Çözümlü Test I
1. Türk-İslâm edebiyatının ilk ürünlerinden olan devlet
içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri bilgilendirmeyi
amaçlayan bu eserin adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şehnâme
B) Kutadgu Bilig
C) Divan-ı Lugatı’t Türk
D) Atabet’ül -hakâyık
E) Divân-ı Hikmet
Çözüm: İlk İslâm edebiyatının ürünlerinden olan
Kutadgu Bilig kelime anlamı olarak mutlu olma bilgisidir.
Şair, ülkenin mutlu olması için bu eserinde yöneticilere ve
yönetilenlere öğütler vermektedir. Doğru cevap C’dir.
2. Türkçenin ilk sözlüğü olan Divan-ı Lugatı’t Türk’ü
kim yazmıştır?
A) Kaşgarlı Mahmut
B) Ahmet Yesevi
C) Yusuf Has Hacip
D) Edip Ahmet
E) Hoca Dehhani
Çözüm: Türk edebiyatının ilk sözlüğü kabul edilen DivanLugatı’t
Türk isimli sözlüğü Kaşgarlı Mahmut yazmıştır.
Kaşgarlı Mahmut bu eserini Araplara Türkçeyi öğretmek
için yazmıştır. Doğru cevap A’dır.
3. Aşağıda belirtilmiş sanatçı–eser eşleştirmelerinden
hangisi yanlıştır?
A) Yusuf Has Hacip-Kutadgu Bilig
B) Kaşgarlı Mahmut-Divan-ı Lugatı’t Türk
C) Ahmet Yesevi-Divan-ı Hikmet
D) Edip Ahmet-Mesnevi
E) Firdevsi-Şehnaâme
Çözüm: Edip Ahmet’in Mesnevi adlı eseri yoktur.
Mesnevi Mevlana’nın eseridir. Edip Ahmet’in Atabet-ülhakâyık
adlı eseri vardır. Doğru cevap D’dir.
4. Türk-İslâm edebiyatında oluşturulan Battalnâme,
Danışmendnâme ve Saltuknâme adlı eserlerin edebi
türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma
B) Sav
C) Varsağı
D) Sagu
E) Destan
Çözüm: Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’nun
Türkleştirilmesinde Battalgazi, Danışmendgazi gibi
kişilerin rolü büyüktür. Bu kişiler adına menkıbeler
söylenmiştir. Bunlara destan denir. Doğru cevap E’dir.
5. 13. Yüzyılın en büyük tasavvuf şairlerinden olan
eserlerini Farsça yazmış Mesnevi eseriyle dünya
çapında ün kazanmış bu şair kimdir?
A) Ahmet Yesevi
B) Kaşgarlı Mahmut
C) Mevlâna
D) Hacı Bayram Veli
E) Edip Ahmet
Çözüm: Anadolu coğrafyasında ahlak öğretisiyle
toplumları etkilemiş, yazdığı Mesnevi’siyle ünü bütün
dünyada bilinen bu kişi Mevlâna’dır. Doğru cevap C’dir.
6. Bektaşilik tarikatının kurucusu olan Hacı Bektaş-ı
Veli’nin dört kapı olarak nitelendirdiği “şeriat-tarikatmarifet-hakikat”
konularında yazdığı eserinin adı
nedir?
A) Makâlât
B) Divan-ı Hikmet
C) Mesnevi
D) Mektubat
E) Saltuknâme
Çözüm: Anadolu’nun İslâmlaşmasında Hoca Ahmet
Yesevi’nin öğrencilerinden olan Hacı Bektaş-i Veli’nin
rolü büyüktür. Onun tasavvuf konusunda yazdığı en büyük
eseri Makâlât’tır. Doğru cevap A’dır.
7. Edebiyatımızda ilk mevlid örneği sayılan
Çarhnâme’yi kim yazmıştır?
A) Yunus Emre
B) Mevlâna
C) Ahmet Yesevi
D) Yusuf Has Hacip
E) Ahmet Fakih
Çözüm: Türk-İslâm edebiyatında ilk mevlidi Ahmet Fakih
yazmıştır. Daha çok mevlid denilince akla Süleyman
Çelebi gelir ama bu türün ilk örneğini veren sanatçı
Ahmet Fakıh’tır. Doğru cevap E’dir.
