GİRİŞ
1. Bulut bilişim ifadesindeki bulut ismi neden
kullanılmaktadır?
Cevap: Bilgi sistemlerinin gösteriminde kullanılan
şemalarda internetin bulut sembolüyle gösterilmesi
nedeniyle bu adın kullanıldığı belirtiliyor. Internet
ulaşımının yaygınlaşması ve hızının artması ile
yaygınlaşan bulut bilişimin görevi bilişim kaynaklarının
bulut değer zincirinde yer alan tüketicilere, paydaşlara ya
da sağlayıcılara paylaşımının sağlanmasıdır.
BULUT BİLİŞİM VE ÖZELLİKLERİ
2. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Standartlar ve
Teknoloji Enstitüsü’nün (NIST) yaptığı bulut bilişim
tanımı nedir?
Cevap:
Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Standartlar ve
Teknoloji Enstitüsü’nün (NIST) 2009 yılında yaptığı bulut
bilişim tanımına göre bulut bilişim “en az yönetimsel çaba
ve hizmet sağlayıcı etkileşim ile hızlı bir biçimde
sağlanabilen ya da bırakılabilen ayarlanabilir bilişim
kaynaklarından oluşan paylaşılabilir bir havuza, uygun
koşullarda ve istenildiğinde zaman ve mekân kısıtı
olmaksızın ağ erişim sağlayan bir model” olarak
tanımlanır.
3. Dağıtımlı bilişim sistemleri (grid computing) nedir?
Cevap: Dağıtımlı bilişim sistemleri (grid computing)
farklı türdeki donanımların bir araya getirilerek tek bir
sistem gibi davranmasını sağlayan yaklaşımdır.
4. Voas J. ve Zhang J. tarafından düzenlenen altı bilişim
paradigması nedir?
Cevap: Voas J. ve Zhang J. tarafından düzenlenen altı
bilişim paradigması aşağıdaki şekilde
maddelendirilmektedir:
• Ana Bilgisayarlar
• Kişisel Bilgisayarlar
• Bilgisayar Ağları
• İnternet
• Grid Bilişim
• Bulut Bilişim
5. Kurum, işletme ve bireylerin bilişim hizmeti olarak
faydalandığı bulut bilişimin genel özellikleri nelerdir?
Açıklayınız.
Cevap: Son yıllarda kurum, işletme ve bireylerin bilişim
hizmeti olarak faydalandığı bulut bilişimin genel özellikleri
aşağıda sıralanmıştır:
• İstenildiğinde ve kendi kendine hizmet:
Tüketicilerin dilediği zaman ihtiyacı olan bilişim
hizmetini herhangi bir bireye ihtiyaç olmadan
otomatik olarak alabildiği bir hizmettir.
• Geniş ağ erişimi: Farklı türdeki istemcilerin (PC,
tablet, mobil telefon) hizmet almasına olanak
sağlayacak ağ yapısına sahiptir.
• Kaynak havuzu: Bulut hizmeti sağlayan
tedarikçiler tüketicinin değişen bilişim
ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik alt yapıyı
oluştururlar. Bölgesel olarak farklı noktalarda
bulunan merkezlerde depolama, işlemci, hafıza ve
bant genişliği sağla- yan donanımlara kaynak
havuzu denilmektedir.
• Çabukluk ve esneklik: Bilişim sisteminin olası
taleplere karşı esnek ve hızlı olması
gerekmektedir. Bu sayede günümüzün yüksek
tempodaki iş dünyasının ihtiyaçlarına çözüm
sağlayabilmektedir.
• Ölçülebilir hizmet: Bulut sistemlerinin tüketiciye
sağladığı hizmetler ölçülebilir olmalıdır.
Tüketicinin kullandığı kaynaklar kendisine
raporlanarak şeffaf bilişim hizmeti sunulabilir.
BULUT BİLİŞİMİN BİLEŞENLERİ VE ALT
YAPISI
6. Bulut bilişimi yapısal açıdan oluşturan bileşenler
nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Kullanıcılar, veri merkezleri ve dağıtık sunucular
bulut bilişimin temel öğeleridir
• Kullanıcılar: Bulut bilişim mimarisinde
kullanıcılar, her gün kullandığımız bilgisayarları
ifade etmektedir. Masaüstü bilgisayarlar, ince
istemciler, dizüstü ve tablet bilgisayarlar, cep
telefonları ve diğer internete bağlı cihazlar bulut
üzerindeki bilgilerinizi yönetmek için
kullandığımız aygıtlardır.
