2. Ünite: Hareket ve Kuvvet – Geniş Özet
1️⃣ Hareketin Tanımı:
Hareket, bir cismin zaman içinde bulunduğu konumunun değişmesidir.
Referans noktası: Hareketi ölçmek için kullanılan sabit bir nokta ya da nesne.
Hareketin Türleri:
Doğrusal Hareket: Nesne bir doğrusal yol boyunca hareket eder.
Dönme Hareketi: Nesne bir eksen etrafında döner.
Dönme hareketi özellikle simetrik cisimler için önemlidir.
2️⃣ Kuvvetin Tanımı:
Kuvvet, bir nesneye etki eden ve onun hareketini, şeklini değiştirebilen veya dinlenme durumuna etki edebilen bir etkidir.
Kuvvetin Birimi: Newton (N)
Kuvvetin Bileşenleri: Kuvvetler birden fazla bileşene ayrılabilir. Doğrusal, eğik veya farklı yönlerde olabilir.
3️⃣ Hız ve İvme:
Hız: Bir cismin birim zamanda aldığı yol miktarıdır.
Hız = Yol / Zaman
Hız, vektörel bir büyüklük olup hem büyüklüğü hem de yönü vardır.
İvme: Hızın zamanla değişimidir.
İvme = Hız değişimi / Zaman değişimi
4️⃣ Newton'un Hareket Yasaları:
Birinci Yasa (Eylemsizlik Yasası):
Bir cisim üzerinde dış bir kuvvet etkisi olmadıkça, cismin hareket durumu (sabit hızda ya da durgun) değişmez.
Örnek: Hızla giden bir aracın durması için kuvvet gereklidir.
İkinci Yasa (F = ma):
Bir cisme etki eden kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir.
Örnek: Aynı kuvvet ile küçük kütleli bir cisim daha fazla hızlanır.
Üçüncü Yasa (Etki-Tepki Yasası):
Bir cisim bir kuvvet uyguladığında, bu kuvvetin eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki kuvveti vardır.
Örnek: Bir duvara vurduğunda duvar da aynı büyüklükte bir kuvvet uygular.
5️⃣ Sürtünme Kuvveti:
Sürtünme: Bir yüzeyin diğer bir yüzeye karşı gösterdiği dirençtir.
Yönü her zaman hareket yönünün tersine doğrudur.
Statik Sürtünme: Cismin hareket etmeye başlaması için gereken kuvvet.
Kinetik Sürtünme: Hareket halindeki bir cismin sürtünme kuvveti.
6️⃣ Kuvvet ve Hareketin Bağlantısı:
Kuvvet, bir cismin hızını değiştirir.
Eğer bir cisme uygulanan kuvvet sabit olursa, cisim sabit hızla hareket eder.
Eğer kuvvet değişirse, cisim hızlanır ya da yavaşlar.
Örnek: Sabit bir hızla giden aracın hızının değişmesi için kuvvet gerekir.
7️⃣ Serbest Düşüş:
Yerçekimi kuvvetinin etkisi altında, hava direnci ihmal edilerek yapılan bir düşüş hareketidir.
Serbest düşüşte: Tüm cisimler eşit hızlanma ile düşer.
Yerçekimi ivmesi Dünya'da 9.8 m/s² olarak kabul edilir.
8️⃣ Newton'un Ağırlık Yasası:
Ağırlık, bir cismin yerçekimi tarafından uygulanan kuvvettir.
Ağırlık = Kütle x Yerçekimi ivmesi (g)
Dünya'daki yerçekimi ivmesi 9.8 m/s²'dir.