Alm. Kaskade (f), kleinerer Wasserfall (m), Fr. Chute d’eau, Cascade (f), İng. Waterfall, Cascade. Coşkun bir hâlde yüksek bir yerden dökülen su kütlesi. Şelâle olarak da bilinir. Çağlayanlar çok büyük aşındırma gücüne sâhiptir. Bu özelliği, suyun düşme yüksekliğine, düşen suyun hacmine, düştüğü kayalığın yapısına ve diğer sebeplere bağlıdır. Çağlayanların yüzey şekillerinin kalıcı olmaması diğer bir özelliğidir.
Çağlayanlar genel olarak üç değişik arâzi yapısına sâhip bölgelerde toplanmıştır. Bunlar yüksek platoların kıyı kesimleri ve buraları kesen büyük çatlak hatları, karaların iç bölümlerinde yer alan kristalli kayalar ile kıyı bölgelerinde yer alan zayıf tortul kayalıklar arasında uzananlar ve buzulların etkisinde kalmış yüksek dağlık bölgelerdir.
Çağlayanlar, meydana geliş sürelerine bakılarak üç ana grupta toplanır: İlki, akarsu yataklarının kırılma, buzullaşma veya başka sebeplerle değişikliğe uğraması yüzünden; ikincisi, farklı aşınma süresi sonunda; üçüncüsü ise akarsu yatağının meydana gelmesi sırasında olan çağlayanlardır.
Türkiye’nin başlıca çağlayanları; Tortum, Gürlivek, Sızır, Bünyan, Defne ve Düden’dir.
DÜNYADAKİ ÖNEMLİ ÇAĞLAYANLAR
Adı Ülke Irmak Yükseklik (m)
Angel (Churún merú) Venezuela Churún 979
Tugela Güney Afrika Tugela 948
Mitarazi Zimbabve Inyangombe 762
Yosemite ABD Yosemite 739
Cuquenan Venezuela Cuquenan 610
Sutherland Yeni Zelanda Arthur 580
Kile Norveç (-) 561
Kahiwa ABD (-) 533
Mardal (Doğu)Norveç Eikesda l517
Takakkaw Kanada Yoho 503
Ribbon ABD Ribbon 491
Kral George-VI Guyana Utshi 488
Woolomombi Avustralya Woolomombi 482
Mardal (Batı) Norveç Eikesdal 468
Kaliuwaa (Sacred) ABD Kalanui Çayı 463
Kalambo Tanzanya-Zambia Kalambo 427
Gavarnie Fransa Gave de Pau 422
Giessbach İsviçre Giessbach 391
TrümmelbachİsviçreTrümmelbach391
Krimmler Avusturya Krimmler 380
Vettis Norveç Morkedola 371
Papalaua ABDKawai Nui Çayı 366
Silver Strand ABD Merced 357
HonokohauABDHonokohau Çayı341
Lofoi Zaire Lofoi 340
Serio İtalya Serio 315
Barron Avustralya Barron 300
Belmore Avustralya Barrengarry Çayı 300
Cannabullen Avustralya Cannebullen Çayı 300
Horseshoe Avustralya Govetts Leap Çayı 300
Wallaman Avustralya Stony Çayı 300
Staubbach İsviçre Lutschine Weisse 290
Pungwe Zimbabve Pungwe 277
Helena Yeni Zelanda Helena 271
Mollijus Norveç Reisenelva 269
Austerkrok Norveç Torrfjordelva 257
K. Edward-VII Guyana Semang 256
Jog (Garsoppa )Hindistan Sharavati 253
Kaieteur Guyana Potaro 251
Waipio ABD Kekee Çayı 244
Tully Avustralya Tully 240
Feigum Norveç Feigumelvi 218
Fairy ABD Fairy 213
Fossa Norveç Ullo 210
Feather ABD Fall 195
Aurstapet Norveç Aura 193
Maletsunyane (Semon Kong) Lesotho Maletsunyane 192
Sakaika Guyana (-) 192
Reichenbach İsviçre Reichenbach 190
Bridalveil ABDB ridalveil 189
Guaira (Sete Quedas) Brezilya Parana 114
Victoria Zambia-Zimbabve Zambezi 108
Kaveri Hindistan Kaveri 98
Paulo Afonso Brezilya Sao Francisco 84
Iguaçu Arjantin-Brezilya Iguaçu-Parana 82
Churchill (Büyük) Kanada Churchill (Hamilton) 75
Niagara (Horseshoe) Kanada-ABD Niagara 49
Detti İzlanda Jokulsa 44
RenİsviçreRen24
Khone Kampuçya-Laos Mekong 14
Uburupunga Brezilya Parana 12
0 Yanıt
2206 Gösterim