• Veri Merkezleri: İçinde çok sayıda sunucuyu
barındıran, depoladığı verinin güvenliğini ve
sürekliliğini sağlamak amacıyla güçlü ve yedekli
elektrik, iklimlendirme ve iletişim alt yapısı
bulunan tesislere verilen isimdir. Bir kurumun
bilişim ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik
kurulan özel veri merkezlerinin yanı sıra internet
üzerinden farklı kuruluşlara hizmet veren veri
merkezleri bulunmaktadır.
• Dağıtık Sunucular: Küresel ölçekte bulut hizmeti
veren kuruluşların veri merkezlerinin bir bina ya
da bölgede olması mümkün değildir. Bu
kuruluşların farklı şehir, bölge ve hatta kıtada
veri merkezlerinin olması hem ulaşım hem de
erişim açısından önemli bir gerekliliktir.
7. Düşük düzey donanımları kullanmanın faydaları
nelerdir?
Cevap:
Günümüzde özel bir kullanım gerekçesi olmadığı sürece daha
düşük düzey donanımları kullanmanın faydaları aşağıdaki gibi
sıralanabilir.
• Düşük donanım maliyeti: İnce istemciler, tablet
bilgisayarlar masaüstü bilgisayarlara göre daha az
donanım içerirler. Daha az hammadde kullanılarak
üretilen bu cihazların maliyeti de daha düşük
olmaktadır.
• Güvenlik: Sabit sürücü barındırmayan bu cihazların
çalınması, bozulması ya da kaybolması durumunda
verinin kaybolması ya da başkalarının eline geçmesi
engellenmiş olur.
• Daha az enerji tüketimi: İnce istemci, tablet ya da
yeni nesil cihazların ısı üretimi oldukça azdır. Isı
üretim miktarları da enerji tüketimi ile doğru
orantılıdır.
• Daha az gürültü: Sabit disk ve soğutucu fanların
kullanılmaması bu cihazların daha sessiz
çalışmalarını sağlamaktadır.
• Bakım ve tamir kolaylığı: Cihazların hafifliği, yedek
parçasının az olması bakım ve onarım kolaylığı
sağlamaktadır.
8. Dağıtık bilişim sistemleri neyi amaçlamaktadır?
Cevap: Dağıtık bilişim sistemlerinin temel amacı farklı
sistemlerdeki işlemci güçlerini, ağ kapasitelerini ve
depolama alanlarını tek bir büyük sistem olarak
yönetilmesini sağlamaktır. Birbirine benzemeyen birçok
sayıdaki bilgi sistemi bu yapılar sayesinde tek bir sanal
işlem gücü oluşturur.
9. Dağıtık bilişim sistemlerinin temel üstünlükleri nedir?
Cevap: Dağıtık bilişim sistemlerinin temel üstünlükleri
aşağıda sıralanmıştır.
• Çözülmesi zaman isteyen problemleri kısa sürede
çözebilir.
• Farklı bilgi sistemleri ile kolayca işbirliği
yapabilir.
• Mevcut donanımların verimli olarak
kullanılmasını sağlar.
• İhtiyaçlara göre ölçeklenebilir bir kapasite sunar.
10. Sanallaştırma nedir?
Cevap: Bilişim terminolojisinde sanallaştırma, fiziksel
donanım kaynaklarının yerine geçecek bir sanalının
oluşturulması faaliyetidir.
11. Sanallaştırma teknolojilerinin bulut bilişim açısından
faydaları nelerdir?
Cevap: Sanallaştırma teknolojilerinin bulut bilişim
açısından faydaları aşağıda sıralanmıştır:
• Sistem kaynaklarının verimli kullanılması ile
enerji tasarrufu sağlar ve doğayı korur.
• Kurumsal kullanıcıların ihtiyacı kadar kaynak
kullanımına olanak sağlar.
• Sunucuların ilk kullanım için daha hızlı
hazırlanmasını sağlar.
• Sanallaştırılmış sistemler geleneksel sistemlere
göre daha yüksek performans sağlar.
• Geleneksel sistemlere göre yüksek
kullanılabilirlik oranına sahiptir.
