1. Buhârî ve Müslim tarafından sahih hadisleri bir
eserde toplama faaliyeti ilk defa hangi asırda
başlatılmıştı?
A) Birinci asırda
B) İkinci asırda
C) Üçüncü asırda
D) Dördüncü asırda
E) Beşinci asırda
Çözüm: Sadece sahih hadisleri bir eserde toplama
faaliyeti ilk defa üçüncü asırda Buhârî ve Müslim
tarafından başlatılmıştı. Buhârî eserinin ismindeki
“elmuhtasar” ifadesiyle sahih hadislerin tamamını bir
araya getirmediğini belirtmekteydi. Müslim de bu hususu
eserinde açıkça ifade etmekteydi. Dolayısıyla Buhârî ve
Müslim’in el-Câmiu’s-sahîh’leri sahih hadislerin
tamamını ihtiva etmemekteydi. Doğru cevap C’dir.
2. Önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu
halde kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle
onun eksikliklerini tamamlayan kitaplara hangisi
denmektedir?
A) Müstahrec
B) Zevâid
C) Kütüb-i erbaa
D) Müstedrek
E) Sahîhayn
Çözüm: Müstedrek, Arapça’da ek, ilave, tamamlama,
düzeltme gibi anlamlara gelir. Müstedrek türü eserler,
önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde
kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun
eksikliklerini tamamlayan kitaplardır. Müstedrekler esas
aldıkları eserin sistemine göre telif edilirler. Dolayısıyla
müstedrekler konu esaslı kitaplardır. Doğru cevap D’dir.
3. Müstedrek ale’s-Sahîhayn türün en tanınmış çalışması
el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn isimli eseri hangi
âlimdir?
A) Hâkim en-Nîsâbûrî
B) Buhârî
C) Müslim
D) Zehebî
E) Dârekutnî
Çözüm: Bu türün en tanınmış çalışması Hâkim enNîsâbûrî’nin
(ö. 405/1014) el- Müstedrek ale’s-Sahîhayn
isimli eseridir. Hâkim en-Nîsâbûrî bu eserinde
Sahîhayn’da yer almamakla birlikte ikisinin ya da
ikisinden birinin şartlarına uyan hadisleri toplamaya
çalışmıştır. Eser Sahîhayn’in müşterek planına göre tertip
edilmiş, “Kitâbü’l-îmân” ile başlayıp “Kitâbü’l-ehvâl” ile
sona eren elli iki kitaptan oluşmuştur. Eserde sahâbe ve
tâbiîn görüşleriyle birlikte 8803 rivâyet mevcuttur. Doğru
cevap A’dir.
4. İbn Mâce’nin tespit edilen ilk şerhi hangi âlime aittir?
A) Moğoltay b. Kılıç
B) Ebû Dâvûd
C) Ali b. Abdillah b. Halef el-Ensârî
D) Abdülganî b. Abdilvâhid el-Makdisî
E) İbn Hacer el-Askalânî
Çözüm: İbn Mâce’nin tespit edilen ilk şerhi hicrî sekizinci
asır âlimlerinden Moğoltay b. Kılıç’a aittir. İbn Mâce’nin
en tanınmış şerhi ise Süyûtî’nin Misbâhu’z-zücâce alâ
Sünen’i İbn Mâce isimli eseridir. Doğru cevap A’dır.
5. I. Arapçada ek, ilave, düzeltme gibi anlamlara gelir
II. Müstedreklerin esas alınan eseri bütünüyle
tamamladığı düşünülmektedir.
III. Hadisle toplamak suretiyle eksikleri tamamlayan
kitaplardır.
IV. Müstedrekler konu esaslı kitaplardır.
Yukarıdakilerden hangisi müstedrek türü eserler için
doğru kabul edilmektedir?
A) Yalnız IV
B) I ve IV
C) II ve III
D) I, II ve III
E) I, III ve IV
Çözüm: Müstedrek, Arapça’da ek, ilave, tamamlama,
düzeltme gibi anlamlara gelir. Müstedrek türü eserler,
önceki dönemdeki bir müellifin şartlarına uyduğu halde
kitabına almadığı hadisleri toplamak suretiyle onun
eksikliklerini tamamlayan kitaplardır. Müstedrekler esas
aldıkları eserin sistemine göre telif edilirler. Dolayısıyla
müstedrekler konu esaslı kitaplardır. Ancak eserleri esas
alınan ilk dönem âlimleri genellikle hadisleri hangi
şartlara göre topladıklarını ifade etmemişlerdir. Esas
alınan eserin şartlarını tespit, müstedrek müellifi
tarafından yapılmaktadır. Bu hususta Müstedrek
müellifinin isabet etme ve yanılma ihtimali her zaman
mevcuttur. Dolayısıyla müstedreklerin esas alınan eseri
bütünüyle tamamladığı düşünülmemelidir. Doğru cevap
E’dir.
6. Buhârî ve Müslim’in Câmi’lerindeki hadisler ya
senedleri olmaksızın alfabetik şekilde veya sahâbî
râvilerine göre müsned tertibinde bir araya getirdikleri
eserlere ne ad verilmiştir?