8. Edebiyatımızda Türkçe tasavvuf terim dilinin
kurucusu sayılan Yunus Emre’nin altı yüz beyitlik
didaktik mesnevisinin adı nedir?
A) Kitabu Ersâf-ı Mesâcid
B) Besmele Şerhi
C) Mektubat
D) Risalet’ un Nushiyye
E) Divan-ı Kebir
Çözüm: Türk tasavvuf edebiyatının en önemli
şairlerinden olan Yunus Emre, Türkçeyi çok başarılı bir
şekilde kullanmıştır. Onun ilahîlerinde Türkçe kelimeler
Arapça ve Farsça kelimelere göre daha fazladır. Doğru
cevap D’di
9. Edebiyatımızın 14. Yüzyıl mutasavvıf şairlerinden
olan Âşık Paşa’nın Allah aşkı, peygamber sevgisi,
aile, toplum hayatı gibi konularda yazdığı eserinin adı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Menakıbu’l kudsiyye
B) Garipnâme
C) İskenderrnâme
D) Nasihatnâme
E) Hamzavî
Çözüm: Menakıbu’l kudsiyye adlı eser Elvan
Çelebi’nindir. İskenderrnâme Ahmedi’nin bir eseridir.
Nasihatnâme Abdal Musa’nın eseridir. Hamzavî
Hamznâme’nin bir eseridir. Doğru cevap B’dir.
10. 15. Yüzyıl edebiyatında yer alan ve Türk halkı
tarafından çok sevilen Vesiletu’n necât adlı eseri kim
yazmıştır?
A) Yunus Emre
B) Mevlâna
C) Âşık Paşa
D) Süleyman Çelebi
E) Hacı Bayram Veli
Çözüm: Peygamber sevgisini dile getirdiği Mevlid eserini
Süleyman Çelebi yazmıştır. Süleyman Çelebi bu eserinde
Hz. Muhammed’in diğer peygamberlerden daha üstün
olduğunu söylemiştir. Doğru cevap D’dir.
Çözümlü Test II
1. Gazneli Mahmud’a sunulan Şehname adlı eser kime
aittir?
A) Edip Ahmet Yükneki
B) Ali Emiri Efendi
C) Kaşgarlı Mahmud
D) Yusuf Has Hacib
E) Firdevsi
Çözüm: Şehname adlı eser Firdevsi tarafından
yazılmıştır. Doğru cevap E’dir.
2. Aşağıdakilerden hangisi Türk İslam edebiyatı ile ilgili
yanlış bir ifadedir?
A) Gazneliler döneminde Türkçe yazılmış çokça
eser bulunmaktadır
B) Büyük eserlerini XI ve XII. yüzyıllarda meydana
getirmiştir
C) Anadolu’nun Türk ve İslâm yurdu olmasından
sonra Türk İslâm edebiyatı varlığını burada
devam ettirmiştir
D) Türklerin İslâmiyet sonrasında
meydana getirdikleri müstakil eserler
Karahanlılar dönemine (840-1212) rastlamaktadır
E) Selçuklular hâkimiyetindeki Anadolu coğrafyası,
Türk edebiyatı bakımından en zayıf dönemini
yaşamıştır
Çözüm: Gazneliler döneminde Farsça konuşan
toplulukların çok olması sebebiyle Türkçe eser
görülmemektedir. Doğru cevap A’dır.
3. I. Kutadgu Bilig
II. Divanu Lügati’t Türk
III. Atabetü’l-hakayık
Yukarıdaki eserlerden hangisi/hangileri Yusuf Has
Hacib’e aittir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız II
D) I,II, III
E) I, III
Çözüm: Divanu Lügati’t Türk Kaşgarlı Mahmut,
Atabetü’l-hakayık ise Edip Ahmet Yükneki tarafından
yazılmıştır. Doğru cevap A’dır.
4. Aşağıdakilerden Divanu Lügati’t Türk’ün yazarıdır?
A) Edip Ahmet Yükneki
B) Ali Emiri Efendi
C) Kaşgarlı Mahmud
D) Yusuf Has Hacib
E) Firdevsi
Çözüm: Divanu Lügati’t Türk Kaşgarlı Mahmud
tarafından yazılmıştır. Doğru cevap C’dir.