• Yedekleme ve felaket kurtarmada fiziksel
sistemlere göre daha avantajlıdır.
12. Başlıca bulut bilişim hizmetleri ve kısaltmaları
nelerdir?
Cevap: Başlıca bulut bilişim hizmetleri ve kısaltmaları
aşağıda verilmektedir:
• Altyapı hizmeti (IaaS - Infrastructure as a
Service)
• Platform hizmeti (PaaS-Platform as a Service)
• Yazılım hizmeti (SaaS - Software as a Service)
• Depolama hizmeti (STaaS - Storage as a Service)
• Veritabanı hizmeti (DBaaS - Database as a
Service)
• Tümleştirme hizmeti (IaaS - Integration as a
Service)
• Güvenlik hizmeti (SECaaS- Security as a
Service)
• İş Süreci hizmeti (BPaaS - Business Process as a
Service)
• Test hizmeti (TaaS - Testing as a Service)
13. Bulut bilişim hizmet modellerinden "Altyapı hizmeti",
"Platform hizmeti" ve "Yazılım Hizmeti" modellerini
açıklayınız.
Cevap:
Altyapı Hizmeti (IaaS): Kullanıcının talep ettiği oranda
işlem gücü, depolama alanı, bant genişliği, hafıza
kaynaklarının hizmet olarak sunulmasıdır. Bir diğer
deyişle bulut üzerinde sanal olarak çalışan ve kaynak
miktarı kullanıcının talebine göre ayarlanmış bir sunucu,
kullanıcının hizmetine sunulur.
Platform Hizmeti (PaaS): Bir önceki kısımda
bahsettiğimiz ham bilgisayar ve depo- lama alanı sunan
altyapı yönelimli IaaS bulut hizmetinden farklı olarak
PaaS hizmeti kullanıcılara kolay programlama ortamı
sunmak için soyutlanma düzeyi yüksek bir ortam sunar.
Bu hizmet türünde kullanıcılar kendilerine sunulan
programlama ortamını kullanarak yazılım gerçekleştirirler.
Yazılım Hizmeti (SaaS): Bulut uygulama hizmeti ya da
SaaS kısaltması ile anılan bulut yazılım hizmeti en yaygın
kullanılan ve en hızlı büyüyen pazarlardan birisidir. Bu
modelde uygulamalar kullanıcılara web aracılığı ile
ulaştırılır. Bu sayede bulut kaynaklarını kullanan yazılım
kullanıcıya bir web tarayıcı vasıtası ile ulaşır.
14. Yazılım hizmeti modelinin avantajları nelerdir?
Cevap: Yazılım Hizmeti (SaaS) modelinin avantajlarını
aşağıda gibi sıralamak mümkündür:
• Kullanıcılar alışkın oldukları Web tarayıcı ara
yüzünü kullanırlar.
• Kullanıcılar ölçeklenebilir hizmetleri tükettikleri
ölçüde öderler.
• Kurumlarda daha az bilişim uzmanı ile daha etkin
çalışma imkânı sunar.
• Organizasyonların ihtiyacına uygun olarak
uyarlanabilmektedirler.
• Uygulama yazılımı üreten girişimler için büyük
fırsatlar yaratırlar.
15. Yayılım türüne göre bulut hizmetleri nasıl
sınıflandırılmaktadır? Açıklayınız.
Cevap: Yayılım türüne göre bulut hizmetleri Özel
(Private), Topluluk (Community), Kamu(Public) ve
Melez(Hybrid) olarak sınıflandırılmaktadır:
Kamu Bulutu: Kamu ya da dışsal bulut en yaygın
kullanıma sahip bulut türüdür. Herkesin kullanımına
açılmış bulut bilişim hizmetleridir. Bu hizmetler bir devlet
kurumunun vatandaşlarına hizmetlerini ulaştırması için
oluşturabileceği gibi Google, Microsoft ve Amazon gibi
şirketlerin bireysel bilişim hizmetleri için oluşturdukları
bulut yapılarıdır.
Özel Bulut: Bir organizasyonun özel kullanımı için
oluşturulmuş bulut bilişim türüdür. İç bulut ismi de verilen
özel bulutların kurulması, yönetilmesi ve yürütülmesi
sahibi tarafından ya da dış hizmetin alındığı kuruluşlar
tarafından gerçekleştirilir. Veri merkezi ve sunucular dış
ortamdan bir güvenlik mekanizması tarafından korunur.
