Konu: Yaşam Bulguları - Tıp ders Notları

[drfm]

KAN BASINCINI ÖLÇERKEN YAPILAN HATALAR

HATA
   
SB YÜKSEK OKUMA

DB YÜKSEK OKUMA

SB DÜŞÜK OKUMA


DB DÜŞÜK OKUMA

Bacak bacak üstüne atma
   

X
   
X

Kolun gergin olması

X
   
X

Dirsek çukurunun kalp hizasının altında olması

X
   

X

Manşetin çok uzun olması
   
X
   

X

Manşetin kısa olması
   

X
   

X
   
Manşetin gevşek sarılması
   
X
   

X

Manşetin yavaş şişirilmesi

X

Manşetin fazla şişirilmesi
   
X
   

X


Manşetin havasının çok yavaş boşaltılması

X

Manşetin havasının çok hızlı boşaltılması

X


Steteskopun çan kısmının iyi tutulmaması
   
X

SB : Sistolik Basınç ; DB : Diastolik Basınç

PALPASYONLA SİSTOLİK KAN BASINCININ ÖLÇÜLMESİ

Steteskopla yapılan ölçümde olduğu gibi tüm kurallar geçerlidir. Kol daha doğrusu dirsek aynı şekilde kalp hizasında tutulur ve manşet sarılır. İşaret ve orta parmak uçları radyal nabız üzerine yerleştirilir. Parmaklar radyal nabız üzerindeyken puvar nabız hissedilemeyene kadar şişirilir. Sonra yavaşça hava boşaltılmaya başlanır, gözünüz manometrede nabzı hissedene kadar devam edin. Nabzı hissetmeye başladığınız basınç sistolik basınçtır. Palpasyonla sadece sistolik basınç ölçülebilir.

Palpasyonla, diz arkasındaki popliteal arterden kan basıncı ölçülebilir. Koldan KB nın ölçülmesi mümkün olmayan durumlarda bacaktan da KB ölçülebilir. Alışkanlık kazanana kadar steteskopla yaptığınız ölçümde bulduğunuz sistolik basınçla, palpasyonla bulduğunuz sonucu karşılaştırın.

KAN BASINCI İLE İLGİLİ BİRKAÇ İPUCU

1. Kan basıncını kolay hesaplamak için:

    Erkeklerde 50 yaşına kadar kullanılabilir : (100 + yaş) : 80

    Kadınlarda 50 yaşına kadar kullanılabilir :   (90 + yaş) : 80

2. Nabza göre kan basıncını tahmin etmek için:

    Radyal nabız alınabiliyorsa sistolik kan basıncı 80 mmHg üzerindedir

    Femoral nabız alınabiliyorsa sistolik kan basıncı 70 mmHg üzerindedir (ya da: radyal nabız alınamıyorsa, sistolik kan basıncı 80 mmHg altındadır)

    Karotis nabız alınabiliyorsa sistolik kan basıncı 60 mmHg üzerindedir (ya da: femoral nabız alınamıyorsa, sistolik kan basıncı 70 mmHg altındadır)
 
Aşağıdaki bulgular bize kişinin yaşam bulgularını değerlendirirken ilave ipucu veren bulgulardır. Bazıları dolaşımı hakkında bilgi verirken bazıları beyinde bir sorun olup olmadığını gösterir. Biliyoruz ki beyinde bir soru olduğunda, solunum ve dolaşım da etkilenebilir.

[drfm]

DERİNİN RENGİ

Deriye rengini veren pigment tabakası ve dolaşımdaki kandır. Derinin rengindeki değişiklikler bize, hastanın dolaşımı ve oksijenlenme durumu hakkında ipucu verir.

Derinin olağandışı renk değişimi ve nedenleri :

Kırmızı Cilt Rengi: - Yüksek kan basıncı

                                - Vücut ısısının yükselmesi (Ateş)

                                - Sıcağa maruz kalma (sıcak çarpması)

                                - Karbon monoksid zehirlenmesinde, geç ortaya çıkan bir bulgu

Beyaz Cilt Rengi :   - Şok

(soluk, kül rengi)     - Korku

                               - Soğukta kalma

Morumsu - mavi (Siyanotik) Cilt Rengi :  - Oksijen eksikliğinin göstergesidir.

