1. İletişim süreçlerinde mesaj ne demektir?
A) Karşıya aktarılacak iletilerin kolayca alınmasını
ve anlaşılmasını sağlayacak biçimde kodlanması
B) İletim yöntem ve ortamı
C) Kaynaktan belli bir kanal üzerinden gelen ve
karşıya iletilmesi amaçlanan fikri anlatan yazı,
ses, obje, resim ya da çizim
D) Kaynaktan alıcıya ulaşan mesaja alıcı tarafından
verilen tepki
E) İletişim sürecinin sağlıklı biçimde işlemesini
güçleştiren her tür engel
Çözüm: Sekil 4.1’de de gözlemlenebileceği gibi kanal
kaynaktan gelen mesajı alıcıya iletme görevini üstlenir.
İletişim süreci alıcının tepkisinin kaynağa iletilmesiyle son
bulmaz, aslında döngüsel bir süreçtir. Kaynak belirli bir
kişi olabileceği gibi kitap, gazete, dergi radyo gibi
araçlarda olabilir. Kaynağın temel işlevi karşıya
aktarılmak istenen iletilerin kolayca alınmasını ve
anlaşılmasını sağlayacak biçimde kodlanarak kanal
aracılığıyla gönderilmesidir. Kanal genel olarak iletim
yöntem ve ortamını (medya) içerir. İletileri sözlü, sözsüz,
durağan ya da hareketli görseller biçimlerinde ve farklı
yakın ya da uzaktan iletişim ortamları kullanılarak
aktarabiliriz. Mesaj ya da ileti kaynaktan belirli bir kanal
üzerinden gelen ve karşıya iletilmesi amaçlanan fikri
anlatan yazı, ses, obje, resim ya da çizim olabilir. Geribildirim
ise kaynaktan alıcıya ulaşan mesaja alıcı
tarafından verilen tepkidir. Geribildirim kaynağın sonraki
süreçlerdeki davranışlarını yönlendirebilmek adına
önemli bir ögedir ve iletişim süreci tasarlanırken mutlaka
önemle üzerinde durulması gerekmektedir. Son unsur ise
iletişim engelleridir. İletişim engelleri, iletişim sürecinin
sağlıklı biçimde işlemesini güçleştiren her tür engeldir. Bu
engeller, fiziksel (örneğin dışarıdan gelen duymayı
engelleyen sesler, Internet bağlantısının zayıf olması, vb.)
olabileceği gibi psikolojik de (örneğin, kaynak ya da
alıcının hasta olması, stres altında olması, vb.) olabilir.
Doğru cevap C'dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi eş zamanlı iletişim
türlerinden biri değildir?
A) Cep Telefonları
B) Skype
C) Google Hangouts
D) Messenger
E) E-Posta
Çözüm: Bilgi teknolojilerinin yaygınlaşması ile uzaktan
iletişimin önem kazanması, eşzamanlı ve eşzamansız
iletişim sınıflamasıyla daha sık karşılaşmamıza neden
olmuştur. Uzaktan eşzamanlı iletişim senkron iletişim
olarak da adlandırılmaktadır. Örnek olarak cep
telefonları, Skype, Google Hangouts, Messenger gibi Web
konferans sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen iletişim
süreçleri verilebilir. Benzer biçimde uzaktan eşzamansız
iletişime asenkron iletişim olarak da adlandırılmaktadır.
Elektronik posta ya da kısaca e-posta (e-mail) ve Web
günlükleri (Blog) araçlarını kullanarak gerçekleştirilen
iletişim örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E'dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi eş zamanlı iletişimin
üstünlüklerinden birisi değildir?
A) Alıcının aynı zamanda kaynakla bir arada olması
gerçek, yüz yüze iletişim ortamı hissiyatı yaratır.
B) Anlaşılmayan mesajlar anlık olarak kaynağa
geribildirimle iletilebilir.
C) Alıcı davranışlarına göre içeriğe müdahale
edilebilir ve anlık olarak düzenlenebilir.
D) Kaynaktan gelen mesajlar istenildiği kadar
incelenebilir.