5. Aşağıdakilerden hangisi Atabetü’l-hakayık’ın
yazarıdır?
A) Edip Ahmet Yükneki
B) Ali Emiri Efendi
C) Kaşgarlı Mahmud
D) Yusuf Has Hacib
E) Firdevsi
Çözüm: Atabetü’l-hakayık Edip Ahmet Yükneki
tarafından yazılmıştır. Doğru cevap A’dır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig hakkında
doğru bir bilgidir?
A) Eserde yer alan şiirlerin çoğu anonim mahiyette
savaş ve kahramanlık şiirleridir.
B) Dilin bütün gramer özelliklerini kapsayacak
şekilde sekiz ana bölümden meydana gelmektedir
C) Türk dilleri sözlüğüdür
D) Eserin tek nüshası Ali Emirî Efendi tarafından
1917 yılında sahaflar çarşısındaki bir kitapçıda
bulunarak satın alınmıştır.
E) Devlet içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri
bilgilendirmeyi hedefleyen siyasetname türünde
6645 beyitlik bir mesnevîdir.
Çözüm: Kutadgu Bilig devlet içerisinde yönetenleri ve
yönetilenleri bilgilendirmeyi hedefleyen siyasetname
türünde 6645 beyitlik bir mesnevîdir. Doğru cevap E’dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi Divanu Lügati’t Türk
hakkında yanlış bir bilgidir?
A) Eserde yer alan şiirlerin çoğu anonim mahiyette
savaş ve kahramanlık şiirleridir.
B) Hakîkatler eşiği anlamına gelen eser, Edib
Ahmed bin Mahmud Yüknekî tarafından
yazılmıştır.
C) Türk dilleri sözlüğüdür
D) Eserin tek nüshası Ali Emirî Efendi tarafından
1917 yılında sahaflar çarşısındaki bir kitapçıda
bulunarak satın alınmıştır.
E) Dilin bütün gramer özelliklerini kapsayacak
şekilde sekiz ana bölümden meydana
gelmektedir.
Çözüm: Hakîkatler eşiği anlamına gelen Atabetü’lhakayık
Edib Ahmed bin Mahmud Yüknekî tarafından
yazılmıştır. Doğru cevap B’dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi Atabetü’l-hakayık hakkında
yanlış bir bilgidir?
A) Hakîkatler eşiği anlamına gelen eser, Edib
Ahmed bin Mahmud Yüknekî tarafından
yazılmıştır.
B) Emîr Muhammed Dâd Sipehsâlâr Bey adındaki
bir hükümdara takdim edilmiştir
C) İyi huylar zikredilerek övülmekte kötü huylar da
yerilmektedir
D) Medhiyyeler hariç eserin asıl kısmı mâni tarzında
kafiyelenen (aaxa) dörtlükler halindedir.
E) Devlet içerisinde yönetenleri ve yönetilenleri
bilgilendirmeyi hedefleyen siyasetname türünde
6645 beyitlik bir mesnevîdir.
Çözüm: Kutadgu Bilig devlet içerisinde yönetenleri ve
yönetilenleri bilgilendirmeyi hedefleyen siyasetname
türünde 6645 beyitlik bir mesnevîdir. Doğru cevap E’dir.
9. Divan-ı Hikmet adlı eser kime aittir?
A) Edip Ahmet Yükneki
B) Hoca Ahmed Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmud
D) Yusuf Has Hacib
E) Firdevsi
Çözüm: Divan-ı Hikmet Hoca Ahmed Yesevi tarafından
yazılmıştır. Doğru cevap B’dir.
10. Divan-ı Kebir adlı eser kime aittir?
A) Edip Ahmet Yükneki
B) Hoca Ahmed Yesevi
C) Kaşgarlı Mahmud
D) Mevlana
E) Firdevsi
Çözüm: Divan-ı Kebir Mevlana tarafından yazılmıştır.
Doğru cevap D’dir.
Çözümlü Test III
1. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslamiyeti kabul
ettikten sonra meydana getirdikleri ilk müstakil
eserlerden değildir?
