Konu: Tarih Terimleri Sözlüğü

[D®agon]

- R -

Reform:
Bir kurumun işleyişini düzeltmek amacıyla getirilen köklü değişiklik

Resmi Tanıma:
İki devletin birbirleriyle yazılı ve diplomatik ilişki kurması

Rönesans:
Yeniden doğuş. XVI. yüzyılda İtalyada başlayan, Yunan ve Roma sanatına dönüş hareketi. Bilim Edebiyat, resim ve müzik gibi anlamlarda gelişme ve yenilik yapma

[D®agon]

- S - Ş -

Seferberlik:
Bir ülkedeki silahlı kuvvetlerin, savaştan barışa geçmeleri için yapılan hazırlık

Siyasal Birlik:
Bir ülkede birden fazla siyasi güç odağı varsa siyasal birlik yoktur. Bu güçlerden biri diğerini egemenliği altına alırsa, siyasal parçalanmışlık yerini siyasal birliğe bırakır.

Siyasal Parti (Fıkra):
Bir toplumda siyasal iktidarı ele geçirmek amacıyla kurulan örgüt.

Siyasi Olay:
Devletlerarasındaki ilişkiler. Bu ilişkiler barışçı yoldan olabileceği gibi savaş yoluyla da gerçekleşebilir. Devletlerarasındaki ilişkilerin barışçı yoldan gerçekleşebilmesi için öncelikle devletlerin birbirlerini tanımaları gereklidir. Savaşlar, antlaşmalar, güç birlikleri gibi kavramlar siyasal olaylardır.

Skolâstik Düşünce:
Ortaçağ boyunca Katolik kilisesinin egemenliği altında olan, bilime kapalı dine dayalı düşünce. Bu düşünce Rönesans hareketleri ve Hümanizmle sona erdi.

Sosyalizm:
Üretim araçlarının kişilerde olmadığı üretim ve bölüşüm araçlarının kamuoyu ya da devlete ait olduğu siyasal sistem.

Sömürgecilik:
Bir devletin bir başka ülkeyi işgal ederek yönetmesi ve işgal ettiği ülkenin zenginlik kaynaklarını kendi yararına kullanması. Klasik anlamda XV. ve XVI. yüzyılda Coğrafi Keşiflerle deniz aşırı yerleri keşfederek başlattıkları hareket.(İlkçağda Kolonizasyon)

Stratejik:
Elinde bulundurana büyük ayrıcalıklar ve üstünlükler sağlayan yer ya da bölge

Şeriat:
Temeli dine dayanan yasalar anlamındadır.

[D®agon]

- T -

Tampon Devlet:
Devletlerin güvenliklerini sağlamak amacıyla oluşturdukları ara bölge

Tanıma:
Bir devletin varlığını başka devletlerin de kabul etmesi. Tanımadan sonra devletlerarasında siyasal ilişkiler kurulur.

Tarikat:
Aynı dinin içine, tasavvufa dayanan ve kimi ilkelerle birbirinden ayrılan Tanrıya ulaşma yollarından her biri.

Tasavvuf:
İslamiyette din gerçeğine akıl ve mantıkla değil, sezgi ile gönül yolundan varmayı, esas tutan düşünce sistemi.

Tekfur:
Anadoludaki Bizans valisi ve beylerine verilen unvan

Teokrasi:
Bir devletin, yapılanması, yönetimi özellikle hukuk kurallarının din esaslarına dayandırılması.

Tersane:
Gemi yapılan yer

Töre:
Bir toplulukta benimsenmiş, yerleşmiş kuralların, gelenek ve göreneklerin, ortak alışkanlıkların, tutulan yolların tümü. Orta Asya Türk devletlerinde yazısız hukuk kuralları.

Tümülüs:
Bir yerleşim yerinin veya mezarın toprakla örtülmüş halidir.

[D®agon]

- U - Ü -

Uç Beyi:
Sınır komutanı

Ulema:
Alimler, bilgi sahibi olanlar. Osmanlılarda bir sınıf olarak belirlenmişti.

Ulusal İrade:
Bir ulusun bir işin nasıl yapıldığı gerektiği yolunda açığa vurduğu karar. Ulusal irade ancak egemenliğin ulusun tümüne ait olduğu devlet sisteminde belirlenebilir.
Ulusal iradenin somutlandığı yer parlamentodur.

Üs:
Harekâtın yürütülebilmesi için gerekli birliklerin, her türlü gereçlerin tamamlandığı, teçhizatın toplandığı ve dağıtıldığı yer.

[D®agon]

- V -

Vakanüvls:
Osmanlı Devletinde resmi tarih yazarı

Vakıf:
Bir kişi veya devlet tarafından, resmi nitelikteki şartlara uyularak, hayır amaçlı bir hizmetin gelecekte de yapılabilmesi için ayrılan mülk veya para.

Vasi:
Vekil olma, vekil olarak atanma

Vassal:
Büyük bir derebeyine yemin ederek bağlanan derebeyi; birine bağlanan, tabi olan kişi.

Veliaht:
Hükümdarlardan sonra yerine geçecek kimse

Voyvoda:
Eflak ve Boğdan beylerine verilen unvan.