– Sünnet: Hz. peygamber (s.a.v) tarafından çizilen ve ekseninde Kur’an olan yol haritası.
– Kur’an ve Hadis: İslam’ın ilim ve amele dayalı kültür ve medeniyet tarihine rengini veren iki ana damar.
– Tahammül: Hadis ilminde hadisi hocadan belli metodlarlaalıp öğrenmektir.
– Sosyal Denetim: “Kim bir kötülük görürse onu eliyle değiştirsin. Buna gücü yetmezse diliyle onu değiştirsin. Buna da gücü yetmezse kalbiyle ona öfke duysun. Bu, imanın en zayıf derecesidir.”
– Fıkhü’l-Hadis: Hadislerin mana ve maksadını anlamak ve hadislerden hareketle Hz. Peygamber’in (s.a.v.) gayesini kavramayı konu edinen ilim dalı.
– Cevâmi‘u’l-kelim Programında:
Konularına göre hadis okunmak istendiğinde: (تقسيم املوضوعي)
– Metin Tenkidi: Sened açısından sahih görünen bir hadisin metninin doğruluğunu kontrol etmek için doğruluğundan emin olunan diğer delil ve bilgilerle karşılaştırlması.
– Sahih-i Buhari: Kütüb-i Sitte adıyla ünlenmiş altı temel hadis kitabının birincisi olan, İslam toplum yapısının her alandaki sağlam dayanaklarını içeren, Sünnet’i referans alarak yazılmış bir sağlık reçetesi.
– Bâbü’l-menâhi: Suyuti el-Câmi’u’s-sağir adlı eserinde Hz. peygamberin bu bölüm altında açıklamıştır.
– Sahih hadis: Sika bir ravinin kendisi gibi Sika olan raviden almak suretiyle senedin başından sonuna kadar muttasılbir şekilde şaz ve illetli olmaksızın naklettiği hadis.
– el-Câmi’us-Sağir: Osmanlı alimleri tarafından hadislerin yerini tespit etmek amacıyla sık sık başvurulan kaynak.
Suyûtî ve el-Câmi‘u’s-sağîr adlı eserinde her bir hadisin sonuna rumuzlar koymuştur. Buna göre; صح sahîh; ح hasen; ض zayıf demektir.
– Hint alt kıtası: Hadislere yaklaşımın farklılaşması bağlamında İslam toplumunda çağdaşlaşma yolundaki ilk teşebbüslerin başladığı yer.
ilim ve amel bütünlüğü: “İnsanlara hayrı öğreten ve fakat kendi nefsini unutan alim, insanları aydınlatırken kendini yakan kandile benzer.” hadisinin konusu.
İhtilâfü’l-hadis:” cem‘ ve telif, nesh, tercih, tevakkuf” yöntemlerinin uygulandığı hadis disiplinidir.
Metin Tenkidi: Sened açısından görünen bir hadisin metninin doğruluğunu kontrol etmek için doğruluğundan emin olunan emin olunan diğer delil ve bilgilerle karşılaşrırılması.
Nehcü’l-Ferâdis: Türk dilinde yazılan Mahmud b. Ali’nin Orta Asya edebi lehçesiyle 759/1358 yılında tamamladığı ilk kırk hadis mensur eseridir.
Şaz: hadisin sened veya metin açısından diğer rivayetlere aykırılık taşımasıdır.