1. “Bir hadisin veya bir kitaptaki hadislerin temel hadis
kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek değişik
açılardan tenkidini ve değerlendirmesini yapmak.”
tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Müstahrec
B) Müstedrek
C) Zevâid
D) Şerh
E) Tahric
Çözüm: Tahric hadis ilminde iki farklı anlamda
kullanılmıştır. Birincisi rivâyet dönemi olarak kabul edilen
ilk dört asırda, “bir kimsenin bir hadisi, sözlü veya yazılı
olarak ilk kaynaklarından alıp senediyle birlikte eserine
alması” anlamına gelir. İkincisi ise sonraki dönemlerde,
“bir hadisin veya bir kitaptaki hadislerin temel hadis
kaynaklarındaki yerlerini tespit ederek değişik açılardan
tenkidini ve değerlendirmesini yapmak” mânâsında
kullanımıdır. Doğru cevap E’dir.
2. Buhârî ve Müslim’in Sahih’lerinin İslâm dünyasında
şöhretinden ilk defa bahseden kimdir?
A) Ebû Dâvûd
B) Tirmizî
C) İbn Mâce
D) Nesâî
E) Hâkim en-Nîsâbûrî
Çözüm: Buhârî ve Müslim’in Sahih’lerinin İslâm
dünyasında şöhretinden ilk defa bahseden Hâkim enNîsâbûrî’dir.
Doğru cevap E’dir.
3. Müstedrek türündeki eserler ile ilgili hangisi
doğrudur?
A) Önceki dönemindeki müellifinin eksikliklerini
tamamlar.
B) Biçim esaslıdır.
C) Eserleri esas alınan ilk dönem âlimleri genellikle
hadisleri hangi şartlara göre topladıklarını ifade
etmişlerdir.
D) Müstedrek müellifinin isabet etme ve yanılma
ihtimali yoktur.
E) Esas alınan eseri bütünüyle tamamlar.
Çözüm: Müstedrek türündeki eserler, önceki dönemindeki
müellifinin eksikliklerini tamamlar. Konu esaslıdır.
Eserleri esas alınan ilk dönem âlimleri genellikle hadisleri
hangi şartlara göre topladıklarını ifade etmemişlerdir.
Müstedrek müellifinin isabet etme ve yanılma ihtimali her
zaman mevcuttur. Bu nedenle esas alınan eseri bütünüyle
tamamladığı düşünülmemelidir. Doğru cevap A’dır.
4. Tespit edilebildiği kadarıyla Kütüb-i sitte ve diğer
temel hadis kaynaklarını esas alarak hadis kitabı
derleyen ilk âlim kimdir?
A) Hatîb et-Tebrizî
B) Ali el-Kârî
C) Hüseyin b. Mes’ûd
D) Süyûtî
E) Ali el-Müttakî el-Hind
Çözüm: Tespit edilebildiği kadarıyla Kütüb-i sitte ve
diğer temel hadis kaynaklarını esas alarak hadis kitabı
derleyen ilk âlim Hüseyin b. Mes’ûd’dur. Hatîb etTebrizî’nin
“Mişkâtü’l Mesâbîh”i Mesâbîhu’s-sünne
İslâm dünyasında büyük şöhret kazanmış ve üzerine
kırktan fazla şerh yazılmıştır. “Mişkâtü’l-Mesâbîh”
hakkındaki en önemli çalışma ise Ali el-Kârî’nin
“Mirkâtü’l-mefâtîh” adlı eseridir. Ali el-Kârî mükerrer
rivâyetleri çıkarmış, hadisleri senedleriyle birlikte
kaydetmiştir. Süyûtî, “Cem’ul-cevâmi’” adlı bütün
hadisleri topladığı eseri kaleme almıştır. Ali el-Müttakî elHindî
ise Süyûtî’nin eserleri ile “Ziyâdetü’l-Câmi’” adlı
zeylindeki rivâyetleri fıkıh konularına göre alfabetik
olarak düzenlemiştir. Doğru cevap C’dir.
