1. Aşağıdakilerden hangisinin aile müessesinin hukuki
bağlarından değildir?
A) Nikah
B) Mehir
C) Miras
D) Nafaka
E) Kurban
Çözüm: İslamda fertler birbirlerine karşı göz nuru
derecesinde bağlıdırlar. Böylece sevgi, saygı ve bağlılık
üzerine kurulu aile müessesesinin nikâh, mehir, miras ve
nafaka gibi hukukî bağları bulunduğunu görmek, bu
müessesenin sağlam temellere oturduğunu anlamamıza
kâfidir. Doğru cevap E’dir.
2. I. Fakir ve Yoksullar
II. Düşkünler
III. Amiller
IV. Yolda Kalanlar
Yukarıdakilerden hangileri Zekât almaya hakkı olan
kişilerdendir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III, IV
D) I, II ve III
E) I, II, III ve IV
Çözüm: Zekât almaya hakkı olanların başında;
- Fakir ve yoksullar,
- Düşkünler,
- Daha sonra, âmiller (zekât işlerinde çalışan ve
çalıştırılanlar),
- Müellefe-i kulûb (kalpleri Müslümanlığa
ısındırılacaklar) geliyor,
- Ayrıca kölelikten kurtulacaklar,
- Borçtan kurtulacaklar,
- Allah yolunda çalışmakta olanlar ve
- Yolda kalanlar da zekât almayı hak edenler arasındadır.
Doğru cevap E’dir
3. Mahalle sakinleriyle bir esnaf veya sanatkâr
zümresinin birbirlerine yardım için yekvücut hareket
etmelerini sağlayan kurum hangisidir?
A) Sadaka
B) Divanlar
C) Medreseler
D) Ahilik teşkilatı
E) Vakıflar
Çözüm: Mahalle sakinleriyle bir esnaf veya sanatkâr
zümresinin birbirlerine yardım için yekvücut hareket
etmeleri böyle toplumlarda sosyal barışın kendiliğinden
oluşmasına yol açmıştır. Bunu gerçekleştiren
müesseselerin varlığı ise sosyal huzur ve sükunu
yaygınlaştırır. Tarihimizdeki Ahî teşkilatları ile esnaf
loncaları bunun çarpıcı örnekleri olarak müstesna yer
tutarlar. Doğru cevap D’dir.
4. Aşağıdakilerden hangisi devlet-halk münasebetleri
açısından değerlendirildiğinde vakıfın tanımıdır?
A) Sosyal dengenin sağlanması
B) İslâm medeniyetinde insana verilen
C) Halkın devlete olan desteğini
D) Sosyal dayanışma
E) Borçluların borçlarını ödeyebilme imkânı
Çözüm: Vakıflar devlet-halk münasebetleri açısından
değerlendirildiğinde, Müslüman Türk toplumunda, halkın
devlete olan desteğini hiçbir zorlama olmaksızın yerine
getirdiği müesseseler olarak görmekteyiz. Doğru cevap
C’dir.
5. Müslüman ilim adamlarına göre ilk vakıf kim
tarafından başlar?
A) Hz. Ali tarafından
B) İbrahim (as) tarafından
C) Hz. Peygamber tarafından
D) Alparslan tarafından
E) Romalılar tarafından
Çözüm: Bazı Müslüman ilim adamlarına göre ilk vakıf
İbrahim (as) tarafından Kâbe-I Muazzamanın
vakfedilmesiyle başlar. Doğru cevap B’dir.
6. Vakıf yapılan eserler kaç ana noktada toplamak
mümkündür?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
E) 6
Çözüm: Vakıfların kuruluş gayeleri itibariyle çok yönlü
oluşları göz önüne alınırsa, vakıf eserlerinin çeşitlerinin
de ne derece farklı olabilecekleri anlaşılır. Bu itibarla
vakıfları dinî ve ilmî, sağlık ve sosyal gayelere yönelik
olmak üzere iki ana noktada toplamak mümkündür. Doğru
cevap A’dır.
7. İslâm dünyasında sağlık kurumları yaygın olarak
hangi adla anılmışlardır?
A) Darüşşifa
B) İmaret
C) Kervansaray
D) Cami
E) Mektep
Çözüm: Sağlık kurumlarının İslâm dünyasında çeşitli
adlar aldıkları görülmektedir. Bunlar arasında en yaygın
olanı darüşşifadır. Doğru cevap A’dır.
8. Devrin üniversite öğrencilerinin de yararlandığı ve
yoksullarla yolcuların yemek ihtiyacının temin
edildiği ve dar manasıyla “aşevi” demek olan terim
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cami
B) Medrese
C) Kervansaray
D) İmaret
E) Mektep
Çözüm: İmaret terimi geniş anlamıyla, bir şehrin veya
kasabanın nüvesini teşkil eden külliye diyebileceğimiz bu
müesseselerin kapsamına giren cami, medrese,
bîmârhane, aşevi, tâbhane, mektep, kervansaray,
kütüphane, hângâh, arasta, hamam, meşrûta binâlar vs.
gibi insanlara faydalı tesisler anlamına gelmektedir.
İmaret (külliyenin) kapsamına giren tesislerin azlığı veya
çokluğu, vakfın imkânlarına göre değişmektedir. Doğru
cevap D’dir.
9. Şehir veya kasabalarda, özellikle sıcak mevsimlerde,
insanların su ihtiyacını karşılamak üzere kurulmuş
olan vakıf tesislere ne denir?
A) Sebil
B) Bimaristan
C) Aşevi
D) Subendi
E) Darüşşifa
Çözüm: Hasan Ağa kızı Aynî Hatun’un Temmuz 1797
tarihli vakfiyesinde, yaz mevsiminin yakıcı sıcaklarında
kendileri ile akrabaları ve yakınlarının ruhları için kar
satın alınarak soğuk su yapılıp sebil olunması ve halka
içirilmesi şart koşulmuştur. Doğru cevap A’dır.
10. Ribat kelimesine eş olarak hangi kelime
kullanılmaktadır?
A) Sebil
B) Aşevi
C) Darüşşifa
D) Kervansaray- han
E) İmaret
Çözüm: İşlek yollarda, konak yerlerinde ve ticarî
merkezlerde, yolcuları ve bineklerini barındırmak,
kervanlarını dinlendirmek gibi hizmetler için yapılmış
olan kervansaray ve han tabirlerine eş olarak ribat da
demektedirler. Doğru cevap D’dir.