İspanya’nın Alcala şehrinde doğan ve bir cerrahın oğlu olan Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616)nın romanı.
Cervantes bu eserle şöhret bulmuştur. Eserin ilk kısmını El Ingenioso Hidalgo don Quixote de la Mancha adıyla 1605 yılında yayınladı ve büyük bir rağbet gördü. Arkasından Avellaneda (Meçhul Bir Kimse) adı ile Don Kişot’un sözde ikinci kısmını ortaya koydu ise de, asıl ikinci kısmını 1616 yılında yayınladı.
Don Kişot, küçük bir köy azilzâdesidir. Şövalye romanlarını okuya okuya dimağı karışmıştır. Silahdâr olan Sanşo Pansa (Sancho Pança) ile birlikte serserice bir şövalye hayâtı sürmek ister. Böylece bütün dünyâda zevkle okunan sergüzeştler ortaya çıkar. Bunlar; kahraman olarak Don Kişot’un yel değirmenlerine karşı savaşı; kürek cezâsına çarptırılanların onun tarafından kurtarılması; arabaya hücûmu; bir otelde Sanşo Pansa’nın bir örtü içinde havaya sıçratılması; hizmetçi Maritornes’un mârifetleri; Don Kişot’un hayâlinde yaşattığı Dülsine du Tobosa (Dulcinee du Toboso) adlı sevgilisi ile geçirdiği mâcerâlar; Sanşo Pansa’nın vâli tâyin edilmesi ve adâletle iş yapması gibi hâdiselerdir. Bu vak’alardan başka asıl konu ile ilgili olmayan hikâyeler de Don Kişot romanında yer almaktadır.
Kahraman olarak asıl Don Kişot; Rossinante adlı atının üstünde, başında miğfer, elinde mızrak uzun, zayıf ve üzüntülü bir çehre ile görünen ve okuyucunun hâfızasına bu şekilde nakşedilmiş Figür şövalyesidir. Tabiî eşeğinin üstünde iki heybesi arasında yerleşen, Don Kişot’un zıddına şişman ve kısa olan Şanso’ya da onun yanında yer vermek gerekir. Zâten asıl romanı roman yapan kahramanlar bunlardır.
Romanda düşünce ile, uygulamalı hayat karşı karşıya gelmektedir. Zıtlık, zâten beşer fikrinin iki kutbu olan Don Kişot ve Sanşo’da mevcuttur. Don Kişot, sâbit fikirler bir yana; aklın, asâletin ve kibârlığın timsâlidir. Ağzından güzel sözler çıkar. Sanşo ise değişik bir akla sâhiptir. Bu onun atasözlerine ve tecrübelere bağlılığından ileri gelmektedir.
Günlük konuşmaya giren Don Kişot kelimesi asıl mânâsını Don Kişot romanının kahramanından alır. Kelimenin “iyilik ve yardım sever” mânâsı yanında “deli ve gösteriş meraklısı, şöhrete düşkün” mânâsı da vardır. Böylece Don Kişot başka milletlerin yanında bizim de günlük dilimizde yer almıştır.
karakterler
İki ana karakter
1. Don Kişot (baş karakter),
La Mancha'da yaşayan, aldatılmış bir İspanyol soylusu (Hidalgo). Diğer adı Alonso Quijano (veya Quesada, veya Quijada), atı Rosinenta yı sürerek, orta çağa ait şövalyelik kitaplarında tanımlanan bir gezgin şövalye gibi davranır ve buna inanır.
2. Sancho Panza (veya Zancas),
Don Kişot'un okuyamayan ama 100 tane atasözü bilen, Rucio adlı eşeği süren refakatçısı.
Diğerleri
Ambrosio, çoban; merhum Grisóstomo'nun arkadaşı.
Ana Félix, ateşli Hristiyan hizmetçi, Ricote'nin kızı, Berberi'den kurtulmuştur.
Antonia, Alonso'nun kuzeni, yaşı 20'nin altındadır. Alonso'nun kitaplarını yakması için hem rahibi hem de berberiyi kışkırtır.
