Alm. 1. Zwerchfell (n) an. 2. Blende (f), phot. 3. Membran (-e), Schalidose (f), Fr. Diaphragme (m), fot. fiz. biol. ve zool., İng. Diaphragm anat., phys., mech.
İnsanda ve memelilerde göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran kas ve kirişten yapılmış zar.
Diyafram kubbe şeklinde olup ortasında yürek oturduğu için burası çukurdur. Böylece diyafram bu çukurluğun sağında ve solunda çift kubbe şeklini alır. Diyaframın sol kısmı daha aşağıdadır. Nefes alırken alçalan diyafram, nefes verirken göğüs boşluğuna doğru yükselir. Karın boşluğuna doğru alçalırken akciğerlerin genişlemesine, nefes verirken göğüs boşluğuna doğru yükselerek akciğerlerdeki havanın atılmasına yardımcı olur. Diyaframın bu hareketi çıplak vücuda dışarıdan bakmakla da belli olur. Nefes alındığında karın cidarının içeri çekilmesi, nefes verildiğinde dışa doğru bombeleşmesi diyaframın hareketlerinden dolayıdır. Diyafram erkeklerde kadınlara nazaran daha fazla görev yapar. Kadınlarda teneffüs hareketleri enine doğrudur, yâni daha çok göğüs kafesinin hareketleriyle yapılır. Kadında bu özelliğin hâmilelikte büyük önemi vardır. Böyle olmasaydı gebeliğin son aylarında annenin nefes alıp vermesi son derece güçleşirdi.
Diyaframın bir merkezî kısmı, bir de çevresel adale kısmı vardır. Merkezî kısım sedef renginde kirişsi bir tabakadır. Burada ortaya yakın sağ tarafta ana toplardamarın geçtiği delik bulunur. Çevresel adale kısmında ise yemek borusu, mide-akciğer sinirleri, aortun geçtiği mühim delikler vardır. Bu delikler içinden geçen damarlar vs. dışarıdan tamamen diyaframla sarılıdır. Bu sarılı olma yeterli derecede olmazsa karın içi organları gevşek deliklerden göğüs içine geçerek “diyafram fıtıkları”nı meydana getirirler. Fıtıklaşan organlardan en sık mide göğüs boşluğuna geçer. Fıtıklaşma olması için organın tamâmının göğüs boşluğuna geçmesi gerekmez, ancak bir kısmı geçse bile fıtık meydana gelir. Diyafram fıtıkları sık görülen olaylar olup, cerrâhî girişimle düzeltilmektedir.
Tıbbî mânâdaki diyafram dışında çeşitli alanlarda târif edilen ve kullanılan bâzı araçlar için de diyafram adı verilmektedir. Optik sâhasında diyafram bir ışık huzmesinin geçişini belli alanda sıralamak için yapılmış, üzerinde daralıp genişletebilen bir delik bulunan ışık geçirmeyen levhalardır. Bu tip diyaframlar mikroskop, fotoğraf makinesi, gibi birçok optik cihazda kullanılmaktadır. Fotoğraf makinalarında kullanılan modern diyaframlarda, merkeze yaklaştıkça kapanan, çevreye doğru açılan dâire şeklindeki levhaların hareketleriyle objektif açıklığı sağlanabilmektedir.
Sanâyide iki ayrı vasatın arasında mutlak bir geçirmezlik gerekli görülen cihazlarda, bu geçirmezliği temin eden, kimyasal ve fizikî tesirlerle bu özelliğini kolay kaybetmeyen maddeler kullanılır. Bunlara da diyafram ismi verilmektedir.
0 Yanıt
2541 Gösterim