TANIMI VE ÇALIŞMASI:
Yanmayla ortaya çıkan ısı enerjisinden elektrik enerjisi üreten merkez.Yanma,bir kazan yada buhar üreticinde gerçekleştirilir ve suyun buhara dönüştürülmesini,daha sonrada bunun yüksek basınç altında (160 bar),yüksek sıcaklıkta(550’C)çok ısıtılmasını sağlar.Buhar önce türbinin yüksek basınçlı bölümünde ve daha sonra yeniden çok ısıtıldıktan sonra orta ve alçak basınçlı bölümlerde genişler.Birbirini izleyen bu genişlemeler sırasında ısı enerjisi mekanik enerjiye dönüşür.Kondansatörde soğutulunca su yeniden eski haline geçer;türbinden çektiği buharla çalışan bir yeniden ısıtma bölümüyse suyun ısısını yükseltip kazana gönderir.Buhar ve su bir kapalı devre halinde dolaştıkları için,bu çevrim sonsuza kadar yenilenir.
Duman kazan çıkışında büyük oranda ısı yitirir ve havaya verilir;Böylece yanma olayı gerçekleşir.Kömürle çalışan santrallerde dumanın daha sonra elektrostatik düzenekler yardımıyla tozu alınır ve bacadan dışarı atılır.Bu arada türbinde yaratılan mekanik enerji bir alternatöre iletilir ve burada elektrik enerjisine dönüştürülür.Türbo-alternatör gurubunun uzunluğu 600 mega voltluk bir güç için bazen 50m’aşar; verilen elektrik akımıysa 20 000 voltluk bir gerilim altında 19 200 ampere ulaşır.Modern bir termik santralın verimi %40 dolayındadır.
Bir termik santralın kurulacağı yerin seçimi birçok etkene bağlıdır.Bunlardan başlıcaları, enerji kaynağının yakınlığı (maden ocakları,limanlar,rafineriler,vb.),yakıtın santrale getirilme yöntemleri (demiryolu,denizyolu,vb.) ve özellikle soğuk bir kaynağın varlığıdır.
Elektrik santralleri,başka enerji biçimler (termik, nükleer, hidrolik, jeotermal, güneş, rüzgar, gelgit v.b) elektrik enerjisine dönüştürmek amacıyla bir araya getirilmiş donanımlardan oluşan işletmelerdir.Çağımızda büyük güçlü sınai donanımların çoğunluğu,hidrolik ve termik (klasik ve nükleer) santrallerden meydana gelmektedir.Türü ne olursa olsun, her elektrik santralı, temel olarak bir enerji kaynağı, hareketlendirici bir aygıt, bir alternatör ve bir dönüştürme istasyonundan meydan gelir.Dönüştürme istasyonu, alternatörün ürettiği gerilimi, genel ulusal veya uluslar arası interkonnekte şebekenin beslenme hatları için uygun bir değere yükselir.
Ülkemizin enerji gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayan ve Türkiye Elektrik Üretim A.Ş.(TEAŞ) tarafından işleten termik santraller, fuel-oil, taşkömürü linyit, motorin, jeotermal ve doğal gaz türde enerji kaynağı kullanmakta olup sayıları 30’u aşmaktadır.
Ayrıca özel sektöre ait fuel-oil kullanan Mersin Termik santrali ile,kamu ve özel kuruluşlar tarafından salt kendi tesisleri için elektrik enerjisi üreten irili ufaklı pek çok otoprodüktör termik santraller da bulunmaktadır.
