İşletim sistemi kavramını açıklamak
Bilgisayar sistemi genel olarak dört temel bileşenden
oluşur. Bunlar kullanıcılar, uygulama programları,
sistem yazılımları ve donanımdır. Kullanıcı bilgisayarı
kullanan kişileri, donanım bilgisayarı oluşturan tüm
fiziksel parçaları ve uygulama programları (yazılımlar)
ise bilgisayarın çalışabilmesi ve beklenen işlemleri
yapabilmesi için geliştirilmiş programları gösterir.
İşletim sistemi ise, sisteminin genel işlerini kontrol
eden ve düzenleyen bilgisayardaki en önemli sistem
yazılımıdır. Bu yazılım, kullanıcı, donanım ve yazılım
kaynakları arasındaki etkileşimi sağlamak, organize
etmek ve yönetmekle görevlidir. Kullanıcı bilgisayara
komutlar verdiğinde işletim sistemi devreye girer,
kapanana kadar bilgisayar kaynaklarını en etkin ve
verimli biçimde kullanmaya gayret eder. Her bir uygulamanın,
merkezi işlemciden ihtiyaç duyacağı dü-
şünme süresini de işletim sistemi tespit eder, düzenler
ve istenen işlemleri aksatmadan yerine getirir.
İşletim sisteminin temel bileşenlerini sıralamak
İşletim sistemi üç temel bileşenden meydana gelir.
Bunlar; kullanıcı arabirimi, çekirdek ve dosya yönetim
sistemidir. Kullanıcı arabirimi işletim sisteminin
görünen yüzüdür. Bugünkü modern bilgisayar sistemlerinin
çoğunda grafiksel kullanıcı arayüzleri bulunmaktadır.
Kullanıcı arabiriminde işlemler; dokunmatik
ekran, yazıcı ve klavye gibi çevre birimleriyle
komutlar vererek gerçekleştirilir. İşletim sisteminin
kalbine ise çekirdek adı verilir. Çekirdek, yazılım ve
sürücülerin yardımıyla, donanım aygıtlarının tüm
kontrolünü üstlenmiştir. Grafiksel kullanıcı arabirimi
ile bilgisayar donanımı arasında konumlanan çekirdek,
kullanıcı arabirimi tarafından verilen komutları,
donanıma gönderir ve işlerin yapılmasını sağlar. Dosya
yönetim sistemi ise bilgisayar sistemindeki dosyaların
düzenlendiği ve yönetildiği bölümdür.
İşletim sistemlerinin temel görevlerini açıklamak
Ünitede, işletim sisteminin görevlerini beş ana başlıkta
inceledik. Bunlar; zaman uyumlama/paylaşımı olarak
da isimlendirilen işlem ve süreç yönetimi, bellek yö-
netimi, giriş-çıkış işlemleri yönetimi, dosya ve klasör
yönetimi ile hata bildirimi ve güvenlik fonksiyonudur.
İşletim sisteminin bu fonksiyonu merkezi işlem birimi
ve bellek gibi donanım kaynaklarının, uygulama
programları tarafından paylaşımlı olarak kullanımına
işaret eder. Bellek, bilgisayarda halihazırda çalışan tüm
programları, bunların kullandıkları veri ve kapladıkları
alana ilişkin bilgileri kaydeder. İşletim sistemi ise
belleğin tuttuğu bu bilgileri izlemek ve yönetmekle yü-
kümlüdür. İşletim sistemi çevre birimleri ile bilgisayar
arasında veri aktarım işlerinden de sorumludur. Giriş-
çıkış (klavye, fare, yazıcı, mikrofon, kamera vb.) birimleri
olarak da adlandırılan çevre birimleri sayesinde
bilgisayar sistemine programlar ve veriler yüklenebilir,
ayrıca bilgisayardaki veriler dışarı aktarılabilir. İşletim
sistemi dosyaların bir klasör içinde saklanması, düzenlenmesi,
erişimi, kopyalanması, yerinin değiştirilmesi
gibi görevleri yerine getirir. Son olarak hata bildirim
fonksiyonu sayesinde işletim sistemi bilgisayardaki
problemleri belirler ve gerekirse kullanıcıyı durumdan
haberdar eder. İşletim sisteminin güvenlik fonksiyonu
ise aynı bilgisayara birden fazla kullanıcı tanımlı olduğu
durumlarda veya veri paylaşımına açık sistemlerde
kullanıcılar tarafından bilinçli ya da bilinçsiz olarak
programların/dosyaların bozulmasını önler.
Ticari ve açık kaynak kodlu işletim sistemlerinin farklarını ayırt etmek
İşletim sistemleri açık ve kapalı kaynak kodlu sistemler
olarak iki türdür. Açık kaynak kodlu yazılımlar
herkese açık olan yazılımlardır. Kapalı kodlular
ise kullanıcıya serbest erişim tanımayan ve dolayı-
sıyla yazılımı değiştirme özgürlüğü vermeyen sadece
ticari olarak üretilen sistemlerdir. Windows ve Mac
OS bu tür işletim sistemleridir. Açık kaynak kodlu
sistemler ise kullanıcıların erişimine açık oldukları
için güncellenebilen, geliştirilebilen, farklı sistemlere
uyarlanabilen ücretsiz yazılımlardır. Yaygın olarak
bilinen açık kaynak kodlu yazılımlar; GNU, Linux,
Open Office’ dir.
Mobil işletim sistemlerinin özelliklerini ifade etmek
Bir mobil işletim sistemi, özellikle cep telefonları,
akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar, PDA’ lar gibi ve
diğer taşınabilir cihazların üzerinde çalışacak şekilde
tasarlanmış bir sistemdir. Mobil işletim sistemi, mobil
cihazlar üzerindeki uygulamaları çalıştırabilen bir yazılım
platformudur. Bu cihazlar bugün tam teşekküllü
bir bilgisayarın birçok özelliğine sahiptir: Yüksek hızlı
işlemciler, geniş depolama alanı, çoklu görev, yüksek
çözünürlüklü ekranlar ve kameralar, çok amaçlı iletişim
donanımı gibi daha birçok özellik sayılabilir.
0 Yanıt
1511 Gösterim