi: İki vektörün bileşkesini bulmak için kullanılır.
Üçgen yöntemi: Vektörleri uç uca ekleyerek toplamayı sağlar.
Bileşenlere ayırma: Vektörleri yatay ve düşey bileşenlerine ayırarak çözüm yapmayı sağlar.

2.4. Doğadaki Temel Kuvvetler
Evrendeki tüm fiziksel etkileşimler dört temel kuvvet ile açıklanır:

Kütle Çekim Kuvveti (Yerçekimi):

Cisimler arasındaki kütle çekimini açıklar.
Newton'un Evrensel Çekim Yasası ile ifade edilir:

Gezegenlerin hareketi, okyanus gelgitleri gibi olayları açıklar.
Elektromanyetik Kuvvet:

Elektrik yükleri arasındaki etkileşimlerden kaynaklanır.
Manyetik alanlar ve elektrik motorları bu kuvvetin etkisiyle çalışır.

Güçlü Nükleer Kuvvet:

Atom çekirdeğindeki protonları ve nötronları bir arada tutar.
Nükleer enerji üretiminde kullanılır.

Zayıf Nükleer Kuvvet:

Radyoaktif bozunmaların temel sebebidir.
Beta bozunması gibi süreçleri açıklar.

2.5. Hareket ve Hareket Türleri
Hareket, bir cismin belirli bir referans noktasına göre konum değiştirmesi olarak tanımlanır.

2.5.1. Hareketin Temel Kavramları:
Konum: Cismin referans noktasına göre bulunduğu yer.
Yer Değiştirme: Başlangıç ve bitiş noktası arasındaki en kısa mesafe.
Mesafe: Alınan toplam yol.
Hız: Birim zamanda alınan yol.
Ortalama Hız: Toplam yol / toplam zaman.
Anlık Hız: Belirli bir andaki hız.
İvme: Hız değişim miktarıdır ve şu formülle bulunur:

Serbest Düşme: Yerçekimi etkisiyle cisimlerin ivmeli hareketi (g = 9.81 m/s²).
2.5.2. Hareket Türleri:
Düzgün Doğrusal Hareket (DDH):

Sabit hızla yapılan doğrusal hareket.
Formül:
x=v⋅t

Düzgün Hızlanan Hareket:
Sabit ivme ile hızlanan hareket.
Formüller:

Düzgün Dairesel Hareket:
Sabit hızla bir daire etrafında dönme hareketi.
Merkezcil ivme:

İvmeli Hareket:
Hızın sürekli değiştiği hareket türü.

144. Sayfaya Kadar Genel Özet ve Sınav İçin Öneriler:
📌 Temel ve türetilmiş büyüklükleri öğrenin.
📌 Skaler ve vektörel nicelikleri ayırt edin.
📌 Vektörlerin bileşenlerini hesaplamayı öğrenin.
📌 Doğadaki dört temel kuvveti tanıyın.
📌 Hareket türlerinin formüllerini ve grafiklerini inceleyin.
📌 Serbest düşme, ivme ve hız arasındaki ilişkileri kavrayın.

Daha fazla detay veya soru çözümü istersen bana bildirebilirsin! 🚀😊