A) Kutadgu Bilig
B) Dîvânu Lugati’t-Türk
C) Atabetü’l-hakâyık
D) Dîvân-ı Hikmet
E) Dânişmendnâme
Çözüm: Türklerin İslamiyeti kabul ettikten sonra
meydana getirdikleri ilk müstakil eserler, Orta Asya’da
Karahanlılar döneminde Hakaniye Türkçesi ile
yazılmıştır. Günümüze kadar ulaşan bu eserler, Kutadgu
Bilig, Dîvânu Lugati’t-Türk, Atabetü’l-hakâyık ve Dîvân-ı
Hikmet’tir. Doğru cevap E’dir.
2. Atabetü’l-hakâyık aşağıdakilerden hangisinin
eseridir?
A) Kaşgarlı Mahmut
B) Yusuf Has Hâcib
C) Edip Ahmet Yüknekî
D) Ahmet yesevi
E) Saru Saltuk
Çözüm: Türk İslâm edebiyatının üçüncü önemli eseri
manzum bir ahlâk kitabı olan Atabetü’l-hakâyık’tır.
Hakîkatler eşiği anlamına gelen eser, Edib Ahmed bin
Mahmud Yüknekî tarafından yazılmıştır. Doğru cevap
C’dir.
3. Aşağıdakilerden hangisi Mevlananın eserleri arasında
değildir?
A) Divânı-ı Şems-i Tebrizi
B) Mesnevi
C) Fihi Ma fih
D) Mecalis-i Seb’a
E) Kitâbü’l-fevâid
Çözüm: Mevlâna’nın üçü mensur beş adet eseri
bulunmaktadır. Hepsi de dönemin edebî geleneğine uygun
olarak Farsça yazılmıştır. Mevlâna’nın sanatçı kişiliğini
ortaya koyan ve lirik şiirlerini ihtiva eden eseri Divân-ı
Kebir’dir. Divandaki şiirlerinde Şems mahlasını
kullanmıştır. Bu yüzden esere Divânı-ı Şems-i Tebrizi de
denilmiştir. Diğerlerinden bazıları da Mesnevi, Fihi Ma
fih, Mecalis-i Seb’a dır. Doğru cevap E’dir.
4. Süleyman Çelebi’nin mevlid manzumesine kaynaklık
eden eserlerden biri olan Garipname aşağıdakilerden
hangisinin eseridir?
A) Mevlana
B) Aşık Paşa
C) Elvan çelebi
D) Kadı Mustafa Darîr
E) Ahmet yesevi
Çözüm: Yüzyılın önde gelen mutasavvıf şairlerinden biri,
Garibnâme isimli eseriyle- şöhret bulmuş olan Âşık Paşa
(ö. 1332)’dır. Garibnâme ayrıca, Süleyman Çelebi’nin
mevlid manzumesine kaynaklık eden eserlerden biridir.
Âşık Paşa’nın Türkçeye verdiği değer onun eserinin
kıymetini artırmaktadır. Türk dilinin hakir görüldüğü bir
dönemde her türlü eleştiriye göğüsleyerek, halkı Hak’tan
mahrum etmemek için eserini Türkçe yazmıştır. Doğru
cevap B’dir.
5. Vesîletü’nnecât isimli eser aşağıdakilerden hangisine
aittir?
A) Süleyman çelebi
B) Aşık Paşa
C) Elvan çelebi
D) Kadı Mustafa Darîr
E) Ahmet yesevi
Çözüm: Dinî edebiyatımız açısından on beşinci yüzyıla
baktığımızda Vesîletü’nnecât isimli mevlidiyle Türk
halkının gönlünde taht kurmuş olan Süleyman Çelebi (ö.
1422) ilk göze çarpan müelliflerimizdendir. Doğru cevap
A’dır.
6. Vahdetnâme mesnevisi ve Kaside-i Bürde tercümesi
aşağıdakilerden hangisine aittir?
A) Abdurrahim-i Karahisâri
B) Kemal Ümmî
C) İbrahim Tennûrî
D) Hamdullah Hamdi
E) Yunus emre
Çözüm: Yunus Emre tarzında şiirler yazan, Divan ve
didaktik muhtevalı Kırk Armağan isimli mesnevileri ile
Kemal Ümmî (1475), bu yüzyılda yetişen şairlerdendir.
