BATIYA AÇILAN KENT SELANİK
Selanik Osmanlı Devleti nin Rumeli’deki ve önemli bir ticaret merkezi olan kentiydi.Avrupa’ya ve İstanbul’a demir yolu ile bağlı olan nadir bir Osmanlı kenti idi.Bu demir yoluda şehre ayrı bir canlılık, zenginlik ve bilgi alış verişi sağlamıştır.
Selanik ayrıca bir çok dinden ve milletten insanları barındırıyordu.Türklerin çoğunluğu oluşturmakla beraber şehirde Rum, Bulgar, Sırp, Ermenililer yaşıyordu.Bu durumda şehirde çok zengin bir kültürel hayata denen oluyordu.
Fransız ihtilaline kadar barış içinde bir kent iken Fransız İhtiallinin çıkardığı Milliyetçilik akımları sonucu balkanlar karışmış Balkan ulusları bağımsız olmaya çalışmıştır.Bu durumdan Selanik’te etkilenmiş ve kentte kargaşa ortamı hüküm sürmeye başlamıştır.
Fransız ihtilalı sonucu Osmanlı devleti parçalanmaya başlanmış Osmanlı
Devleti de bu duruma çözüm oramış ve bazı fikir akımları ortaya
çıkarmıştır.Bunlar bütün Osmanlı Devletindeki insanları kapsamak olan
Osmanlıcılık fikri bu fikre göre ırk ve din ayrımı gözetilmeksisiz herkez
Osmanlı vatandaşı fakat balkan savaşlarında balkan devletlerin bağımsız olmak
istemesi ve diğer ulusların Osmanlı Devletinde ayrılmak istemesi nedeni ile bu
fikir başarısız olmuştur.Daha sonra İslamcılık fikri ortaya
atılmıştır bu fikre göre sadece Müslüman halkı devletin çatısı altında
tutmaktı.Buda 1. dünya savaşında Müslüman Arapların Osmanlıya saldırması ile
başarısız oldu.En sonunda Türkçülük akımı ortaya çıkmış ve
başarılıda olmuştur.Kurtuluş savaşı bu başarıya önek
gösterebilir.
SORU: Selanik, Rumeli'de yer alan bir Osmanlı
kentiydi. Limanıyla Ege Denizi'ne açılan şehir, Osmanlı'nın Avrupa ile
ticaretinde önemli bir konuma sahipti. Selanik; Üsküp, Belgrat, Manastır ve
İstanbul'a demir yolu ile bağlanmıştı. Bu özellikler Selanik'te
aşağıdakilerden hangisinin gelişmesine katkı sağlamış olamaz?
Mustafa Kemal Osmanlı Devletinin çöküşüne yol açan olayların yoğunlaştığı Rumeli’nin en önemli kenti Selanik’te büyüdü.Bölge farklı alanlarda komşu ülkelerden etkilenmekteydi.Hristiyan milletlerin Osmanlı Devletine karşı ayaklanmaları,büyük devletlerin yayılma politikaları en çok burada hissediliyordu.Bu durum Mustafa Kemali çok etkiliyordu. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemalin çevresinde yaşanan olaylardan etkilenmesi sonucunda ortaya çıkmıştır?
Mustafa Kemal'in doğduğu ve büyüdüğü Selanik'te Türkler ile birlikte Rum, Bulgar, Sırp, Yahudi ve Ermeniler de yaşıyordu. Selanik'in bu durumunun Mustafa Kemal'e aşağıdakilerden hangisini kazandırdığı savunulabilir?
MUSTAFA KEMAL’DE ÇOCUKTU
Mustafa Kemal Atatürk kültürlü bir ailenin çocuğu olarak 1881 yılında Selanik kentinde doğdu.
Peki Selanik Kentinde doğmanın ne gibi ajantajları vardı.
1.Öncelikle diğer Osmanlı kentlerine göre oldukça zengin bir kentti.Maddi durumu iyidi
2.Bir çok milletten ve dinden insanlar yaşadığı için Kültür zenginliği vardı.Atatürk böğlece her çeşit milleti tanımış ve bilgi sahibi olmuştur.
3.Ticaret yolu ve demir yolu üzerinde olmasından dolayı hızlı bilgi alış verişinin olduğı İstanbul’dan ve Avrupa’da olan olaylardan anında haberlerin ulaştığı bir kent olması.
4.Özgürce düşüncelerin ifade edildiği eğitim imkanların üst düzeyde olduğu
çağdaş eğitim sitemin olduğu nadir Osmanlı kentlerinde olmasıda Mustafa
Kemal’in yetişmesine önemli katkı sağlamıştır.
