Alm. Feldgrille (f), Fr. Grillon champetre, İng. Field cricket.
Familyası: Cırcırböceğigiller (Gryllidae). Yaşadığı yerler: Sıcak bölgelerin çorak alanlarında.
Özellikleri: Parlak siyah-kahverenkli, 2 cm boyunda, sıçrayıcı ve gece ötücü. Çoğunlukla bitkisel besinlerle beslenir.
Çeşitleri: Âdî cırcırböceği, ocak çekirgesi.
Parlak siyah renkli, yuvarlak iri başlı, kısa kanatlı, uzun antenli, “Düzkanatlılar” takımından güzel sesli bir böcek. 2 cm boyunda olup, gündüz kazdıkları çukurlarda yalnız olarak gizlenir, gece faaliyet göstererek hoş sesleri ile öterler. Sâdece erkekleri ön kanatlarını birbirine sürterek ses çıkarır, dişileri kendilerine çekerler. İşitme organları ön bacaklarında bulunan bir uzantıdadır. Ayrıca vücutlarının sonuna yakın arka kısımlarında, duyarlı kıllarla kaplı iki boynuzsu dikenleri vardır. Arka bacakları sıçrama görevi yapar. Fakat çekirgeler kadar sıçrayamazlar. Daha çok çorak arâzide rastlanır. Bâzen otluk yamaçlarda ve tarla kenarlarında görülür. Sürüler hâlinde ağaç ve çalılıklar üstünde yaşayanlar da vardır.
Sıcak ocak ve fırın yakınlarında, evlerde tahta döşemeler altında yaşayanlarına “ocak çekirgesi” denir. Eski devirlerde bâzı kavimler tarafından ev için uğurlu sayılırdı. Cırcırböcekleri çoğunlukla bitkisel, bâzan da hayvansal besinlerle beslenirler. Birbirinin yuvasına saldıranlar vahşice döğüşür. Gâlip gelen diğerini âfiyetle yer. Japonya’da sesleri için kanarya gibi kafeste beslenen ve birbirleriyle döğüştürülenleri de vardır. İlkbahar mevsimlerinde, haziran sonlarına kadar rastlanır. Gece hoş sesleri duyulur.
Dişi, yumurtalarını toprağa bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar tam bir kış geçirir. Bunlar ergine benzerse de kanatsızdırlar. Erginleşene kadar 8-11 defâ deri değiştirirler.