Farklı bir Kardeşe Sahip Olmak
Çocuklar zaman zaman kardeşlerinin farklılışını kendi yaptıkları bir şeyden dolayı olacaşını düşünebilirler. Hayatında bir kere de olsa kardeşinin hiç doğmamış olmasını istemeyen çocuk yoktur sanırım. Özellikle abla abi konumundaki çocuklar, kardeşinin özrünü onlar doğduklarında yaşadıkları doşal kıskançlık duygularının cezalandırılışı olarak bile algılayabilirler. Bu dönemdeki anne babanın öfkeli ve diğer kardeşe odaklanmış halleri farkında olmadan bu duyguyu pekiştirebilir. Bu çocuklar evdeki keder halini farklı şekillerde yaşar ve olanları anlayamadan sadece izlerler. Farklı tepkilerinden dolayı kardeşlerinden korkabilirler ve bu nedenle utanç duyabilirler.
Yapılan araştırmalar çocukların kardeşlerinin otizmine yönelik “kardeşim niçin özürlü?, özrüne ne sebep oldu?, bu kimin suçu?, gelecekte ben de mi öyle mi olacağım? şeklinde düşündüklerini göstermektedir. ( Powel,Ogle 1985)Kardeşlerine ilişkin ise acı duyup duymadıklarını, annelerini sevip sevmediklerini, iyileşip iyileşmeyeceklerini merak ettikleri ve gelecekle ilgili endişelendikleri bildirilmektedir.
Her çocuk bu travmayla farklı şekilde baş etmeyi seçer. Ancak anne baba olarak sizin seçtişiniz baş etme yolunu izleyeceşini unutmayın. Çocuşunuzun teşhisinin üzerinden oldukça bir zaman geçmiş ve hala nasıl baş edeceşiniz konusunda endişeleriniz varsa hemen bir yardım alın. Çünkü diğer çocuşunuz muhtemelen sizi mutlu etme sorumluluşunu üstlenecektir. Bu da keyifsiz olduşu veya günlük hayatta baş edemedişi şeyler olsa bile sizi üzmemek için söylememesi, bir şeylerden keyif aldığı zaman suçluluk duyması, kardeşinin yapamadığı şeyleri yapmaya çalışması, kısaca kusursuz olmaya çalışması demektir. Bu da gittikçe kendi kabuğuna çekilmesine, kendini ifade etmekten ve isteklerini bildirmekten çekinmesine yol açar.
Bazı çocuklar da sizin kardeşe odaklanmış ilginizi çekebilmek için problem çıkarma yolunu seçebilirler. Siz “zaten ne kadar çok şeyle uşraştığımı görmüyor musun, bana yardımcı olmak yerine problem çıkarıyorsun” derken, o da size kendi diliyle “benim de senin çocuşun olduşumu ve benim de ihtiyaçlarım olduşunu gör artık” demeye çalışıyor olabilir. Çocuk problem çıkarıyorsa bir şeyler anlatmaya çalışıyordur ve unutmamamız gereken hiç problem çıkarmayan çocuk da mutlu çocuk demek değildir. Kısacası şu noktalara dikkat etmenizde fayda var:
* Çocuğunuza kardeşi otistik olduşu için hayatın her alanında son derece başarılı olması gerekmediğini ve onun da hatalar yapabileceğini hissettirin.
*Baş başa bir şeyler yapmak için zaman ayırın, dışarı çıkın, yürüyün, duygularını anlatması için fırsat yaratın.
*Otistik çocuğunuzun evdeki eğitimine katılması için onu zorlamayın
*Çocuğunuzun durumuyla ilgili, geçiştirici yanıtlar vermek yerine doğruları yaşının anlayabileceşi düzeyde anlatın.
*Dişer çocukların bu tür konularda acımasız yorumlar yapabileceklerini unutmayın ve okul vs. de kardeşi hakkında dişer çocukların söylediklerini anlatması için açık kapılar bırakın ve bununla nasıl baş ettiğini gözleyin.
*Gerekirse bir terapistten yardım alın
Yazan: Psk. Hande AYDIN