Vahdetnâme mesnevisi ve Kaside-i Bürde tercümesiyle
bilinen Abdurrahim-i Karahisâri (ö. 1494) de on beşinci
yüzyılda yaşamıştır. Karahisârî’nin ayrıca Minyetü’lebrâr
isminde tasavvufi mahiyette yazılmış bir eseri
vardır. Bu yüzyılda yaşayan mutasavvıf şairlerden biri de
Yunus tarzı ilahileri ve dinî-ahlâkî mahiyette beş bin beyit
civarında Gülzâr-ı Manevi’si ile Akşemseddin’in
müridlerinden İbrahim Tennûrî (ö.1482)’dir. Tennûrî’nin
müridlerinden Akşemseddin’in oğlu Hamdullah Hamdi (ö.
1503) de Yusuf u Züleyha, Mevlid-i Nebi, Leylâ İle
Mecnûn Tuhfetü’l-uşşâk, Kıyâfetnâme isimli beş
mesnevisiyle Anadolu’da ilk “hamse sahibi” şair olarak
tanınmıştır. Doğru cevap B’dir.
7. Yunus Emre’nin en eski takipçilerinden olan
Kaygusuz Abdal lakablı şair aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Alaaddin Gaybî
B) Yazıcıoğlu Mehmed
C) Ahmed-i Bîcân
D) Eşrefoğlu Rûmî
E) Sinan Paşa
Çözüm: Kaygusuz Abdal lakabıyla tanınmış olan
Alaaddin Gaybî (ö. 1444), şiir tarzı bakımından Yunus
Emre’nin en eski takipçilerinden biridir. Alâiyye Sancak
Beyi’nin oğlu iken Elmalı’da Abdal Musa’ya intisap
ederek tasavvufî hayata yönelmiştir. Hicaz, Irak ve
Suriye’yi dolaşmış, Mısır ve Rumeli’de bulunmuştur.
Doğru cevap A’dır.
8. Aşağıdakilerden hangisi Kaygusuz Abdal’ın mensur
eserlerinden biridir?
A) Dîvân
B) Gülistan,
C) Mesnevîler
D) Gevhernâme
E) Dilgüşa
Çözüm: Kaygusuz Abdal lakabıyla tanınmış olan
Alaaddin Gaybî (ö. 1444), şiir tarzı bakımından Yunus
Emre’nin en eski takipçilerinden biridir. Alâiyye Sancak
Beyi’nin oğlu iken Elmalı’da Abdal Musa’ya intisap
ederek tasavvufî hayata yönelmiştir. Hicaz, Irak ve
Suriye’yi dolaşmış, Mısır ve Rumeli’de bulunmuştur. Çok
sayıda eseri vardır. Manzum eserleri: Dîvân,
Gülistan,Mesnevîler, Gevhernâme, Minbernâme. Mensur
eserleri: Budalanâme,Kitâb-ı Miglâte, Vücûdnâme.
Manzum-mensur karışık eserleri: Dilgüşâ, Saraynâme.
Doğru cevap E’dir.
9. Hz. Peygamber’in doğum hadisesini konu edinen
“mevlid” türünün en meşhur örneği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Vesilet’n-necât
B) Dîvân
C) Gülistan
D) Gevhernâme
E) Dilgüşa
Çözüm: Vesilet’n-necât, Hz. Peygamber’in doğum
hadisesini konu edinen “mevlid” türünün en meşhur
örneğidir. Aruz vezninin remel bahrinde fâilâtün fâilâtün
fâilün kalıbıyla mesnevî nazım biçiminde yazılmıştır. Sade
ve külfetsiz bir dil, samimi bir üslupla kaleme alınmıştır.
Doğru cevap A’dır.
10. Hz. Peygamber’in doğum hadisesini konu edinen
“mevlid” türünün en meşhur kaçıncı yüzyılda
yazılmıştır?
A) 11 yy.
B) 12yy.
C) 13 yy
D) 14yy.
E) 15 yy.
Çözüm: Hz. Peygamber’in doğum hadisesini konu edinen
“mevlid” türünün en meşhuru olan Süleyman çelebinin
yazdığı Vesilet’n-necât 15 yy. yazılmıştır. Doğru cevap
E’dir.
0 Yanıt
1832 Gösterim