Mu‘tell fiiller grubunun ikinci ögesi ecvef fiillerdir.
Orta harfi, yani ‘aynu’l-fi‘l’i illetli olan fiillere ecvef fiiller denir.
Ecvef fiiller bu illetli harfin vav (و (ya da ye (ي (oluşuna göre ikiye ayrılır:
• İlletli olan orta harf vâv ise bu fiile ecvef-i vâvî,
قال) söyledi, dedi) قام) / kalktı) / نام) uyudu) / َ
(kazandı (فاز
• İlletli olan orta harf ye ise bu fiile ecvef-i yâ’î adı verilir.
َ
سار) yürüdü) / باع) sattı) gibi.
Yukarıdaki örneklerde görüldüğü üzere bu fiillerin hepsinde orta harfler eliftir.
İster ecvef-i vâvî, ister ecvef-i yâ‘î olsun orta harfler hep elif olarak görünürler.
Sebebi şu kuraldır:
Kural: İlletli harf harekeli, kendisinden önceki harf de harekeli ise illetli harf harekesinden arındırılarak
kendisinden önceki harfin harekesine uygun bir illetli harfe dönüştürülür.
İlletli harf, adından da anlaşılacağı üzere, bir nevi hasta olarak; hareke ise harfin
üzerinde bir yük olarak kabul edilir. Hastaya yük yüklenmeyeceği gibi,
kelime başında olmadığı sürece illetli harfe de yük yüklenmemesi, yani hareke
verilmemesi esastır.
Ecvef fiildeki elifin aslının vâv mı yoksa ye mi olduğu fiilin muzârisinde görünür (fiil 1. kalıptansa asıl
olan vâv harfi; ikinci kalıptansa asıl olan ye harfi fiilin muzârisinde ortaya çıkar). 4. kalıptan olan ecvef
fiillerde, نام - ينام örneğinde olduğu gibi asıl olan vâv harfi muzâride değil, ancak mastar formunda
(نوم – nevm) kendini gösterir.
0 Yanıt
2951 Gösterim