A) Müstahrec
B) Zevâid
C) Sahîhayn
D) Kütüb-i erbaa
E) Müstedrek
Çözüm: Bu tür eserlerde Sahîhayn denilen Buhârî ve
Müslim’in Câmi’lerindeki hadisler ya senedleri olmaksızın
alfabetik şekilde veya sahâbî râvilerine göre müsned
tertibinde bir araya getirilmiştir. Doğru cevap C’dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi Kütüb-i sitte’yi ve diğer bazı
kaynakları bir araya getiren çalışmalardan biri
değildir?
A) Cem’ul-fevâid
B) Mesâbîhu’s-sünne
C) El-Cem’ beyne’l-usûli’s-sitte
D) El-Hıtta fî zikri’s- Sıhâhi’s-sitte
E) Kenzü’l-ummâl
Çözüm: Kütüb-i Sitte’yi ve Diğer Bazı Kaynakları Bir
Araya Getiren Çalışmalar: Cem’ul-fevâid, Mesâbîhu’ssünne,
El-Cem’ beyne’l-usûli’s-sitte, Kenzü’l-ummâl,
Câmiu’l-usûl li ehâdîsi’r-Resûl, Cem’u’l-cevâmi’ ve elCâmiu’s-sağîr’dir.
Doğru cevap D’dir.
8. Heysemî nisbesiyle tanınan Ali b. Ebî Bekr hangi
tarihlerde yaşamıştır?
A) 762/1361
B) 804/1401
C) 807/1404
D) 282/896
E) 840/1436
Çözüm: Bu türün en tanınmış eseri Heysemî nisbesiyle
tanınan Ali b. Ebî Bekr’in (ö. 807/1404) Mecma’u’zzevâid
ve menba’u’l-fevâid adlı kitabıdır. Heysemî bu
eserinde Ahmed b. Hanbel, Ebû Ya’lâ el-Mevsılî ve
Bezzâr’ın Müsned’leri ile Taberânî’nin üç Mu’cem’inin
Kütüb-i sitte’de bulunmayan hadislerini bir araya
getirmiştir. Doğru cevap C’dir.
9. Sahih, zayıf, hatta mevzû olmakla beraber halk
arasında meşhur olan haberlerin bir araya getirilerek
derlendiği en önemli kaynaktır. Halk arasında hadis
diye meşhur olan 1356 söz alfabetik olarak
incelenmektedir. Eserde her rivâyet, baş taraftaki sıra
rakamını takip eden “hadis” kelimesiyle
başlamaktadır.
Yukarıda bilgileri verilen halk arasındaki yaygın
hadisleri toplayan eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avnü’l-ma’bûd
B) El-Makâsıdü’l-hasene
C) El-Hıtta fî zikri’s- Sıhâhi’s-sitte
D) Kenzü’l-ummâl
E) Tenvîrü’l-hevâlik
Çözüm: Tam adı el-Makâsıdü’l-hasene fî beyâni kesîrin
mine’l-ehâdîsi’l-müştehire ale’l-elsine’dir. Sahih, zayıf,
hatta mevzû olmakla beraber halk arasında meşhur olan
haberlerin bir araya getirilerek derlendiği en önemli
kaynaklardan biridir. Eserde halk arasında hadis diye
meşhur olan 1356 söz alfabetik olarak incelenmektedir.
Eserde her rivâyet, baş taraftaki sıra rakamını takip eden
“hadis” kelimesiyle başlamaktadır. Rivâyetin baş
tarafından kısa bir bölüm alınmakta, metnin peşinden
kaynakları zikredilmekte ve haberin durumu ile ilgili
açıklamalar yapılmaktadır. Doğru cevap B’dir.
10. Belli bir kitabı esas alan ilk şerh çalışması hicrî
dördüncü asırda Hattâbî (ö. 388/998) tarafından hangi
eser için yapılmıştı?
A) Süyûtî’nin Tenvîrü’l-hevâlik’i
B) İbn Hacer el-Askalânî’nin Fethu’l-Bârî bi şerhi
Sahîhi’l-Buhârî’si,
C) Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin Ârizatü’l-ahvezî’si
D) Mizzî’nin Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl’ si
E) Buhârî’nin Sahih’i
Çözüm: Belli bir kitabı esas alan ilk şerh çalışması hicrî
dördüncü asırda Hattâbî (ö. 388/998) tarafından
Buhârî’nin Sahih’i üzerine yapılmıştır. Kütüb-i sitte’nin
otoritesinin pekiştiği hicrî altıncı asırdan itibaren yapılan
şerhler önemli ölçüde bu eserler çerçevesinde olmuştur.
Hatta söz konusu şerhlerin önemli bir kısmının bu
dönemde yapıldığı görülmektedir. Nitekim bir araştırmada
Buhârî’nin el-Câmiu’s-sahîh’iyle ilgili 197 şerh çalışması
yapıldığı tespit edilmiştir. Doğru cevap E’dir.
0 Yanıt
1655 Gösterim