Açık Lise Fizik 4 – 1. Ünite (Dalgalar) Geniş Özet 🚀

[Administrator]

📌 1. Ünite: Dalgalar 🌊
🔍 Anahtar Kavramlar
✔ Dalga
✔ Titreşim
✔ Dalga Boyu (λ)
✔ Periyot (T)
✔ Frekans (f)
✔ Hız (v)
✔ Genlik

1️⃣ Dalga Hareketi ve Temel Kavramlar 🔄
Dalga, bir ortamda titreşim hareketi ile yayılan enerji aktarımıdır. Dalga hareketinde ortam ilerlemez, sadece enerji taşınır. Örneğin, suya atılan taşın oluşturduğu dalgalar ortamın ilerlemesine neden olmaz, sadece su yüzeyinde titreşim yaratır�
.

🌀 Titreşim ve Dalga Hareketi
Titreşim, bir cismin belirli bir noktadan düzenli olarak geçerek yaptığı salınımdır.
Dalga hareketi, titreşimlerin bir ortamda ilerleyerek enerji taşımasıdır�
.
📏 Dalga Boyu, Periyot, Frekans ve Hız
✔ Dalga Boyu (λ): Bir dalga üzerindeki iki ardışık tepe veya çukur noktası arasındaki mesafedir.
✔ Periyot (T): Bir tam dalganın oluşması için geçen süredir, birimi saniye (s) olup T = 1/f bağıntısı ile hesaplanır.
✔ Frekans (f): Bir noktadan 1 saniyede geçen dalga sayısıdır, birimi Hertz (Hz) olarak gösterilir.
✔ Dalga Hızı (v): Dalganın birim zamandaki yer değiştirme hızıdır ve v = λ . f bağıntısı ile bulunur�
.

2️⃣ Dalgaların Sınıflandırılması 📊
🔥 1. Taşıdıkları Enerjiye Göre Dalgalar
✔ Mekanik Dalgalar: Yayılması için bir ortama ihtiyaç duyan dalgalardır. Örnekler: Ses dalgaları, su dalgaları, deprem dalgaları.
✔ Elektromanyetik Dalgalar: Ortam gerektirmeden boşlukta yayılabilen dalgalardır. Örnekler: Radyo dalgaları, ışık, X-ışınları, mikrodalgalar�
.

🔄 2. Titreşim Doğrultusuna Göre Dalgalar
✔ Enine Dalgalar: Titreşim doğrultusu, yayılma doğrultusuna diktir. Örnek: Elektromanyetik Dalgalar.
✔ Boyuna Dalgalar: Titreşim ve yayılma doğrultusu aynıdır. Örnek: Ses Dalgaları.
✔ Hem Enine Hem Boyuna Dalgalar: Hem enine hem de boyuna titreşen dalgalardır. Örnek: Deprem ve Su Dalgaları�
.

3️⃣ Dalga Hareketinin Özel Durumları 🔄
🎯 Dalganın Yansıması ve Kırılması
Dalga Sert Uçtan Yansıdığında: Baş aşağı döner.
Dalga Serbest Uçtan Yansıdığında: Aynı şekilde geri döner.
Dalga Ortam Değiştirirse: Hızı ve dalga boyu değişir�
.
🔊 Ses ve Deprem Dalgaları
✔ Ses Dalgaları: Havadaki sıkışma ve genleşme hareketiyle iletilen boyuna dalgalardır.
✔ Deprem Dalgaları: P-dalgaları (boyuna) ve S-dalgaları (enine) olarak ikiye ayrılır. P-dalgaları her ortamda yayılabilirken, S-dalgaları sadece katı ortamda ilerleyebilir�
.

🎯 Kritik Notlar & Sınav İçin Özet Bilgiler 📚
📌 Dalga enerjiyi taşır, maddeyi taşımaz.
📌 Dalga hızı, ortamın fiziksel özelliklerine bağlıdır, dalga kaynağına bağlı değildir.
📌 Elektromanyetik dalgalar boşlukta yayılabilirken, mekanik dalgalar ortam gerektirir.
📌 Su dalgaları hem enine hem de boyuna yayılır.

🔔 Sınava Hazırlık İçin: Kavramları karşılaştırarak öğren, bol bol soru çöz ve dalga hareketi ile ilgili simülasyonları incele! 💯