E) Etkileşimli anlık grup tartışmaları yapılabilir.
Çözüm: Alıcının aynı zamanda kaynakla bir arada olması
gerçek, yüz yüze iletişim ortamı hissiyatı yaratır.
Anlaşılmayan mesajlar anlık olarak kaynağa
geribildirimle iletilebilir. Alıcı davranışlarına göre içeriğe
müdahale edilebilir ve anlık olarak düzenlenebilir.
Kaynaktan gelen mesajlar istenildiği kadar incelenebilir.
Etkileşimli anlık grup tartışmaları yapılabilir. Doğru
cevap D'dir.
4. Aşağıdakilerden hangisi eş zamanlı iletişimin
sınırlarından biri değildir?
A) Alıcının tartışmalara tekrar katılma fırsatı yoktur.
B) Bireysel farklılıklara göre kişiye özel yaklaşımın
sergilenmesi oldukça güçtür.
C) Alıcıda yalnızlık hissiyatı oluşturabilir.
D) Alıcı sayısının artması iletişim yöntemini
güçleştirir.
E) Anlık geribildirim ihtiyacı karşılanamaz. İçeriğin
işlenmesi sürecinde alıcıda oluşan yanlış algılar
anlık olarak düzeltilemez.
Çözüm: Alıcının tartışmalara tekrar katılma fırsatı
yoktur. Bireysel farklılıklara göre kişiye özel yaklaşımın
sergilenmesi oldukça güçtür. Alıcıda yalnızlık hissiyatı
oluşturabilir. Alıcı sayısının artması iletişim yöntemini
güçleştirir. Anlık geribildirim ihtiyacı karşılanamaz.
İçeriğin işlenmesi sürecinde alıcıda oluşan yanlış algılar
anlık olarak düzeltilemez. Doğru cevap E'dir.
5. Karşıya aktarılmak istenen iletilerin kolayca
alınmasını ve anlaşılmasını sağlayacak biçimde
kodlanarak kanal aracılığıyla gönderilmesi, iletişim
sürecinin hangi öğesini tanımlamaktadır?
A) Kaynak
B) Mesaj
C) Alıcı
D) Kanal
E) Geribildirim
Çözüm: Kaynak belirli bir kişi olabileceği gibi kitap,
gazete, dergi radyo gibi araçlar da olabilir. Kaynağın
temel işlevi karşıya aktarılmak istenen iletilerin kolayca
alınmasını ve anlaşılmasını sağlayacak biçimde
kodlanarak kanal aracılığıyla gönderilmesidir. Doğru
cevap A'dır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Skype’ın özelliklerinden
birisi değildir?
A) Kişisel iletişim kurulabilir.
B) İş veya eğitim amaçlı kullanılabilir.
C) Yalnızca eş zamansız iletişim kurulabilir.
D) Görsel içerikli iletişim kurulabilir.
E) Yazı içerikli iletişim kurulabilir.
Çözüm: Skype, anlık görsel-işitsel ya da metin tabanlı
iletişim kurmamıza izin veren bir eşzamanlı iletişim
aracıdır. Basta Türkiye’de olmak üzere tüm dünyada çok
yaygın biçimde kişilerarası iletişim ya da küçük grup
toplantıları için kullanılmaktadır. Örneğin, bir Internet
kaynağına göre Türkiye’de Mayıs 2013 tarihinde Skype
kullanıcıların sayısı 8 milyondu. Aradan geçen iki yılda bu
sayının katlanarak arttığı ileri sürülebilir. Hem mobil
uygulama hem de Web tabanlı kullanılabilen Skype,
Internet üzerinden (İnternette bağlantı maliyeti dışında)
hiçbir ek ücret ödemeden konuşma imkânı sunmaktadır.
Bu imkândan hem günlük hayatta tanıdıklarımızla ya da
akrabalarımızla kişisel görüşmeler yapabilir, iş
arkadaşlarımızla, müşterilerimizle, ortaklarımızla,
öğretmenlerimizle, öğrencilerimizle iş ya da okul ile ilgili
konularda görüşebiliriz. Özetle hem günlük hem de iş
görüşmelerimiz Skype ile neredeyse hiçbir ücret ödemeden
gerçekleştirebilir. Doğru cevap C'dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi akıllı telefonların kullanım
alanlarından biri değildir?