Soru: Aşağıdaki
Selanik ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
MUSTAFA KEMAL OKULDA
Kazanım:Atatürk’ün öğrenim hayatı ile ilgili olay ve olguları kavrar.
Mustafa kemal öncelikler annesinin ısrarı nedeni ile din ağırlık eğitim verildiği Mahalle Mektebine gider
Daha sonra babası bu okuldan alıp Mustafa Kemal’i çağdaş ve iyi bir eğitim verildiği �emsi efendi Mektebine(ilkokul) verir.Bu okuldan günün şatlarına göre kaliteli eğitim alır.
Mustafa Kemal bu okulda iken babası ölür.Bu yüzden öğren hayatı yarım kalır.Annesi ile birlikte köyde dayısının yanına gider.Bir süre köyde çalışır.
Mustafa Kemal2in ısrarı ile annesi Atatürk’ü Selanik’te teyzesinin yanına gönderir.Öğrenin hayatına kaldığı yerden devam eder.
Girdiği askeri okul sınavını kazanarak Selanik Askeri rüştüye (orta okul) başlar.Artık Mustafa Kemal Askerliğe ilk adımını atmış olur.Selanik askeri rüştiyesinde üstün başarısından dolayı Matematik öğretmeni Atatürk’ Kemal ismini veriri böylece ismi Mustafa Kemal olur.
Mustafa Kemal Daha sonra Manastır askeri İdadisini(Lise) kazanır.Mustafa kemal burada edebiyat ve tarihe ilgi duyar.Tarih dersine ilgi duyması Mustafa Kemal’de milli bilinç duygularını güçlendirmiş, vatan sevgisi ile dolmasına neden olmuştur
Mustafa Kemal Manastır askeri idadisini başarı ile bitirerek Harp Okulun
kazanır.Daha sonra harp akademisine gider ve buradan kurmay yüzbaşı olarak
mezun olur.
Soru: Çocukluğuma dair ilk hatırladığım şey,
mektebe, gitmek meselesine aittir. Annem, mahalle mektebine gitmemi istiyordu.
Babam yeni açılan �emsi Efendi
Mektebi'ne devam etmemi ve yeni yöntemlere göre okumamı istiyordu. Nihayet
babam bu meseleyi ustaca hâlletti. Önce mahalle mektebine başladım. Böylece
annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden alınıp
�emsi Efendi Mektebi'ne kaydedildim.
Atatürk'ün çocukluk yılları hakkında
verdiği bu bilgilere bakarak ailesi hakkında aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
CEPHEDEN CEPHEYE MUSTAFA KEMAL
31 Mart Olayı
İstanbul’da meşrutiyet karşıtı insanlar toplanıp ayaklanma çıkarmışlardı.Amaçları ise Meşrutiyet yani padişah ve meclisin aynı anda yönetime katılması değil de sadece padişahın devleti yönetmesini istiyorlardı.Bu amaç için İstanbulda meşrutiyeti yıkmak yerine padişahlık sistemini geri getirmek için ayaklanma çıkardırlar.Buayaklanmayı bastırmak için Mustafa Kemal’inde komutanı olduğu adına hareket ordu denilen ordu kuruldu ve istanbul’da ayaklanmayı bastırdı.31 mart olayı denilmesi hicri takvime göre 31 Mart’a denk gelmesidir
Mustafa Kemal Trablusgarp’a
İtalya geç sanayileştiği için sömürge arayışı içine girmişti.sömürge için en uyun yer kendisine yakın ve güçsüz bir devlet himayesinde olan Trablusgarp oldu.Osmanlı denizden ve karadan Trablusgarp ile bağlantısı olmadığı için buraya ordu sevk etmek imkansızdı.Trablusgarp savunmak için Mustafa Kemal ve arkadaşları kılık değiştirip tarblusgarpta yerli halkı organize edip İtalya’ya karşı savaşmışlar ve başarılıda olmuşlardı.Fakat İtalya adalara ve Çanakkale’ye saldırması sonucunda zor durumda kalan Osmanlı devleti Tarblusgarp’ı İtalya’ya Uşi Anlaşması ile vermek zorunda kaldık
Çanakkale Savaşı
İtilaf devletleri 1.dünya savaşında hem Osmanlı devletini ele geçirmek hem de Rusya’ya yardım etmek için Çanakkale boğazına saldırırlar.Boğazdan geçemeyecekleri anlayınca karadan geçmek için Gelibolu’ya çıkartmışlar ve Mustafa kemalin başarıları sonucu geri çekilmişlerdi.Atatürk buradaki başarıları sonucu bir çok madalya ve Albay rütbesi almıştır
Kurtuluş Savaşı
1.dünya Savaşını Osmanlı devletinin kaybetmesi sonucu İtilaf devletleri Anadolu’yu işgal etmeye başlamışlardı.Mustafa Kemal2in önerliğinde Türk milleti düşmanı yurttan atmışlardır.