Antonio, çobandır. Rebap ile Don Kişot için bir şarkı çalar.
Cardenio
Cid Hamete Benengeli ("Sidi Hamid Eggplant"), Servantes tarafından uyarlanan (ve yazarlığı öğrenen) Don Kişot'un maceralarının yazarı olarak belirtilen kurgusal yazar.
Dulcinea El Toboso, Don Kişot'un aşık olduğu kadın; gerçek ismi Aldonza Lorenzo
Dorothea, kederli güzel kadın. Luscinda için onu terketmeden önce Don Fernando ile evliydi, Don Kişot'u dağlardan uzaklaştırmak için Prenses Micomiconaymış gibi davranır.
Ginés de Passamonte a.k.a. Ginesillo de Parapilla, Don Kişot tarafından ölümden kurtarılmıştır.
Grisóstomo, aşk ilanı Marcela tarafından reddedildikten sonra kalbi kırılan çoban.
Maritornes, Don Kişot ve Sanço'nun geceyi geçirdiği handaki çirkin ama iyi kalpli hizmetkar. Don Kişot onu yanlışlıkla hancının kızı sandığında istemeyerek Don Kişot'la tartışmıştır. Don Kişot, kendisine aşık olduğunu düşünür.
Marcela, varlıklı öksüz kız, doğayla iletişim kurmak için çoban kızı gibi giyinip ormanda yaşar, güzelliği düzinelerce reddedilmiş aşığı cezbetmiştir.
Montesinos, gezgin şövalye.
Nicholas, berber; Don Kişot'un arkadaşı.
Pero Perez, papaz yardımcısı.
Ricote, Morisco Sanço'nun arkadaşı, İspanya'dan afaroz edilmiştir fakat Alman hacı olarak geri dönmüştür.
Roque Guinart, Katalan haydut Perot Rocaguinarda'nın romandaki uyarlaması.
Teresa (Joana) Panza ve Sanchica, Sanço'nu karısı ve kızı.
Bachelor Sansón Carrasco, Don Kişot'un arkadaşı. Don Kişot'u eve geri göndermek için kılık değiştirerek rakip şövalye gibi onunla dövüşür.
Don Sancho de Azpeitia, kılıç döğüşünde Don Kİşot'un kulağını kesen Biscaylı toprak ağası
Vivaldo, Grisóstomo'nun karşılıksız aşkının şiirlerini ateşten kurtaran çoban.
İsimsiz fakat önemli karakterler
Dük ve düşes, Don Kişot ve Sanço'yu şatolarına davet edip,küçük düşürücü türlü şakalar yaparak onlarla eğlenen Aragon lu aristokrat çift.
Don Kişot'un hizmetkarı, istekle ve zevkle kitap yakımını gerçekleştiren kişi.
Han sahibi, Don Kişot'u gece misafir eder ve onun şövalye olduğundan şüphe duyup alay eder ve Don Kişot'u hanında alel acele kovar.
Konusu:
La Mancha’da yaşamakta olan 50’li yaşlarındaki emekli bir centilmen olan Don Kişot şövalyeleri anlatan kitaplara takıntılıdır ve yazılan her şeyin doğru olduğunu sanmaktadır. Don Kişot Sancho Panza ve Rosinante ile birlikte umarsızca şövalyelik günleri tasarlarken, etrafındaki insanlar onun yavaş yavaş çıldırdığını düşünür. Dulcinee du Toboso, Don Kişot'un hayalinde canlandırdığı ve onunla birlikte maceralar kurduğu sevgilisidir. Don Kişot, yani Senyor Kesada; halkını, vatanını çok seven bir insan olduğu için olsa gerek Sancho Panza'yı da yanına alarak Don Kişot oluyor. Kitapta da sözü edildiği üzere Don Kişot, mazlumları korur ve de kötülere göz açtırmaz.Fakat her zaman yere yıkılır.
0 Yanıt
2684 Gösterim