5. Tespit edilebildiği kadarıyla ilk zevâid kitapları
hangisi tarafından telif edilmiştir?
A) İbnü’l- Mülakkın
B) Heysemî
C) Bûsîrî
D) İbn Hacer
E) Mizzî
Çözüm: Tespit edilebildiği kadarıyla ilk zevâid kitapları
İbnü’l- Mülakkın tarafından telif edilmiştir. Heysemî,
Ahmed b. Hanbel, Ebû Ya’lâ el-Mevsılî ve Bezzâr’ın
Müsned’leri ile Taberânî’nin üç “Mu’cem”inin “Kütüb-i
sitte”de bulunmayan hadislerini bir araya getirmiştir.
Bûsîrî, İbn Mâce’nin “es-Sünen”inde bulunduğu halde
“Kütüb-i hamse”de yer almayan hadisleri “Misbâhu’zzücâce
fî zevâidi İbn Mâce” isimli eserinde bir araya
getirmiştir. İbn Hacer, Ebû Dâvûd et-Tayâlisî, Müsedded,
Humeydî, İbn Ebî Ömer, İshak b. Râhûye, Ahmed b.
Meni’, İbn Ebî Şeybe, Abd b. Humeyd, Hâris b. Ebî Üsâme
ve Ebû Ya’lâ el-Mevsılî’nin Müsned’lerinde bulunduğu
halde “Kütüb-i sitte” ile Ahmed b. Hanbel’in
Müsned’inde yer almayan 4702 hadisi bir araya
getirmiştir. Mizzî’nin “Tuhfetü’l-eşrâf bi ma’rifeti’l-etrâf”
isimli eseri “Kütüb-i sitte” ile Ebû Dâvûd’un “elMerâsîli”ni,
Tirmizî’nin “Şemâilü’n-nebî” adlı eserini,
Nesâî’nin “‘Amelü’l-yevm ve’l-leyle”sini ihtiva
etmektedir. Doğru cevap A’dır.
6. Hangisinin tahric çalışmaları en tanınanıdır?
A) Halef el-Vâsıtî
B) Abdülganî en-Nablusî
C) Muhammed Şerif Tokadî Buhârî
D) Abdülğanî en-Nablusî
E) Zeynüddin el-Irâkî
Çözüm: Zeynüddin el-Irâkî’nin tahric çalışmaları en
tanınanıdır. Diğerleri etrâf çalışmaları ile adını
duyurmuştur. Doğru cevap E’dir.
7. Nevevî’nin âyet ve hadisleri esas alarak fert, aile ve
toplum planında uyulması gereken prensipleri ortaya
koymayı amaçladığı eseri hangisidir?
A) Riyâzü’ s-sâlihîn
B) et-Terğîb ve’t-terhîb
C) Müsned’
D) Sahîh
E) et-Terğîb ve’t-terhîb
Çözüm: Riyâzü’ s-sâlihîn, Nevevî’nin âyet ve hadisleri
esas alarak fert, aile ve toplum planında uyulması gereken
prensipleri ortaya koymayı amaçladığı eseridir. Diğer
şıklardaki et-Terğîb ve’t-terhîb ise Münzirî’ye, Müsned’
Ebû Ya’lâ’ya, Sahîh İbn Hibbân’a, et-Terğîb ve’t-terhîb
ise Ebu’l-Kâsım el-Isbahânî’ ye aittir. Doğru cevap A’dır.
