Taşınabilir teknolojilerin hayatımızı kolaylaştıran bu
hizmetlerini, sözü edilen standartlar ve protokoller olmadan kullanmak imkansızdır.
SMS/MMS:
Cep telefonlarında kullanılan kısa mesaj servisinin
İngilizce adı olan “short message service”in baş harflerinden oluşturulan kısaltmadır.
Yazılan kısa mesajlar, bir telefondan başka bir telefona
gönderilir.
Kısa mesaj hizmeti, 2G ile ortaya atılan ve
160 karakterle sınırlı bir mesajlaşma hizmetidir.
3G’de de desteklenen bu hizmetin daha gelişmişi
MMS olarak adlandırılır.
MMS, Multimedia Messaging Service’in baş
harflerinden oluşan ve Türkçe “Çokluortam Mesajlaşma
Hizmeti” anlamına gelmektedir. Bu hizmet
sayesinde, cep telefonu ile fotoğraflı, sesli, animasyonlu
ve videolu mesajlar yollanabilmektedir. Böylece,
MMS sayesinde metnin içine resim, müzik ve
video da eklenebilmektedir. MMS’in en belirgin
farklarından biri de belirli bir karakter sayısıyla sınırlı olunmamasıdır.
Kullanıcılar, cep telefonlarının MMS uyumlu
olmaması durumunda, kendilerine gönderilen
MMS mesajlarını İnternet üzerinden de görebilmektedir.
Böylece kişi, kendisine normal yoldan
gelen bir SMS ile, hangi İnternet adresinden gö-
rüntülere ulaşacağı konusunda bilgilendirilir.
ELEKTRONİK POSTA (e-posta):
Elektronik posta, İnternet üzerinden gönderilen sayısal bir
mektup olarak da tanımlanabilir. e-postalara resim,
müzik, video gibi her türlü dosya türü eklenebilir
ve alıcının bilgisayarına gönderilebilir. Her gün
dünyada milyarlarca e-posta gönderildiği söylenmektedir.
Ucuzluğu ve kolaylığı nedeniyle kâğıt
mektuplardan daha yaygın olarak kullanılmaktadır,
ancak güvenilirliğinin yetersizliği nedeniyle
resmi işlerde kullanımı oldukça kısıtlıdır.
E-Posta hesapları,
bu hizmeti veren çeşitli sitelerden
ücretsiz veya belirli bir ücret karşılığında
açılabilir. E-Posta adresleri; kullanıcı adı, adres
işareti, hesabın oluşturulduğu sitenin e-posta sunucusunun
adı, nokta (.) ve site uzantısının aralık
bırakılmadan yazılması ile oluşur.
Örneğin: aofak@ anadolu.edu.tr
Ağ (web) sayfası veya özel birtakım programlar
kullanarak, çeşitli protokoller aracılığı ile (POP3,
IMAP gibi) iletiye ulaşılır. Taşınabilir teknolojilerde
aynı cihaza birden fazla e-posta hesabı tanımlanabilir,
aynı anda hepsinden posta gönderilebilir
ve alınabilir. Kullanıcıların e-posta konusundaki
en temel şikayetleri posta kutularına sürekli gelen
yığın (spam) postalardır. Bunları önleyici bazı tedbirler
ve ayarlarla sorun ortadan kaldırılabilir.
VİDEO GÖRÜŞME:
Cep telefonunuza yönelik
3G aboneliğiniz var ve telefonunuz da görüntülü
konuşmayı destekliyorsa diğer kişilerle video
görüşme yapabilirsiniz. Görüntülü konuşmanın
sağlıklı yapılabilmesi için 3G kapsama alanı içinde
bulunmanız gerekmektedir.
Bunun dışında, İnternet bağlantınız olduğu
sürece, telefonunuza veya diğer taşınabilir teknolojilere
indireceğiniz bazı uygulamalarla yine video
görüşmeler yapabilirsiniz. Bu programların en bilinenleri
Skype, Google Hangouts ve Apple Facetime
olarak sıralanabilir.
MOBİL UYGULAMALAR:
Uygulamalar, akıllı telefonlarda, tabletlerde veya diğer taşınabilir
teknolojilerde çalışmak üzere tasarlanmış bilgisayar
yazılımlarıdır. Bu uygulamalar genellikle belirli
bir paylaşım platformu aracılığı ile paylaşılır. Bu
platformların en yaygın olanları Apple AppStore,
Google Play, Windows Phone Store ve BlackBerry
App World olarak sıralanabilir. Bu uygulamalara
ulaşmak, ilgili platformlara kayıtlı üye olmayı
gerektirmektedir. Ayrıca, uygulamaların bazıları
ücretsiz olarak paylaşılırken bazıları da belirli bir
ücret ödendikten sonra kullanılabilmektedir.
WİDGET:
Ekran araçları olarak da tanımlanabilen
Widget’ler, görsel programlamada, bir
kütüphanedeki grafik bileşenlere verilen isimdir.
