Alm. Amperemeter, (n), Fr. Ampéremétre (m), İng. Amperemeter.
Bir iletkenden geçen elektrik akımının şiddetini ölçen alet.
Akım şiddeti birimi “Amper”dir. Akım şiddeti aletten doğrudan doğruya okunur. Kadran; amperin askatlarına göre bölümlere ayrılmış cetveldir. Düşük şiddetteki elektrik akımını ölçen alete de “Galvanometre” adı verilir.
Bir ampermetrenin ölçebileceği akım sınırlıdır. Daha büyük akımları ölçebilmek için “şönt” ismi verilen muhtelif akım bölücü dirençler kullanılır.
Şöntler cihaza dıştan bağlanacak şekilde özel olarak manganlı metalden imal edilmiştir.
Ampermetreden okunan değer ile şönt üzerinde yazılı değer çarpılırsa devreden geçen akım ölçülmüş olur.
Ampermetrelerin Çalışma PrensipleriÇalışma prensipleri;en zayıf elektrik akımının iletken tel sarılı bir bobini bir mıknatısa dönüştürme özelliğine dayanır. Bu durumu döner bobinli Ampermetrelerle açıklarsak; silindir biçimde demirden bir gövdeye tutturulmuş küçük bir bobinden bahsedebiliriz. Bobin at nalı biçiminde bir büyük ve güçlü bir mıknatısın arasına tutturulmuştur.
Çok duyarlı olmasına rağmen sadece Doğru akım ölçmede kullanılır. Yeri gelmişken neden sadece doğru akım ya da neden sadece alternatif akım(AC) sorusunun cevabı kurulan düzeneklerde sadece tek yönlü akım dolaşmasına izin verilmesi olabilir.
Kullanma sahası farklı ve yapılış esaslarına göre isimlendirilmiş değişik ampermetreler vardır.
Döner çerçeveli ampermetre:
Elektromagnetik bir ampermetredir. Çalışma prensibi: Daimi bir mıknatısla bu mıknatısın kutupları arasında uygun bir eksen etrafında dönen bobinden (çerçeve) meydana gelmiştir. Akım geçtiği zaman bu akımın şiddetiyle orantılı bir magnetik alan meydana gelir. Çerçeve arasında bulunduğu kutuplardan biri tarafından çekilirken, diğeri tarafından itilir ve akımın şiddetine göre döner. Yani akım ne kadar şiddetli ise çerçevenin dönme açısı o kadar büyük olur. Bobine gelen akım kesildiğinde spiral bir yay, bobini eski durumuna getirir. Döner bobine tesbit edilen gösterge, kadrandan akım şiddetinin okunmasını sağlar.
Yumuşak demirli ve sabit bobinli ampermetre:
Genellikle düşük frenkanslı alternatif akımların ölçülmesinde kullanılır. Esas olarak yumuşak demirden yapılmış silindir şeklindeki sabit bir bobinden meydana gelir. Yumuşak demir, bir göstergeye bağlı olup bobinden akım geçmeye başlayınca, hareket ederek göstergeyi akım şiddetini gösteren bölmeye getirir. Yapılışı basit olduğundan ekonomiktir ve yaygın olarak kullanılır.
Termik ampermetreler:
Bu tip ampermetreler, akımın iletkenden geçerken hasıl ettiği ısı esasına dayanır. Uçları sabit bir tel, akımın hasıl ettiği ısı ile uzar, bu uzama, telin uçları sabit olduğu için kıvrılma şeklinde olur. Bu telin ortasında bir telle bağlı olan makaranın merkezinde bulunan bir gösterge vardır. Telin akımla ısınması ile makara çekilir ve gösterge kadran üzerinde hareket eder. Modern termoelektrik ampermetrelerde termo elektrik kulp tarafından verilen akım şiddeti bir galvanometre ile ölçülür. Bu tür ampermetreler radyo, TV ve elektronik aletlerdeki yüksek frekanslı akımların ölçülmesinde kullanılır.
Ampermetre Devre bağlantısı Nasıl bağlanır?Ampermetreler, elektrik akımının akımşi ddetini ( iletkenden geçen akım miktarını ) ölçen aletlerdir. Elektrik devresinde alıcıya seri bağlanırlar. Alıcının akımı amper metrenin içinden geçmesi gerekir. Ancak ampermetre, geçen bu akımı ölçmeli fakat akımın geçişine bir zorluk göstermemelidir. Bunun için Ampermetrenin iç direnci çok küçük olmalıdır (0-1 ohm ) . Ampermetrenin iç direncinin küçük olması için bobini, kalın kesitli iletkenden az sipirli olarak sarılır. Ampermetrelerin ölçüldüğü değer I ile gösterilir ve A ile ifade edilir (I = 10A gibi ).
Doğru akım (DA) ölçen ve alternatif akım ( AA ) ölçen ampermetrelerin dışında hem DA ve hem de AA ölçen ampermetreler de bulunmaktadır. Ampermetre devreye bağlanırken DA veya AA ölçü Aleti olması önemlidir. Demantmetreli ampermetreler ile 15 dakika süre içinde çekilen en büyük ortalama akım değeri görülebilir.
istendiğinde 5 veya 8 Dakikalık periyotlarda demantmetreli ampermetre yapılabilmektedir. ibreli Ampermetre'den başka, Elektronik ( Dijital ) ampermetreler de yapılabilmekte ve bunların kullanım sahaları hızla çoğalmaktadır. Bu Ampermetreler'de okuma hatası yoktur ve kullanım özellikleri ibreli ampermetrelerde olduğu gibidir. Ampermetreler kesinlikle devreye seri bağlanmalıdır. Paralel bağlandıklarında yanar veya bozulurlar.
Yukarıdakidaki animasyonda alternatif gerilim kaynağına bir direnç bağlanmıştır.
Gerilimi ve akımı ölçmek için de voltmetre (V) ve ampermetre (A) bağlanmıştır. Voltmetre ve ampermetrenin gösterdiği değerler sürekli büyüklük ve yön değiştirir. Gerilim ve akım daki bu değişim grafiklede gösterilmiştir. Dikkat edilirse gerilim (mavi çizgi) ile akım (kırmızı çizgi) aynı anda sıfır ve maksimum değerlere ulaşıyor. Bu sinüzodial grafikleri faz vektörleri yardımıyla çizersek, gerilim ve akım faz vektörleri sürekli aynı yönü gösterecek şekilde dönüyor. Yani faz vektörleri arasındaki açı sıfır derece. Diyebiliriz ki akımla gerilim arasındaki faz farkı sıfır, yani aynı fazda.
0 Yanıt
3413 Gösterim