Topluluk Bulutu: Bu yapı Grid Bilişim ve Gönüllü Bilişim
paradigmalardan türemiş bir buluttur. Ortak noktaları olan
bireylerin altyapılarını ortak bir amaç için bir araya
getirirler. Bu sayede gerekli olan bilişim maliyetlerini
paylaşarak daha verimli bir bilişim sistemi oluştururlar.
Melez Bulut: Kamu ve özel bulut karmasından oluşan
bulut sistemidir. İki farklı özellikte bulutun kendi sınır ve
özelliklerini koruyarak bağlanması ile oluşturulur. İşletme
ya da organizasyonun kritik verileri ve uygulamaları
güvenlik duvarının ardındaki özel bulutta, genel erişime
sunulan veri ve uygulamalar dış bulutta konumlandırılır.
BULUT BİLİŞİMİN ÜSTÜNLÜK VE
SINIRLILIKLARI
16. Bulut teknolojilerinin kullanıcılara, işletmelere ve
kurumlara sağladığı faydalar nelerdir?
Cevap:
Düşük Maliyet: Bilişim hizmetlerini bulut bilişime
aktarmak kurumların bilişim hizmetlerine yönelik
yaptıkları yönetim ve bakım maliyetlerini düşürmektedir.
Kurumun bilgi sistemlerinin kurulmasında harcanan tesis,
donanım ve altyapı harcamaları en aza inecektir.
Ölçeklenebilirlik: Kurumun bilişim ihtiyaçlarının değişken
olması işlemci ya da depolama alanına olan ihtiyacın
artmasına ya da azalmasına neden olabilir. Kurumun kendi
bilişim donanımlarını barındırması durumunda ek bilişim
kaynaklarını (işlemci, hafıza, depolama alanı, bant
genişliği) satın alması gerekirken bulut bilişimde bu
ihtiyacı bulut sistemi otomatik olarak arttırıp
azaltabilecektir.
Devamlılık: Kurumların veri ve bilgi sistemlerinin
koruması iş süreklilik planlarının önemli bir parçasıdır.
Kurumlar doğal afet, güç kesintileri veya kriz durumları
konusunda ne kadar tecrübeli olsalar da verilerin ve
yazılımların bulut üzerinde bulunması güvenliğinin
sağlanması ve kolayca geri getirebilmeye olanak verir.
Birlikte Çalışma: Bulut bilişimin sağladığı birlikte çalışma
olanakları geleneksel bilgi sistemlerine oranla kurum
faaliyetlerinde iletişim ve paylaşımı kolay hale
getirmektedir. Bulut bilişim coğrafi olarak farklı
merkezlere yayılmış organizasyonların iş süreçlerinin
verimliliğine önemli katkı sağlayabilmektedir.
İş Uygulamalarında Esneklik: Bulut bilişim çalışanlara iş
uygulamalarında esneklik sağlar. Çalışanlara ihtiyacı
oldukları verilere evlerinden, tatilden ya da herhangi bir
konumdan internete bağlanmak koşulu ile anında ulaşma
imkânı sağlamaktadır.
Yenileme ve Güncelleme: Bulut hizmetlerinin satın
alındığı sağlayıcılarla yapılan anlaşmalarda yazılım ve
donanım güncelleme seçeneklerinin göz önüne alınması
uzun dönem için oldukça önemlidir. Yeni yazılım ve
donanımla çalışmak kuruluşlara yeni fırsatları da
beraberinde getirecektir.
18. Bulut bilişimin kullanılabilmesinde bulunan
sınırlılıklar nelerdir?
Cevap: Bulut bilişimin kullanılabilmesinde bazı
sınırlılıklar bulunmaktadır. Bu sınırlılıklar aşağıda
maddeler halinde sıralanmıştır:
Ağ bağlantısı bağımlılığı: İnternet bağlantısı bulut bilişim
ile çalışacak kurumlar için hayati öneme sahiptir. İnternet
ağlarındaki yavaşlama bile hizmetlerin yavaşlamasına
neden olacak kurum veya işletmenin hizmet kalitesinin
düşmesine neden olabilecektir.