Tüm başarılar gösteriyor ki Mustafa Kemal katıldığı bütün savaşları
kazanmıştır.Trablusgarp gibi yabancı bir milletin bulunduğu yerde insanları
organize etmiş ve dünyanın en güçlü devletlerinden olan İtalya’ya karşı
Osmanlı Devletinin hiçbir desteği olmadan başarılı olmuştur.Çanakkale
savaşında ileri görüşlülüğü ile düşmanın nasıl hareket edeceğini daha önceden
kestirmiş ona göre önlem almıştır.Atatürk savaşçı, cesur iyi bir lider zeki
olmasının yanında iyi bir vatanseverdir.
Soru: Mustafa Kemal,
-31 Mart olayını bastıran orduda görev almıştır -Italya'nın, Trablusgarp'a
saldırması üzerine gönüllü olarak savaşmıştır. -İtilaf Devletlerine karşı
Çanakkale'de savaşmıştır, Yukarıdaki bilgilere dayanarak ortak özellik olarak
aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
İtalya’nın, Trablusgarp’a saldırması üzerine gönüllü olarak gizlice Trablusgarp’a giderek burada halkı örgütledik Derne ve Tobruk’ta başarılı bir mücadele verdik.Bu bilgiye göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
Çanakkale Savaşlarında Gelibolu yarımadasında büyük bir başarıya imza atan M. Kemal’in başarılı olmasındaki bir etken de 1912 yılındaki Balkan Savaşları sırasında Gelibolu Yarımadası’nda, görev almış olmasıdır. Buna göre, Mustafa Kemal’in Çanakkale Savaşı’nda başarılı olmasında hangi duruma vurgu yapılmaktadır?
I. Dünya Savaşında Suriye ve Hicaz’daki ordularımızın yönetiminde Almanların yer almasını uygun görmediğim için Savaş Bakanı Enver Paşaya bir rapor ile bildirdim'' Bu durum, Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisini önemsediğinin bir göstergesidir?
DÖRT �EHİR VE MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
Kazanım:Atatürk’ün fikir hayatının oluşumuna ve gelişimine etki eden Selanik, Manastır, Sofya ve İstanbul şehirlerindeki ortamın rolünü fark eder.
SELANÄ°K
Selanik Osmanlı devleti’nin balkanlardaki en gelişmiş şehiridi.Avrupa ile Anadolu arasında demiryolu ağınasahipti.bu yüzden ticarete hayatı oldukça canlı idi.Çeşitli din ve millete sahip insanlar bir kültür zenginliği ile hep beraber yaşıyorlardı.Avrupa da basılan kitapları nında okuma fırsatları vardı.Yani Avrupa’nın her türlü imkanlarından yararlanılıyordu.Bu da atatürk2ün fikir hayatının gelişmesine çeşitli kültürdeki insanları tanımasına ve özgür bir ortamda özgürce düşünerek yetişmesine neden olmuştur.Atatürk Selanike göreve geldiğinde İttihak ve terakki cemiyetine katılmıştı.Bu cemiyetin amacı Meşrutiyeti tekrar ilanettirmekti.başarılı olunmuş fakat Atatürk halka daha fazla özgürlüğün tanınmasından yanadı bu uğurda çalışmalarını yağunlaştırdı fakat görüşleri İttahat ve Terekki cemiyetinin ileri gelenleri ile görüşleri uyuşmaya başlamıştı.Bunu yanında Atatürk Ordunun siyasete karışmasını istemediğin bütün bu sebeplerden dolayı bu teşkilattan ayrılmış ve daha bir fazla askerlik mesleğine sarılmıştır.
MANASTIR
Manastır şehri çeşitli milletlerdeki insanların çekişmesi içinde
bulunmaktaydı.bir kargaşa ortamı hakim sürmekteydi. Atatürk bu şehirde
okul hayatı boyunca tarih konularına merak salmış ve Milli duyguları
gelişmişti. Mehmet Emin Yurdakul, Namık
Kemal ve Tarih öğretmeni Mustafa Kemal'i milli duygular bakımından son derece
etkilemiş ve vatansever olmuştur. Bilhassa bu dönemde savaşta kazanmamıza
rağmen sanki malup olmuş gibi anlaşma imzalamamız Atatürkü çok
etkilemiÅŸtir.
