Alm. Antitoxin (n), Fr. Antitoxine, İng. Antitoxin.
Vücuda giren bir bakteriyel toksini (zehir) yok etmek için, kan plazmasında meydana gelen bir madde.
Zehire karşı koyan antikorlara "antitoksin" denir. Her bir bakteriyel toksinin kendine has antitoksini vardır. Bu antitoksin, kendi toksini (zehiri) ile birleşir ve zehiri tesirsiz hale sokar.
Antitoksinler, toksinleri etkisiz hale getirmelerinden dolayı tıpta önemli uygulama alanı bulmuştur. Mesela difteri botulizm (gıda zehirlenmesi) ve tetanos gibi hastalıkları önlemekte antitoksin tedavisinden faydalanılır. Bu tedavi edici antitoksinler, at vb. hayvanlardan üretilir.
Antitoksin, kan proteinlerindeki gammaglobülinde bulunan antikorların genel adıdır.toksin veya toksoid maddelere karşı meydana gelen antikorlardır.Bu antikorlar invivo ya da invitro olarak kendilerinin oluşmasına yol açan toksinler ile özgül olarak birleşirler ve onları etkisizleştirirler.
Antitoksinler,enfeksiyona yol açan bakterilerin ya da başka canlı organizmaların yol açtığı zehir ya da toksinleri zararsız duruma getirmek için oluşturulurlar. Sözgelimi, tetanosta, tetanos antitoksini, kas kasılmasına ve çırpınmalara yol açan toksini, sinir hücrelerine yerleşmesinden önce zararsız duruma getirilir.
Üretimi
Antitoksinler, hastalıktan kurtulmuş bir insanın kanından, bakteri ya da toksin verilmiş hayvanların (genellikle atların) kanından ya da toksoitlerin (enfeksiyona yol açmaz duruma getirilmiş, ama antijen olmaya yeterli özelliklerini koruyan ya da antikor üretimini harekete geçirebilecek bir bakteri kültürü) iğneyle verilmesiyle üretilebilir.