Siyanoz ® özellikle mukozalarda çok kısa sürede ortaya çıkar (dudak ve tırnaklarda hemen, kulak memesinde biraz daha geç).

KAPİLLER GERİ DOLUM

Ø Dolaşım sisteminin, kanı damarlara pompalayabilme gücünü yansıtır.

Ø Tırnak altındaki kapiller yataktan saptanır. Bunun için, tırnağın dibine bastırılır ve değişen tırnak renginin 2 saniye içinde geri dönmesi beklenir.



Ø Normalde tırnaklar pembe ve kapiller geri dolum hızlı (2 saniye) olmalıdır. Soğukta ve siyanoz durumunda bakılamaz.

Ø 2 saniyeyi ayarlayabilmek için, bastırıldığında “kapiller geri dolum“ denilebilir (iki saniye sürer) .

GÖZ BEBEKLERİ (PUPİLLER)

Göz bebeklerinin normalde çapları ve ışığa verdikleri tepkiler birbirine eşittir.

Gözbebeklerinin olağandışı durumları ve nedenleri:



Ø   Çaplarının farklı olması (anizokori)► Genellikle beyin hasarının göstergesidir.

Ø   Daralmış (pin point, konstrikte, miyotik)göz bebekleri ► Opiat türevi ilaç zehirlenmesi

                                                                        ► Merkezi sinir sistemi hastalığı

Ø   Genişlemiş (dilate, midriyatik) göz bebekleri ► Şuur bulanıklığı

                                                                            ► Barbitürat türevi ilaç zehirlenmesi 

DİKKAT: Hastanın takma gözü olabileceği; göz bebeklerinin fazla ışıkta daraldığı ve az ışıkta genişlediği gerçekleri göz ardı edilmemelidir

BİLİNÇ DÜZEYİ

Bilinç düzeyi aşağıdaki tanımlara göre değerlendirilir :

Ø Uyanık (bilinçli, şuuru yerinde, bilinci açık)

Ø Zamana, yere ve kişiye uyumlu (oryante)

Ø Sözlü ve fiziksel uyaranlara tepki veriyor

AĞRILI UYARANA TEPKİ

Normalde,

•   Cildin hassas bölgelerinin hafifçe sıkılması (çimdiklenmesi), kollarda geri çekme (ağrılı uyarandan kaçınma) tepkisine neden olur

•   Genellikle ağrı vermek için : tırnaklara bir cisimle bastırılabilir, önkolun iç kısmı çimdiklenebilir ya da meme başı sıkılabilir.  Veya köprücük kemiğinin altından parmakla bastırmak suretiyle ağrı verilebilir.       

•    Bu eylemleri gerçekleştirirken aşırı güç kullanmayınız

ÖNERİ:
Yaşam bulguları konusunu, "olay yeri değerlendirmesi" bölümündeki "hastanın değerlendirilmesi" konusu ile birlikte değerlendirin. Bu iki konu birbiri ile bağlantılıdır. 

KAYNAKLAR:

1.   You are not allowed to view links. Register or Login Mayıs 2006

2.   You are not allowed to view links. Register or Login  Mayıs 2006

3.   You are not allowed to view links. Register or Login  Mayıs 2006

4.   Hemşirelik Esasları, GATA Hemşirelik Yüksek Okulu Yayın No:5, 1994, s: 160-181

5.   Guyton ve Hall Tıbbi Fizyoloji, 9. Ed.,1996, Nobel Tıp Kitabevleri.

6.   Amerikan Ortopedik Cerrahlar Akademisi, “Hasta ve Yaralıların Acil Bakımı ve Nakledilmesi “, 4. Baskı, 1991 Nassetti Limited, İstanbul. (1987, AAOS, USA)