A) Telefon konferansı ile firmalar yönetim kurulu
üyeleri arasında ya da müşterileriyle toplantılar
yapabilmek,
B) İki ya da daha fazla öğrenci grubu bir araya
getirilerek aynı anda öğretim elemanını
dinleyerek, sorular sorarak ders işleyebilmek
C) Kişisel olarak haberleşmek istediğimiz
yakınlarımızla anında iletişim kurabilmek,
D) Sınav günleri, e-seminer saatleri, büroların yeri
vb. konularda bilgi alabilmek,
E) Şirketlerin kapalı bağlantı ağı (intranet) ile
dışarıdan bağlantıya geçmek
Çözüm: Telefonlardaki iletişim genelde kişiler arası
iletişim seklinde gerçekleşmektedir. Bir başka deyişle
genelde bir kaynak bir alıcı ile iletişim kurar; ancak,
özellikle telefonlara eklenen ses sistemleri aracılığıyla bir
kişiden bir gruba ya da kitleye veya bir gruptan bir başka
gruba iletişim sağlanabilmektedir. Örneğin,
• telefon konferansı ile firmalar yönetim kurulu üyeleri
arasında ya da müşterileriyle toplantılar yapabilmek,
• iki ya da daha fazla öğrenci grubu bir araya getirilerek
aynı anda öğretim elemanını dinleyerek, sorular sorarak
ders işleyebilmek,
• kişisel olarak haberleşmek istediğimiz yakınlarımızla
anında iletişim kurabilmek,
• sınav günleri, e-seminer saatleri, büroların yeri vb.
konularda bilgi alabilmek,
• uçak ya da otobüs bileti satın alabilmek vb. birçok amaç
için telefondan yararlanıyoruz. Doğru cevap E'dir.
8. Aşağıdakilerden anlık sohbet uygulamalarına yeni
başlayanlar için ideal olan istemci hangisidir?
A) Tekli protokol
B) Çoklu protokol
C) Web tabanlı
D) Kurumsal istemcisi
E) Mobil istemcisi
Çözüm: Anlık sohbeti gerçekleştirebilmek için öncelikle
anlık sohbet istemcisini (client) seçmeliyiz. İstemci, bir
bilgisayar ve ağ sunucusu arasında bağlantıyı sağlayan
bir yazılımdır. Farklı türde anlık sohbet istemcisi
bulunmaktadır: tekli-protokol, çoklu-protokol, webtabanlı,
kurumsal, mobil uygulama. Tekli-protokol
istemcileri en popülerdendir. Özellikle anlık sohbet
uygulamalarına yeni başlayanlar için idealdir. Doğru
cevap A'dır.
9. Aşağıdakilerden Emniyet genel müdürlüğünün
dolandırıcılıklardan kaçınmak için yaptığı uyarılardan
biri değildir?
A) Adli mercilerimiz ve kolluk kuvvetlerimiz
(Savcı, Polis veya Jandarma) hiçbir şekilde
vatandaştan para talep etmez.
B) Dolandırıcıların sıklıkla kullanmış olduğu
yöntemler olan; “hediye kazandınız”,
“hesabınızda bloke var” ve “sigorta veya vergi
borcunuz var” gibi beyanlara vatandaşlarımız
asla itibar etmemelidir.
C) Hiç kimseye banka kartı veya kimlik bilgilerini
vermemelidirler.
D) Sigorta şirketlerinin adını kullanarak, sağlık
sigortasını yeniletmek amacı ile para talebinde
bulunan şahıslara inanmamalıdırlar.
E) Ailenizden yakınlarınız size ulaştığında kuşku
duymak.