Widget’ler pratik uygulamalardır. Widget hem masaüstü
hem de web de bulunabilir. Masaüstünde ve
Web ortamında en çok kullanılan widget türleri;
hava durumu, takvim, not defteri, borsa bilgi çubuğu
vs. hazır işlevsel görsel uygulamalardır. Gü-
nümüzde sadece widget hizmeti veren pek çok site
bulunmaktadır. Widget’leri, taşınabilir teknolojilerimizi
özelleştirmek ve belirli uygulama ve bilgilere
çok daha kolay ulaşmak için kullanabiliriz.
IrDa – INFRARED-:
İki dijital ürün arasında, kızılötesi ışınlarla iletilen sinyaller
ile sağlanan veri bağlantısıdır. İki cihazın da gerekli donanıma sahip
olması durumunda, Cep telefonu-cep telefonu;
bilgisayar-bilgisayar ve cep telefonu-bilgisayar
arasında bağlantı kurulabilir. Eski sayılabilecek bir
teknolojidir. Yerini büyük bir hızla Bluetooth teknolojisine
bırakmaktadır.
BLUETOOTH:
Kablo bağlantısını ortadan
kaldıran kısa mesafe radio frekansı (RF) teknolojisine
verilen isimdir. Bluetooth, 1994 yılında cep
telefonları ve diğer taşınabilir teknolojileri kablosuz
olarak birbirine bağlamak ve aralarında iletişim
kurmak için geliştirilmiştir.
Bluetooth, bilgisayar sistemi, çevre birimleri ve
diğer araçların birbirleri ile kablo bağlantısı olmadan
görüş doğrultusu dışında bile olsalar haberleş-
melerine olanak sağlar. Bluetooth teknolojisi ile ses
ve veri iletimi yapılabilmektedir. 24 mbps’ye kadar
veri aktarabilen Bluetooth destekli cihazlar, 10 ila
100 metre arasında mesafelerde etkili olmaktadır.
Özellikle araba kullanırken telefona hiç dokunmadan
konuşma olanağı Bluetooth ürünlerinin en
önemli özelliği olarak söylenebilir.
BULUT (CLOUD) SİSTEM:
Bulut sistem, kullanıcıların verilerine ve programlarına dünyanın
herhangi bir yerinden, herhangi bir bilgisayarla
erişmesine olanak sağlayan bir teknolojidir. Veriler
bulut denilen ama aslında yer yüzünde duran fiziksel
bir makinenin sabit diskinde saklanmaktadır.
Kişiler istediği zaman verilerine herhangi bir bilgisayar,
cep telefonu ya da benzeri bir teknolojiyle
bağlanıp erişebilir. Burada her zaman ihtiyaç olunan
hizmet, güvenli bir İnternet bağlantısıdır.
MOBIL IP: Günümüzde, dizüstü bilgisayarlar,
akıllı cep telefonları, tabletler gibi taşınabilir teknolojilerin
kullanımı her geçen gün artmaktadır.
Bu durum da mevcut ağ katmanı yapısına önemli
eklemeler yapılmasını gerektirmektedir. Bu özelliği
destekleyen İnternet yapısı ve protokollerinin tü-
müne Mobil IP adı verilmektedir. Mobil IP, birçok
işlem biçimini destekleyen esnek ve karmaşık bir
standarttır ve taşınabilir teknolojilerin, bağlantı
noktası ne olursa olsun IP adresi değişmeden
İnternet’te bağlı kalmasına olanak sağlayan daha
yüksek protokollere açık, İnternet protokolü üzerine
kurulmuş standart bir protokoldür.
GSM:
Mobil İletişim İçin Küresel Sistem
(Global System for Mobile Communications) kısaca bir
cep telefonu iletişim protokolüdür. GSM, en yaygın
cep telefonu standardı olarak dünya genelinde
milyarlarca insan tarafından kullanılmaktadır. En
kullanışlı özelliklerinden birisi de kullanıcıların
aynı hat ile değişik ülkelerden görüşme yapabilmeleridir.
Bu hizmet roaming olarak adlandırılır.
Tüm GSM standartları, hücresel ağ kullanır ve
dolaşım sırasında bile hücreler arası geçiş yapabilir.
Başka bir deyişle sürekli kapsama alanında kalmak
şartıyla tüm dünyayı telefondaki görüşmenizi
kesmeden dolaşabilirsiniz.
Roaming, bir şebeke operatörü abonesinin, bu aboneliğini diğer
ağlarda da (örneğin yurt dışında) kullanabilmesini anlatan ve “dolaşım”
anlamına gelen özelliktir.
Kapsama alanı, bir taşınabilir teknoloji ağ sisteminde konuşmaların
yapılabileceği ya da sunulan hizmetlerin kullanılabileceği alana verilen isimdir.
GPRS (General Packet Radio Service):
Mevcut 2G cep telefonu şebekesi üzerinden veri iletimi sağ-
layan teknolojinin adıdır. Genellikle cep telefonları
ve İnternet arasında küçük veri paketlerinin alışverişi
amacıyla kullanılmaktadır. Ülkemizde, GPRS’e
ek olarak, bu standardın daha da hızlandırıldığı
EDGE teknolojisi bulunmaktadır.
EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution):
GSM Gelişimi için Artırılmış Veri Hızları
anlamına gelen bu teknoloji sayesinde, GSM şebekelerinde
verilerin daha hızlı bir şekilde iletilmesi
sağlanmaktadır. Bu teknolojinin GPRS’i önemli bir
biçimde geliştirmesi üzerine, 2.5G denilen GPRS
ağlarına EDGE eklenmiş ve böylece üçüncü nesile
son derece yaklaşıldığı için 2.75G adı verilmiştir.
EDGE teknolojisi ile yüksek hızda veri transferine
ulaşmak, yine bağlı bulunulan operatörün desteğine
bağlı olarak mümkün olmaktadır.
3G:
GSM şebekesi üzerinden yüksek hızda
İnternet erişimine izin veren 3G teknolojisi, cep
telefonları üzerinden en az ADSL hızında internet
bağlantısı sağlayan bir mobil hızlı İnternet
teknolojisidir. Başka bir deyişle, 3G sayesinde, artık
kullanıcılar evlerinde veya iş yerlerinde kullandıkları
İnternet’in çok daha hızlı hâlini taşınabilir teknolojilerinde kullanabilmektedir.
3G ile verilen hizmetler arasında; kablosuz telefon görüşmeleri,
destekleyen telefonlarla görüntülü aramalar
ve telefonu modem olarak kullanabilme, kablosuz
veri aktarımı, televizyon izleyebilme örnek olarak sayılabilir.
ADSL, günümüzde internet bağlantısı için en çok kullanılan bağlantı tekniğidir.
Wi-Fi:
“Wireles Fidelity” kelimelerinin kısaltmasıdır ve kablosuz
bağlılık veya kablosuz bağlantı anlamına
gelmektedir. Wi-Fi aynı zamanda ürünlerin kablosuz
bağlantı sağlayabildiğini gösteren bir uyumluluk
göstergesidir ve IEEE 802.11a, IEEE 802.11b,
IEEE 802.11g ve IEEE 802.11n gibi birtakım standartlara
göre belirlenir.
Wi-Fi, taşınabilir teknolojilerin, çeşitli video oyun konsollarının ve
dijital ses oynatıcılar gibi diğer bazı teknolojilerin,
yakınlarındaki kablosuz erişim noktaları aracılığıyla yerel
alan ağına bağlanabilmesini sağlar.
Bağlantı, kablosuz erişim noktaları ve cihazın ortak
desteklediği, IEEE 802.11 protokolüne bağlı olarak
2.4 GHz veya 5 GHz radyo frekansında gerçekleştirilir.
WAP (Wireless Application Protocol, WAP):
Kablosuz Uygulama Protokolü, kablosuz iletişim kullanan
uygulamalar için kurulmuş uluslararası bir standarttır.
Bu bağlamda WAP; mobil telefonlar, tabletler gibi
taşınabilir teknolojiler üzerinde İnternet içeriği sağlayan bir teknolojidir.
Çoğu internet sayfası, cep telefonu gibi küçük ekranlı taşınabilir
teknolojilerde düzgün olarak görüntülenemez.
WAP ile hazırlanmış sayfalar, cep telefonlarına uygun olarak
tasarlanmış özel sayfalardır. Bu yönüyle kullanımı pratiktir.
En genel kullanımı, bir cep telefonu ya da başka bir taşınabilir teknolojiden internet erişimi sağlanması olarak ifade edilebilir.
WAP teknolojisi sayesinde GSM aboneleri kablosuz işaretleme dili
(Wireless Markup language: WML)
ile kodlanmış web sitelerini kullanabilir. WAP tarayıcı,
bilgisayarlarımızda kullandığımız web tarayıcılar
gibi tüm basit hizmetleri sağlamak üzere, taşınabilir teknolojilerin
kısıtlamaları ile (küçük ekran gibi) başedebilecek şekilde tasarlanmıştır.
GPS (Global Positioning System):
Küresel Konumlama Sistemi anlamına gelen GPS, düzenli olarak
kodlanmış bilgi yollayan bir uydu ağıdır ve uydularla arasındaki
mesafeyi ölçerek Dünya üzerindeki kesin
yeri tespit etmeyi mümkün kılar. Bu sistem, ABD Savunma Bakanlığına ait,
yörüngede sürekli olarak dönen 24 uydudan oluşur.
Bu uydular çok düşük güçte radyo sinyalleri yayarlar.
Yeryüzündeki GPS alıcısı, bu sinyalleri alır.
Böylece konum belirlenmesi mümkün olur.
Bu sistemin ilk kuruluş hedefi tamamen askerî amaçlar için olsa da
(GPS alıcıları yön bulmakta askerî çıkartmalarda ve roket atışlarında kullanılmaktaydı),
1980’li yıllarda GPS sistemi sivil kullanıma da açılmış
ve taşınabilir teknolojilerde yerini almıştır.
GPS sistemi dünyanın her yerinde ve tüm hava koşullarında
çalışır. Kullanıcıların yerlerini belirlemede ve rotalarını izlemelerinde
yardımcı olur. GPS sistemi, elinde bulunan teknolojide
GPS alıcısı olan herkes tarafından kullanılabilir.