8. Buhârî’nin el-Câmiu’s-sahîh’inin ilk şerhi hangisidir?
A) İbn Hacer el-Askalânî’nin “Fethu’l- Bârî bi şerhi
Sahîhi’ l-Buhârî”si
B) Bedrüddin Aynî’ nin “Umdetü’l-kârî fî şerhi
Sahîhi’l-Buhârî”si
C) Hattâbî’nin “A’lâmü’l-hadîs fî şerhi Sahîhi’lBuhârî”si
D) Kastallânî’nin “rşâdü’ s-sârî li-şerhi Sahîhi’lBuhârî”si
E) İbn Hacer Sahîh’in “Hedyü’s-sârî mukaddimetü
Fethi’l-Bârî”si
Çözüm: Hattâbî’nin “A’lâmü’l-hadîs fî şerhi Sahîhi’lBuhârî”
isimli kitabı Buhârî’nin “el-Câmiu’s-sahîh”inin
ilk şerhidir. Buhârî şerhleri arasında İbn Hacer elAskalânî’nin
“Fethu’l- Bârî bi şerhi Sahîhi’ l-Buhârî”si,
Bedrüddin Aynî’ nin “Umdetü’l-kârî fî şerhi Sahîhi’lBuhârî”si
ve Kastallânî’nin “İrşâdü’ s-sârî li-şerhi
Sahîhi’l-Buhârî”si en tanınmış olanlarıdır. İbn Hacer
“Sahîh Hedyü’s-sârî mukaddimetü Fethi’l-Bâri”yi
yazmıştır. Doğru cevap C’dir.
9. Hangisi Tirmizî’nin “el-Câmiu’s-sahih”i hakkında
yapılan şerhler arasında yer alır?
A) Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin “Ârizatü’l-ahvezî”si
B) Azimâbâdî’nin “Avnü’l-ma’bûd”u
C) Sehârenfûrî’nin “Bezlü’l-mechûd fî halli Ebî
Dâvûd”u
D) Mâzerî’nin “el-Mu’lim bi fevâidi Müslim”i
E) Kastallânî’nin “İrşâdü’ s-sârî”si
Çözüm: Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin “Ârizatü’l-ahvezî”si
Tirmizî’nin “el-Câmiu’s-sahih”i hakkında yapılan şerhler
arasında en tanınanıdır. Azimâbâdî’nin “Avnü’lma’bûd”u
ve Sehârenfûrî’nin “Bezlü’l-mechûd fî halli Ebî
Dâvûd”u Ebû Dâvûd’un “es-Sünen” i hakkındaki en
önemli şerhlerdendir. Mâzerî’nin “el-Mu’lim bi fevâidi
Müslim”i Müslim’in el-Câmiu’s-sahîh’iyle ilgili ilk
şerhtir. Kastallânî’nin “İrşâdü’ s-sârî”sinde ise
başlangıçta İbn Hacer’in “Hedyü’s-sârî” isimli
mukaddimesi özetlenmektedir. Doğru cevap A’dır.
10. Aşağıdakilerden hangisi Hattabî’nin ilk hadis şerhi
olarak kabul edilir?
A) Avnü’l-ma’bûd
B) Bezlü’l-mechûd fî halli Ebî Dâvûd
C) Zehru’r-rubâ ale’l-Müctebâ
D) Meâlimü’s-Sünen
E) Tenvîrü’l-hevâlik
Çözüm: Hattâbî’nin Ebû Dâvûd’un es-Sünen’i üzerine
yaptığı Meâlimü’s-Sünen isimli kitabı ilk hadis şerhi
olarak kabul edilir. Ebû Dâvûd’un es-Sünen’i hakkındaki
en önemli şerhler son dönemde Hindistanlı iki âlim
tarafından yapılmıştır. Bunlardan biri Azimâbâdî’nin
Avnü’l-ma’bûd’u diğeri ise Sehârenfûrî’nin Bezlü’lmechûd
fî halli Ebî Dâvûd adlı eseridir. Zehru’r-rubâ
ale’l-Müctebâ isimli eser Nesâî’nin en tanınmış şerhidir.
Tenvîrü’l-hevâlik ise Muvatta şerhleri arasında yaygın
olarak kullanılanılır. Doğru cevap D’dir.
0 Yanıt
1550 Gösterim