a ) Seyfiye
b ) Kalemiye
c ) Reaya
d ) İlmiye
CEVAP: Reaya
REAYA, Osmanlı idarî ve siyasî sisteminde bir hükümdarın hüküm ve idaresinde bulunup vergi veren halk anlamında kullanılan bir terim.
Osmanlı devlet yapısında padişahın yetkilerini kullanmak ya da emirlerini uygulamak için görevlendirilmiş “üç temel sınıf” bulunuyordu:
Seyfiye, Kalemiye ve İlmiye.
Bu sınıfların en üst yöneticileri de Divan-ı Hümayun’da yani bugünkü ifadesiyle Bakanlar Kurulu’nda temsil edilirlerdi.
Bu sınıflar içinde asıl güç; eğitimi, adaleti ve dini temsil eden “İlmiye Sınıfı”ndaydı.
Kazasker’in ciddi ağırlığı olsa da İlmiye sınıfının başı Şeyhülislam’dı.
Divan’a da katılan Şeyhülislam’ın protokoldeki sırası Padişahtan hemen sonra gelen Vezir’-i Azam ile aynıydı…
Ulema hiyerarşisinin en üstünde olan ve bugünkü karşılığı Diyanet İşleri Başkanı olan Şeyhülislam aynı zamanda bütün devlet adamlarının kararlarının ve davranışlarının “şer’i” olup olmadığı, yani şeriata ve dine uygun olup olmadığı konusunda da görüş bildirecek ve fetva verebilecek tek kişiydi. Her önemli iş için, hatta Padişahın görevden el çektirilmesi için de fetva zorunluydu.
İlmiye sınıfı, yargıçlık, noterlik ve mahalli yönetim işlerini yürüten kadılardan, tıp ve astroloji uzmanlarından ve her seviyedeki “öğretmenlerden” oluşuyordu. İmamlar, müezzinler, bütün din görevlileri, tarikat şeyhleri, seyitler ve şerifler de İlmiye sınıfı içinde yer alıyordu.