Termik santraller içinde linyitli olanlar diğerlerinden çok daha önemli ve güçlü olup,ülkemizin toplam elektrik üretimi içinde linyite dayalı termik santrallerin parayı giderek artmaktadır.Yerli enerji kaynaklarımız içinde günümüzde de önemini koruyan linyit yatakları,ülkemizin hemen her yerinde bulunmaktadır. Ülkemizdeki enerjiye bağlı hava kirliliği,daha çok, bu düşük kalorili linyitlerin yakılması sonucu oluşan gazların atmosfere karışmasından kaynaklanmaktadır.Yanma gazları, karbondioksit (Co2), karbonmonoksit (CO), azot oksitler (NOx), uçucu organik bileşikler (VOC), kükürt dioksit (SO2), metan (CH4) v.b. gazlar ile tanesel madde içermektedir. Yakılan kömür, bu kirliliklerin yanısıra kül ve külün içerdiği kadmiyum, civa, kurşun, arsenik v.b. ağır metallerin çevreye yayılarak kirletmesine sebep olmaktadır.Linyitlerin düşük kaliteli olmaları nedeniyle termik santrallerin çevre hava kalitesine etkisinin azaltılması için oluşan kirleticilere karşı kontrol sistemlerinin uygulanması çok önemlidir.Ülkemizde elektrik üretimi yaklaşık %60’ı termik santrallerden elde edildiğinden ve linyitlerimizin kükürt ve kül içeriklerinin de yüksek olması nedeniyle,büyük miktarda linyit kömürü kullanan termik santrallerin kirletici emisyonları da çok yüksek olmakta ve çevreye verdikleri zarar da buna orantılı olarak artmaktadır.
TERMİK SANTRALLERİN ÇEVREYE ETKİLERİ
Termik santraller kalitesiz linyit yatakları için çevre kirliliğine neden olur.Termik santrallerin bacalarından çıkan kükürt,azot ve karbon oksitleri havada su buharı ile birleşerek asit yağmurlarını oluştururlar.Toprağın ve suların kirlenmesine neden olurlar;atık madde olan küllerin aşırı birikimi toprağın kirlenmesine sebep olur.Uçucu külleri tutmak için bacalarına takılan filtreler çoğu kez yetersiz kalır ve atmosferi kirletir, Aşırı çevre sorunlarına neden olduklarından tercih edilmemesi gerekir. Fakat ülkemizde elektrik enerjisi gereksinimini karşılamak için vazgeçemeyeceğimiz enerji üretim kaynağıdır.
Termik santrallerden başka hidroelektrik, nükleer santraller gibi elektrik enerjisi üreten santraller vardır.
AVANTAJLARI
1-) Kalitesiz linyit kömürü,kömür tozları ve yakılması güç fuel-oil kullanılabildiği için ekonomiktir.
2-) Yakıtın taşınabildiği her yere kurulabilir.
DEZAVANTAJLARI
3-) Kuruluş masrafları azdır.Fakat;
Çok aşırı toprak,su ve hava kirliliğine neden olurlar.
Termik Santraller Yerine;a-) Modem teknoloji ile güvenlik ön plana alınarak kurulmuş nükleer santralleri,
b-) Hidroelektrik santraller,
c-) Güneş ışınlarından,rüzgarlardan,dalgalardan ve yer altı sıcak sularından (jeotermal enerji) elde edilecek enerji santralleri kurulmalıdır.
Termik santraller (Katı yakıtlı, harici kazanda yanmalı, Rankine tipi)
Katı fosil yakıtların kimyasal enerjisinin kazanlarda buhar elde etmek için kullanıldığı ve Rankine su-buhar çevrimine uygun Buhar türbinleri kullanılarak elektrik enerjisine dönüştürüldüğü elektrik santralleridir.
Günümüzde elektirik büyük oranda bu yöntemle üretilmektedir.
Afşin-Elbistan A Termik Santrali, 1.355 MW
Afşin-Elbistan B Termik Santrali, 1.440 MW
Sugözü Termik Santrali, 1.320 MW
Çayırhan Termik Santrali, 640 MW
Çatalağzı Termik Santrali, 300 MW
Çolakoğlu Termik Santrali, 180 MW
Çatalağzı Eren Enerji Termik Santrali, 1.360 MW
İçdaş Değirmencik Termik Santrali, 388 MW
İçdaş Bekirli Termik Santrali, 1.200 MW
Eren Enerji Çatalağzı Termik Santrali, 1.375 MW
18 Mart Çan Termik Santrali, 320 MW
Kangal Termik Santrali, 457 MW
Kemerköy Termik Santrali, 630 MW
Yeniköy Termik Santrali, 420 MW
Yatağan Termik Santrali, 630 MW
Seyitömer Termik Santrali, 600 MW
Yatağan Termik Santrali, 630 MW
Tunçbilek Termik Santrali, 365 MW
Orhaneli Termik Santrali, 210 MW
Soma Termik Santrali A-B (2 Adet), 1.034 MW
Çumra Termik Santrali, 37 MW
Silopi Termik Santrali, 135 MW
Hidroelektrik Santraller
Yüksek seviyedeki su birikintisinin potansiyel enerjisinin su türbinlerini tahrik etmek için kullanıldığı santrallerdir.
