Kale ve Hisarlar, Dökümhane, Tersane ve BaruthanelerBir cihan devleti haline gelen Osmanlı Devleti’nin askerî faaliyetlerini ve
ihtiyaçlarını temin için yeterli kaynaklarının ve sanayisinin mevcut olduğu
görülmektedir. Tarihin çok eski çağlarından beri müdafaa, üs ve ileri sıçrama
noktası olan kaleler Osmanlı mimari yapıları içinde pek çok örneği yer
almaktadır. Hemen her şehrin etrafında onu koruyan bir sur bulunmaktadır.
Ele geçirilen kalelerin tamir ve ilâveleri veya yeniden inşası için kale
mimarları mevcuttu. Orijinal olarak kısmen günümüze kalabilen Anadolu
Hisarı, Rumeli Hisarı, Çanakkale Hisarları, Bozcaada Kalesi gibi hisarların
yanında Çeşme’de II. Bayezid’in yaptırdığı kaleyi görüyoruz. Mesut bir
tesadüfle de kale mimarının adı bir kitâbe ile Mehmed b. Muallim olarak
bugüne kadar gelebilmiştir.
Bozcaada kalesi - Çanakkale
Yine devletin askerî ihtiyaçları için kullandığı İstanbul’da Tophane’deki
top dökümhanesini, gemi yapımları için Gelibolu ve Kasımpaşa tersanelerini,
bazı şehirlerdeki baruthanelere örnek olarak da Kâğıthane’deki II. Bayezid’in
yaptırdığı baruthane örneğini zikredebiliriz.