Çözüm: Emniyet Genel Müdürlüğü farklı mecralarla
dolandırıcılıklardan kaçınmak için uyarmakta ve aşağıda
sıralanan konularda dikkat etmemizi önermektedir:
• Adli mercilerimiz ve kolluk kuvvetlerimiz (Savcı, Polis
veya Jandarma) hiçbir şekilde vatandaştan para talep
etmez.
• Dolandırıcıların sıklıkla kullanmış olduğu yöntemler
olan; “hediye kazandınız”, “hesabınızda bloke var” ve
“sigorta veya vergi borcunuz var” gibi beyanlara
vatandaşlarımız asla itibar etmemelidir.
• Hiç kimseye banka kartı veya kimlik bilgilerini
vermemelidirler.
• Sigorta şirketlerinin adını kullanarak, sağlık sigortasını
yeniletmek amacı ile para talebinde bulunan şahıslara
inanmamalıdırlar.
• Dolandırıcılık maksadıyla kendilerine Polis veya Savcı
süsü vererek yapılan aramalarda telsiz sesi duysalar bile
itibar etmemelidirler.
• Vatandaşlarımızın bu şekilde yaklaşım içerisinde
bulunanlar hakkında Polis veya Jandarmaya bilgi
vermeleri gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.
10. Aşağıdakilerden telefonda etik ve etkili konuşmak için Milli eğitim bakanlığı tarafından sıralanan
kurallar arasında değildir?
A) Telefonu açınca “günaydın”, “iyi günler” şeklinde bir ifadeden sonra kurumun veya
servisin ismi söylenmeli, sonra da konuşan kişi kendisini tanıtmalıdır.
B) Telefon ağza yaklaştırılarak konuşulmalı, ahize dudaklara en fazla 2,5- 3 cm mesafede
tutulmalıdır. Konuşma normal bir ses tonu ile tıpkı karşımızdaki birisiyle konuşuyormuş gibi
olmalıdır. Nazik bir ses, düzgün bir ifade şarttır.
C) Uzun konuşmalardan kaçınılmalıdır. Uzun konuşmalar her iki tarafın zamanını alır.
Hatları uzun süre meşgul eder. Bunun için söylenecekler telefon açmadan kısa notlar halinde
tasarlanmalıdır.
D) Özellikle halka açık yerlerde başkalarını rahatsız edecek biçimde yüksek sesle konuşmamalıyız.
E) Telefonla konuşurken beden dili ve mimikler kullanılmamalı.
Çözüm: Telefonda etik ve etkili iletişim kurabilmek için
bazı kurallara dikkat etmeliyiz.
Milli Eğitim Bakanlığı(2011) bu kuralları şu şekilde sıralamıştır:
• Telefonu açınca “günaydın”, “iyi günler” şeklinde bir
ifadeden sonra kurumun veya servisin ismi söylenmeli, sonra da konuşan kişi kendisini tanıtmalıdır.
• Telefon ağza yaklaştırılarak konuşulmalı, ahize dudaklara en fazla 2,5 - 3 cm mesafede tutulmalıdır. Konuşma normal bir ses tonu ile tıpkı karşımızdaki birisiyle konuşuyormuş gibi olmalıdır. Nazik bir ses, düzgün bir ifade şarttır.
• Uzun konuşmalardan kaçınılmalıdır. Uzun konuşmalar her iki tarafın zamanını alır. Hatları uzun süre meşgul eder. Bunun için söylenecekler telefon açmadan kısa notlar halinde tasarlanmalıdır.
• Konu şan (arayan) herhangi bir nedenle bekletilecekse, bunun nedenleri ve süresinin, uygun bir ifade ile söylenmesi gerekir.
• Genelde telefonu, arayan önce kapatır ancak, yönetici veya diğer üstlerle konuşuluyorsa bu kurala aykırı olarak onların kapatması beklenir.
• Telefonda, doğruluğundan emin olunmayan bilgiler verilmemelidir.
• Telefon konuşmalarında gizli bilgiler çok gerekmedikçe verilmemelidir.
• Aradığımız telefon dördüncü çalıştan sonra açılmıyorsa aramaktan vazgeçmeliyiz.
Doğru cevap E'dir.