Atatürk Barajı Hidroelektrik santrali, 2405 MW
Karakaya Barajı Hidroelektrik santrali, 1800 MW
Keban Barajı Hidroelektrik santrali, 1330 MW
Özlüce Barajı Hidroelektrik santrali, 200 MW
Gökçekaya Barajı Hidroelektrik santrali, 278 MW
Obruk Barajı Hidroelektrik santrali, 203 MW
GÜNDER BARAJI Arık enerji Hidroelektrik santrali, 28,2 MW
Aksa Enerji Çorum,İncesu Hidroelektrik santrali, 15 MW [1]
Termik santraller (Sıvı/gaz yakıt, kojenerasyon, kombine çevrim)
Gaz türbinleri ve egzoz kazanları kullanarak buhar türbinleri ile güç üretimi yapan termik santrallerdir.
Aksa Enerji Ali Metin Kazancı Doğal Gazlı Enerji Santrali, 1150 MW [1]
Aksa Enerji Manisa Doğal Gazlı Enerji Santrali, 115 MW [1]
Aksa Enerji Samsun Doğal Gazlı Enerji Santrali, 130 MW [1]
Aksa Enerji Şanlı Urfa Doğal Gazlı Enerji Santrali, 120 MW [1]
Aksa Enerji Van Doğal Gazlı Enerji Santrali, 115 MW [1]
Aksa Enerji Mardin-1 Akaryakıt Enerji Santrali, 33 MW [1]
Aksa Enerji Mardin-2 Akaryakıt Enerji Santrali, 30 MW [1]
Aksa Enerji Şırnak,İdil Akaryakıt Enerji Santrali, 24 MW [1]
Aksa Enerji Hakkari Akaryakıt Enerji Santrali, 24 MW [1]
Aksa Enerji Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Akaryakıt Enerji Santrali, 120 MW [1]
Ambarlı Termik Santrali, 1350 MW
Bursa Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali, 1400 MW
Enkapower Adapazarı-Gebze Kombine Çevrim Santralleri, 2250 MW
Enkapower İzmir Kombine Çevrim Santrali, 1520 MW
Hamitabat Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali, 1120 MW
Yeni Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali, 850 MW
Termik santraller (Nükleer santraller)
Atom parçacıklarını ayıran veya birleştiren, fizyon (Proje aşamasında) 4800 MW (Tahmini)
Akkuyu Nükleer Enerji Santrali (Proje aşamasında) 4800 MW (Tahmini)
Termik santraller (Jeotermal santraller)
Yeraltı sıcak katmanlarınını yüksek sıcaklık kaynağı, atmosferi düşük sıcaklık kaynağı olarak kullanmak suretiyle güç üretimi yapan santrallerdir.
Denizli Jeotermal Santrali , 15 MW
Rüzgâr enerjisi santralleri
Rüzgâr türbinleri vasıtasıyla güç üretimi yapan santrallerdir.
Zorlu Enerji (Rotor) Gökçedağ Rüzgâr Enerjisi Santrali , 135 MW [1]
Aksa Enerji Çanakkele Ayres Rüzgâr Enerjisi Santrali , 5 MW [1]
Aksa Enerji Balıkesir Şamlı Rüzgâr Enerjisi Santrali , 114 MW [1]
Aksa Enerji Hatay Sebenoba Rüzgâr Enerjisi Santrali , 30 MW [1]
Aksa Enerji Manisa Karakurt Rüzgâr Enerjisi Santrali , 10,8 MW [1]
Çanakkale Rüzgâr Enerjisi Santrali
Bozcaada Rüzgâr Enerjisi Santrali , 30 MW
Bandırma Rüzgâr Enerjisi Santrali , 50 MW
Çeşme Rüzgar Enerjisi Santrali
Denizli Rüzgar Enerji Santrali
0 Yanıt
3473 Gösterim