Güvenlik: Bulut hizmeti sağlayıcılarının en yüksek
güvenlik standartlarını sağlamalarına rağmen depolanan
verinin ve önemli dosyaların kurum dışında olması her
zaman riske açık bir durumdur. Hacker olarak
isimlendirilen bilgisayar korsanları bulut sistemlerindeki
güvenlik açıklarını kötüye kullanarak kurumların değerli
bilgilerini ele geçirebilmekte, değiştirebilmekte ve
silebilmektedir.
Çevre birimler: Yazıcı, tarayıcı ve benzeri çevre birimleri
bulut yapısı ile uyum göstermeyebilir. Yerel
bilgisayarlarda bu tür cihazların bulut uygulamaları ile
kullanımını sağlamak üzere ek yazılımlara ihtiyaç olabilir.
Maliyet: Küçük hacimli bilişim faaliyetlerinin bulut
hizmetlerine transfer edilmesi maliyet açısından
dezavantajlı olabilmektedir. Girişimcilerin iş hacimlerine
göre doğru bulut hizmetini seçmelerini ya da bulut dışı
çözümleri tercih etmelerini gerektirebilir.
Sağlayıcıya bağımlılık: Bulut hizmet sağlayıcılar
müşterilerinin mevcut bilişim hizmetlerinin bulut ortamına
kolayca aktarılacağı ya da dönüştürüleceği sözünü verseler
de bazı durumlarda bu kolay olmamaktadır.
Yasal sorunlar: Bu konudaki en önemli tartışmalardan biri
bulut ortamında depolanan verinin sahibinin kim
olduğudur. Verinin sahibi yükleyen mi yoksa veriyi
barındıran bulut bilişim sağlayıcı mı? Bu sorun hala bulut
bilişim sağlayıcı ve hizmet alan arasında düzenlenen
sözleşmelerde belirsizlik taşıyabilmektedir.
SON KULLANICILAR VE BULUT
UYGULAMALARI
19. Yönetimli ve yönetimli olmayan depolama nedir?
Cevap: Yönetimli depolama sanal geliştirme ortamları
veya ve sanal makinelere bir disk gibi konumlandırılabilen
depolama çözümleridir. Yönetimli depolamada
kullanıcılar depolama alanını sistemlerinde bir disk olarak
kullanabilirler.
Yönetimli olmayan depolama ise kullanıcıların web
üzerinde ya da yardımcı yazılımlar ile ulaşabildikleri
nispeten ucuz ve kullanımı oldukça kolay bulut depolama
hizmetleridir.
20. Bulut depolama araçlarının bireysel kullanımı için
uygulanması gereken adımlar nelerdir?
Cevap: Bir bulut paylaşımının kullanımına yönelik
adımlar aşağıda verilmektedir:
• İlgili bulut hizmet sağlayıcının web sayfasına
gidilir.
• Bulut depolama için bir hesap oluşturulur.
• Hesap oluşturma bir e-posta ile doğrulanıyorsa epostanıza
gelen onaylama linkine tıklanır.
• Kişisel bilgisayar için senkronizasyon aracı
yüklenerek kurulur.
• Mobil cihazlar için ilgili uygulama market den
kurulur.
21. Çevrimiçi verimlilik yazılımları ya da ofis
yazılımlarının kullanıcı bilgisayarında çalışan geleneksel
ofis yazılımına göre faydaları nelerdir?
Cevap: Çevrimiçi verimlilik yazılımları ya da ofis
yazılımlarının kullanıcı bilgisayarında çalışan geleneksel
ofis yazılımına göre faydaları aşağıda sıralanmıştır.
• Genellikle kullanıcılar için daha düşük
maliyetlidir.
• Web tarayıcı üzerinde çalıştığı için platform
bağımsızdır (tüm işletim sistemlerinde çalışır).
• Yazılımların güncellenmesi ve düzeltilmesi
merkezi olarak yapıldığından kullanıcı sürekli
güncel sürüm kullanır.
• Belge paylaşımı aynı bulut sistemi kullananlar
için çok kolaydır.
• Aynı belge üzerinde aynı anda birçok kullanıcı
birlikte çalışma olanağına sahiptir.
• Mobil cihazlarla kullanım için uygundur.
• Yedekleme ve sürüm saklama özellikleri veri
kaybını engeller.
0 Yanıt
2760 Gösterim