Akraba evliliği demek aynı geni taşıyan iki insanın evlenmesi demektir.
Akraba evliliği amca, teyze veya dayı ve hala çocuklarının evlenmesi olarak kısaca açıklanabilir. Yani kardeş çocuklarının evlenmesidir. Buna endogamy denmektedir.
Bu nedenle doğan çocuk da aynı genler ile dünyaya gelecektir bu durumda o çocukta farklı sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu durum her akraba evliliğinde olmamakla birlikte olma olasılığı oldukça yüksek olan bir durumdur.
Akraba evliliklerinde sadece sağlıksız olan çocuklar değil anne ve babada bu durumdan etkilenmektedir.
Örneğin; anne hamilelik döneminde diğer hamile bayanlara oranla daha fazla kanama ile karşı karşıya kalmaktadır.Ayrıca akraba evliliklerinde düşük yapma oranı da daha yüksektir.
Akraba evliliklerinde nasıl anne ve babanın genleri dünyaya getirdikleri çocukları etkiliyorsa ileri yaşamlarında o çocukların genleri de kendi çocuklarının sağlıklarında etkili olacaktır. Yani normal evliliklere göre akraba evliliklerinde hastalık riskleri daha fazladır. Anne ve baba genleri aynı kalıtsal özellikleri taşımaktadır.
Günümüzde kalıtsal hastalıkların tedavisi büyük oranda yapılamamaktadır. Kalıtsal hastalıklardan korunmak (hastalıkların ortaya çıkmaması) için sadece önlem alınabilir.
Akraba evliliklerinde, anne karnında bozuk gen geçme olasılığı daha yüksektir. Çünkü bu bireyler, aynı soydan gelen bireylerdir. Bu nedenle de bu kişilerin genleri aynıdır.
Akraba Evliliğinin Sakıncaları Maddeler Halinde
– Genler arası uyuşmazlık yaşanacağından sakat çocuk doğurma olasılığı bir hayli yüksektir.
– Anne ve baba aynı sülaleden olduğundan dolayı genetik hastalıkların hepsi yeni doğacak olan çocuğa aktarılacaktır.
– Annenin hamilelik süresi boyunca kanamalar geçirmesi sıkça görülmektedir.
– Akra evliliklerinde annenin düşük yapma olasılığı yüksektir.
– Anne ve babadan geçen genetik hastalıklar çocuğa da bulaşacağından çocuğun ileride evlenmesi durumunda çocuğunda çocuklarında bu hastalıklar görülecektir.
– İnsanlardaki kalıtsal hastalık genleri anne ve babalarından yani atalarından gelir. Kalıtsal hastalık geni taşıyan kişinin yakın akrabalarında aynı hastalık geninin bulunma ihtimali, akraba olmayan kişilere göre daha yüksektir.
Akraba evliliklerinin bunların dışında başka sakıncılarıda bulunmakta. Buna örnek verecek olursak; Çevreden dışlanma diyebiliriz. Seçimlerinizi düzgün yapmaya özen gösteriniz. Hakkınızda hayırlı olananın nasip olmasını temenni ederiz.
Kalıtsal hastalıklar baskın veya çekinik genlerle taşınır
Baskın genlerle taşınan kalıtsal hastalıklara
(gece körlüğü, yapışık veya kısa parmaklılık, cücelik, kalıtsal miyopluk ve hipermetropluk, katarakt)
sahip olan kişilerin çocuklarında bu hastalıklar büyük ihtimalle ortaya çıkar.
Kalıtsal hastalıkların çoğu çekinik genlerle taşınır.
(Zekâ geriliği, sağırlık, dilsizlik, albinoluk, anemi, şeker hastalığı, altıparmaklılık, kısa parmaklılık, renk körlüğü, hemofili).
Çekinik genlerle taşınan bu hastalıkların ortaya çıkması için iki hastalık geninin yan yana gelmesi yani homozigot durumda olması gerekir. İki hastalık geninin yan yana gelmesi içinde anne ve babada bu hastalık genlerinin bulunması gerekir.