Soru: Manastır şehri bir çok ülkenin konsolosunun
bulunduÄŸu bir ÅŸehirdi, bu nedenle bu ÅŸehre konsolosluklar ÅŸehri de denmiÅŸtir.
Bu bilgilere dayanarak Manastır şehri için aşağıdaki yargılardan hangisi
söylenebilir?
Askeri idadide öğrenim görmek için geldim Manastır'a. Zamanla daha iyi tanıdım bu şehri. Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan'ın, kendi kiliseleri aracılığıyla bölgeye hakim olmak istediklerini fark ettim. Aralarında çekişme olan çeşitli din ve milletten insanlar barınmaya çalışıyor bu şehirde. Mustafa Kemal'in bu konuşmasından aşa-ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Ä°STANBUL
Mustafa Kemal İstanbul’da yani Osmanlı
evlet2inin başkentinde siyasi partileri İstabulu memleketin içinde bulunduğu
ortamı daha bir iyi kavramıştı.Siyasilerle bilgi alış verişinde bulunmuş
gizli dergiler gazeteler çıkarmış Osmanlı devletini yakından tanımaya
başlamıştır.
Soru: Mustafa Kemal, gazete ve dergilerin
çıkarıldığı, romanların yazıldığı bir kültür şehri olan başkent İstanbul’da,.
hem askeri öğrencilik hem de askeri görevi nedeniyle bulunmuş ve buradaki
gelişmeleri yakından takip etmiştir. Bu bilgilere göre, Mustafa Kemal ile
ilgili olarak hangisini söyleyemeyiz?
SOFYA
Sofya ataşesi olarak Mustafa Kemal sofyada görev yapmaya başladı.Sofya da o
zamanlar sosyal hayatı çok canlı idi.Burada Avrupa’nın üst düzey siyasetçileri
yetkilileri ile yakından yüz yüze görüşme imkanı buldu.Avrupa siyasi
temsilcileri ile yemekli balolarda istişare etmiştir.Bulgaristan’da yaşayan
Türkler hakkında yakından bilgi almış ve onların haklarını
savunmuÅŸtur.
Soru: Sofya'daki görevim sırasında Bulgaristan'da
kalan Türklerle yakın ilişki kurdum ve yaşadıkları yerleri ziyaret ettim.
Türkçe yayınlanan gazetelerle irtibat kurarak bölgedeki Türklerin sosyal ve
siyasi haklarının yük-seltilmesi çalışmalarına katıldım. Bulgar Meclisi'nin
toplantılarını takip ettim Mustafa Kemal'in bu konuşmasından aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
Mustafa Kemal Sofya'da Ataşemiliter olarak görev yaparken Batılı
toplumların yaşam tarzını daha yakından tanıma imkanı buldu. Bu bilgilere
dayanarak,
I. Mustafa Kemal yeni fikirler elde etmiÅŸtir.
II. Avrupalı
toplumlar çağdaş değildir.
III.Mustafa Kemal çağın gereklerini yakından
takip etmektedir.
Yargılarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
Mustafa Kemal, düşünce hayatına etki eden şehirlerden hangisinde, diğerlerine göre daha az bir süre bulunmuştur?
Mustafa Kemal’in bulunduğu; I. Türk, rum ermeni, yahudi, bulgar, sırp gib farklı milletlerin olduğu ve Atatürk’ün doğduğu şehirdir. II. Mustafa Kemal’in Askeri idadi olarak görev yaptığı ve konsolosluların olduğu şehirdir III. Osmanlının başkenti olan ve M. Kemalin arkadaşları ile çeşitli toplantılar yaptığı şehirdir IV. Askerî ateşelik yaptığı şehirdir Bu özellikleri verilen şehirlerin eşleştirilmesi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
MUSTAFA KEMAL LÄ°DERLÄ°K YOLUNDA
Mustafa kemal her katıldığı teşkilatta ve toplantılarda hep lider
olmuştur.�am daki ilk görev yerinde teşkilatlı bir Vatan ve Hürriyet cemiyeti
kurmuştur.Her gittiği görev yaptığı yerlerde vatanın kurtulması için ya
gizli teÅŸkilatlar kurmuÅŸ gazeteler
çıkarmış toplantılar yapmıştır.Çanakkale, 31 mart olayı Trablusgar savaşı,
Kafkas cephesi, Sofya ateşeliği yapmıştır.
Soru: Mustafa Kemal,
Birinci Dünya Savaşı başladığı zaman nerede, hangi görevde
bulunuyordu?