Fransa’nın millî kahramanı.
(İngilizce'de Joan of Arc, Türkçede bazen sadeleştirilerek Jan Dark şeklinde de yazılır.)
Yüzyıl Savaşları boyunca İngiltere'ye karşı ülkesi Fransa'ya memleketi Lorraine'deki cephelerden başlayarak manevi anlamda büyük destek olan ve sonradan ünü Fransa'nın dört bir yanına yayılmış bir Fransız Katolik azizesidir.
Rivâyete göre on üç yaşında bir kız olan Jeanne D’arc bâzı sesler duymaya başladığını iddia ederek bu seslerin Allah’tan geldiğini söyledi. Haftada iki veya üç defa duyduğu bu sesler, J. D’arc’a, düşmanları tarafından kuşatılan Orléans şehrinin ve bütün Fransa’nın kurtarılmasını telkin ediyordu. O sırada aklî dengesi bozulmuş olan Kral V. Charles (Şarl) çok güç durumdaydı. Çünkü yüzyıl savaşları ve çeşitli yenilgiler Fransa’nın zayıflamasına yol açtı.
Jeanne D’arc, erkek kılığına girerek her yanı istila edilmiş bulunan Fransa’yı dolaştı. Poitiers’te silah kuşanarak asker kılığına girdi. Orléans’a girerek İngilizler tarafından kuşatılan şehrin kurtulmasını sağladı.
Bourgogne Dükü Philippe’in kuşattığı Compiégne şehrinin yardımına koştu. Ama Dük tarafından esir edildi. Sonra da Beanvois Piskoposu Pierre Canchon’un isteği üzerine İngilizlere satıldı. Engizisyon hâkim yardımcısı Jean Lemaitre tarafından da desteklenen Piskopos Canchon, Jeanne D’arc’ı dîne karşı gelmekle ve büyücülükle suçladı. Muhakeme Rouen Kalesinde gizli olarak yapıldı. İngilizlerin gözetimi altında bir cezâevine hapsedildi. 24 Mayıs 1431’de Saint-Quen Mezarlığına getirilerek bundan böyle erkek kılığına girmeyeceğine halkın önünde yemin ettirildi. Ne var ki cezâevinde gardiyanların saldırıları karşısında kendini korumak için yeniden erkek kılığına girmek mecburiyetinde kaldı. Piskopos Canchon bunu kiliseye karşı gelmek olarak nitelendirdi.
30 mayıs 1431’de Rouen şehrinin Vieux-Marchè Meydanında diri diri yakılarak öldürüldü. Canchon, Jeanne D’arc’ın “Allah”ın sesini duyduğunu inkar edeceğini zannetti. Fakat Jeanne D’arc alevler arasında bile görevine ve dînine bağlı olduğunu haykırdı. Kral VIII. Charles ise, tâcını borçlu olduğu Jeanne D’arc’ı kurtarmak için hiçbir çaba göstermedi. Bilâhare Rouen’i geri alan VII. Charles iki ay sonra Jeanne D’arc’ın öldürülmesi üzerine soruşturma açtırdı. Muhâkemede yüz on beş şâhit dinlendi. Nihayet 1456’da J. D’arc temize çıkarıldı. 1920 senesinde de kilise tarafından azizler mertebesine yükseltildi.
Ölmeden önce ve öldükten sonra adını korumak için görülmüş tüm mahkeme kayıtları bugün Fransa Millî Kütüphanesi'nde saklanmaktadır. Yaşadığı tarihteki diğer kişiler ile kıyaslandığında, hakkında en çok şey bilinen kişilerden biridir. Jan Dark bugün Fransa'nın en önemli azizelerinden ve kutsal ikonlarındandır. Hayatı edebiyatta ve sinemada yoğun şekilde konu edilmiştir.
J. D’arc’ı temsil eden çok sayıda minyatür, duvar halısı, tablo vardır. Ayrıca onun hayâtı Fransız ve diğer ülke edebiyatlarında da edebî eserlere konu olmuştur. Tiyatro sahnelerinde ve sinema oyunlarında J. D’arc’ı çeşitli yönleriyle canlandırmışlardır. J. D’arc’ı Fransızlar bir hürriyet kahramanı olarak tanırlar.