Bozuk geçen gen nedeniyle bebeklerde birtakım sorunlara yol açan akraba evliliklerinde, dünyaya gelen çocukların zihinsel, işitsel, görsel ya da bedensel bir bozuklukla dünyaya gelme olasılıkları yüksektir. Bu tür çocuklar, özel eğitim denilen eğitime ihtiyaç duyarlar ve bakımları da oldukça zor ve güçtür.
İnsanlardaki kalıtsal hastalık genleri anne ve babalarından yani atalarından gelir. Kalıtsal hastalık geni taşıyan kişinin yakın akrabalarında aynı hastalık geninin bulunma ihtimali, akraba olmayan kişilere göre daha yüksektir.
Kalıtsal hastalık genini taşıyan ve akraba olan iki kişinin (bireyin) evlenmeleri ve çocuklarının olması durumunda, çocuklarında kalıtsal hastalığın ortaya çıkma ihtimali 1/4 olur. Ama evlenen bireylerden biri sağlıklı (hastalık geni taşımayan kişi), diğeri hasta dahi olsa çocuklarından hiçbiri hasta olmaz, sadece hastalık genini taşır.
Ülkemizde akraba evliliği oranı % 22 dir.
Çocuklarda zekâ geriliğine neden olan fenil ketonüri hastalığı ülkemizde 3500 de 1 oranında, Japonya’da 100.000 de 1 oranında görülmektedir.
Akraba evliliği sonucu oluşacak kalıtsal hastalıklı (albino) çocuk sayısı, normal olarak ailesinde kalıtsal hastalık (albinoluk) bulundurmayan ve akraba olmayan kişilerin hastalıklı çocuklarının sayısının 100 katıdır.
Kalıtsal hastalıklardan korunmak için ;
1- Akraba evliliği yapılmamalıdır.
2- Evlenmeden önce gen testi yaptırılmalıdır.
3- Kalıtsal hastalık genini taşıyan evli bireylerin çocuk yapmaları önlenmelidir.
4- Kalıtsal hastalıklar konusunda aileler bilgilendirilmelidir.
Akraba evliliğinin genetik yönden zararları
Akraba evliliği zararlı ve baskın genlerin üst üste gelmesi ve ortaya çıkma sansını artırması nedeniyle zararlı görülmektedir. Yani soyunda herhangi bir genetik rahatsızlık bulunanlar akraba evliliğinden kaçınabilirler. Fakat bunda aşırılık da gerekmez yani dedenizin dedesindeki bir rahatsızlığın sizin çocuğunuzda çıkma ihtimali çok çok çok düşük olduğundan böyle bir araştırma da gerekmez.
Yine şunu belirtmek gerekirse çocuğun bir rahatsılızğının olması için hem annenin hem babanın hastalıklı genleri taşıması şarttır. Bu oran da yine oldukça düşüktür.
Akraba evliliğinin sosyal zararları
Akraba evliliğinin bir diğer zararı ise ailenin akrabalardan etkilenmesidir.
Çünkü akraba evliliklerinde büyükler daha fazla midahil olular ve bu durum küçük çatışmalar doğurabilir. Akraba evliliğinin faydaları Akraba evliliği sadece zararlı yönleri olan bir evlilik değildir aslında faydalı da bir evliliktir.
Genetik bilimciler kardeş çocukları arasındaki evliliklerin çekinik genlerin elenmesini sağladığını belirterek aslında popülasyon sağlığı açısından faydalı olduğunu söylüyorlar.
Sonuç olarak akraba evliliği korkulacak bir evlilik değildir. Eğer kalıtımla geçen belirgin bir hastalık bulunmuyorsa akraba çocukları rahatlıkla yuva kurabilirler. Çocukların sakat veya çzürlü doğmasına sebep olan şey akraba evliliğinden çok hamilelik süresince annenin sağlığına dikkat etmemesidir.
0 Yanıt
32071 Gösterim