Arapçada fiiller, kök harfleri itibariyle en az üç harften oluşur.
Bu fiillerin kök harflerine, yeni anlamlar elde etmek amacıyla bir, iki veya en çok üç harf eklenebilir.
Eklenen bu harflere ziyade harf, ziyade harfi olan fiile de mezîd (artırılmış, ziyade harf eklenmiş) fiil denir.
Bu bölümde sulâsî fiile bir harf eklenerek elde edilen fiil kalıpları üzerinde duracağız.
Sulâsî fiiller, mâzî ve muzâri formları itibariyle altı farklı biçimde görünmekte, emir ve mastarları da
çeşitlilik göstermekteydi. Oysa mezîd fiillerin gerek mâzî, gerek muzâri, gerekse emir ve mastar durumları tektir ve fiilden fiile değişkenlik göstermez.
Sulâsî fiillere bir harf eklenerek elde edilen 3 fiil kalıbı bulunmaktadır. Bunlar:
1. Başa hemze getirilmek suretiyle elde edilen َ(ef‘ale),
2. ‘Aynu’l-fiilin tekrarlanması (şedde ile harekelenmesi) ile elde edilen َ(fa‘‘ale),
3. Fâu’l-fiilden sonra bir elif eklenerek elden edilen َ(fâ‘ale) kalıplarıdır.
Bu kalıplar mâzî yapılarıyla adlandırılabildikleri gibi mastar biçimleriyle de adlandırılabilirler. Örneğin,
ef‘ale kalıbı if‘âl olarak, fa‘‘ale kalıbı tef‘îl olarak, fâ‘ale kalıbı mufâ‘ale olarak da anılabilir.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, sulâsî fiile bir harf ekleyerek elde edilen fiillerin
muzârilerinde muzâraat harfinin hep damme ile harekelenmesidir. Oysa sulâsî mucerred fiillerde muzâraat harfi hatırlayacağınız üzere hep fetha ile harekelidir.
0 Yanıt
4010 Gösterim