Alm. Aussenministerium (n), Fr. Ministèire (m) des Affaires Etrangères, İng. Ministry of Foreign Affairs.
Hükümetin diğer devletler ve bunların hükümetleriyle olan daha çok siyâsî münâsebetlerini organize ve icrâ eden bakanlık.
Osmanlı Devleti döneminde dışişleri bir süre sadrazamlar tarafından yürütülmüş, daha sonra bu görev Reisülküttaplara verilmiştir. On yedinci yüzyıl ortalarında Sultan Dördüncü Mehmed’in padişahlığı arasında Dîvân-ı Hümâyûnun eski önemini kaybetmesi üzerine bu dîvânın başkâtibi durumunda bulunan Reisülküttap elçilerle yapılması gereken görüşmeleri yürütmek, antlaşmaları müzâkere etmekle vazifeli kılınmıştır. Sonraları dışişleri vekili durumuna geçen Reisülküttaplık 1836 yılında Sultan İkinci Mahmud tarafından kaldırılmış, görev, Umûr-ı Hâriciye Nezâretine verilmiştir. Osmanlı Devleti yönetiminden Cumhûriyet yönetimine geçildiğinde çağdaş çalışma usûllerine uygun yasalar çıkarılarak Bakanlık günümüzdeki şeklini almıştır.
Türkiye Cumhûriyetinin dış politikasının temeli yurtta sulh cihanda sulhtur. Dışişleri Bakanlığı, dış politikanın bu temel prensip doğrultusunda hedef belirleme çalışmaları yaparak, hükümetçe belirtilen esaslar içinde dış ilişkileri yönetir. Ticârî antlaşmalar dışında antlaşma ve sözleşmeleri ilgili dâirelerle işbirliği yaparak hazırlar ve sonuçlandırır. Devleti dışarda temsil eder ve devletle beraber vatandaşların yabancılar karşısındaki haklarını korur. Dış politikayı etkileyebilecek her türlü dış ve iç gelişmeleri tâkip eder. Milletlerarası kuruluşlar ve yabancı ülkelerle Türkiye’deki çeşitli kuruluşlar arasındaki teknik, bilimsel, kültürel ve sosyal ilişkilere aracılık eder. İktisâdî, mâlî ve ticârî dış ilişkilerin politik yönleri dolayısıyla ilgili dâirelerle işbirliği yapar, çalışmaları siyâsî bakımdan destekler. NATO nezdindeki sivil ve askerî temsilcilerin başvurup danıştığı yerdir. NATO askerî birliklerine âit hukûkî konularla ilgilenir. NATO enfrastürk çalışmalarını ve antlaşmaya dayanan siyâsî, askerî, mâlî her türlü çalışmaları koordine eder ve NATO ilmî araştırma bursları ile ilgili işleri, yabancı ülkelerdeki Türk vatandaşlarının yasalarla gösterilen işlerini görür.
Dışişleri Bakanlığı kendisine bağlı şu teşkilâtlarla görevini yürütür:
Dışişleri Bakanlığı Merkez Teşkilatı
İkili Siyasi İşler Genel Müdürlüğü
Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü
Andlaşmalar Genel Müdürlüğü
Avrupa Genel Müdürlüğü
Balkanlar ve Orta Avrupa Genel Müdürlüğü
Bilişim Teknolojileri Dairesi Başkanlığı
Bakan Özel Kalem Müdürlüğü
Bakan Özel Müşavirliği
Çok Taraflı Ekonomik İşler Genel Müdürlüğü
Çok Taraflı Siyasi İşler Genel Müdürlüğü
Diplomatik Arşiv Dairesi Başkanlığı
Diplomasi Akademisi Başkanlığı
Dış Politika Danışma Kurulu
Enformasyon Genel Müdürlüğü
Hukuk Müşavirliği
Irak ile İlişkiler Genel Müdür Yardımcılığı
Ekonomik İşler Genel Müdürlüğü
İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
İkili Siyasi İşler ve Denizcilik-Havacılık Genel Müdürlüğü
Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğü
Koordinatörlükler
Acil Durum Yönetimi Merkezi
Müsteşarlık
Nöbetçi Memurluk
İkili Siyasi İşler Genel Müdürlüğü
Protokol Genel Müdürlüğü
Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Stratejik Araştırmalar Merkezi
Teftiş Kurulu Başkanlığı
Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İlişkiler Genel Müdürlüğü
Tercüme Dairesi Başkanlığı
Uluslararası Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü
Uluslararası Hukuk Genel Müdürlüğü
Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı Teşkilatı
Büyükelçilikler
Daimi Temsilcilikler
Dışişleri Bakanlığı Taşra Teşkilatı
İstanbul Temsilciliği
İzmir Temsilciliği
Edirne Temsilciliği
1924 yılında 39 dış temsilciliğe sahip olan Türkiye Cumhuriyeti, bugün yurtdışında 162 misyonla temsil edilmektedir.
Bu dış misyonların 93’ü Büyükelçilik, 11’i Daimi Temsilcilik ve 58 tanesi Başkonsolosluk’tur.
Bakanlık, çok yakın bir süre içinde Afrika'da 8 yeni büyükelçilik açmayı planlamaktadır.