Konu: Mest ve Sargı üzerine Mesh yaparak abdest almak

[D®agon]

Mesh

İslâm’da ibadetlerin ifası konusunda mükelleflere getirilen kolaylıkların bir
örneği de, mest ve sargı üzerine mesh yaparak abdest almak ve böylece
üzerine düşen ibadetleri yerine getirmektir. Sözlükte mesh, bir şey üzerinde
eli gezdirmek, o şeyi elle silmek demektir. Fıkıhta ise, abdestte elin
ıslaklığıyla bir uzuv, mest veya sargı üzerinde; teyemmümde ise toprakla
yüz ve kollar üzerinde yapılan sembolik temizlik çeşidini ifade eder.

1-Mestler Üzerine Meshetmek

Ayağında gerekli şartları taşıyan mest bulunan kimse, abdest için bunu
çıkarmayıp sadece üst kısmını ıslak eliyle meshetmekle yetinir. Mest, deri ve
benzeri maddelerden ayaklara giymek maksadıyla yapılan, ayakları
topuklarla birlikte örten, içine su geçirmeyecek özel bir ayakkabı çeşididir.
Ayakları aynı şekilde örten çizme, potin, kendisiyle yol yürünebilecek
dayanıklılıkta çorap ve boğazlı terlikler de Hanefîler'e göre mest
hükmündedir.

Abdest alırken mestin üzerinde elin üç parmağı kadar yerin elin ıslaklı-
ğıyla bir defa meshedilmesi yeterlidir. Meshin geçerli olabilmesi için, mestin
abdestli olarak giyilmiş, ayağın abdestte yıkanması gereken yerlerini
tamamen kaplamış, ayrıca dayanıklı ve sağlam bir maddeden yapılmış
olması, altında veya üstünde ayak parmaklardan üçü girecek şekilde bir
deliğin, yarık veya yırtığın bulunmaması, mestin içine su almaması gerekir.
Abdesti bozan durumlar meshi de bozar. Ayrıca mestin ayaktan çıkması, içine
su girip bir ayağın yarıdan fazlasını ıslatması ve mesh için belirlenen sürenin
dolması da meshi bozar. Mesh süresi, yolcu olmayan (mukîm) kimseler için
bir gün bir gece (24 saat), yolcular için ise üç gün üç gecedir.

2-Sargı Üzerine Meshetmek

Yara veya kırıktan dolayı üzerinde sargı bulunan bir organın abdest alırken su
ile yıkanması sağlık açısından zararlı ise, bu sargı çözülmeyip üzerinin
meshedilmesiyle yetinilir. Yapılan bu mesh o uzvun hükmen yıkanması
demektir. Sağlık için meshetmek de zararlı ise ondan da vazgeçilebilir.
Sargının çoğunluğunu sadece bir defa meshetmek yeterlidir. Sargının
abdestsiz veya cünüp iken sarılmış olması meshe engel değildir. Sargı
üzerine yapılan meshin süresi de yoktur; özür hali devam ettiği sürece sargı
üzerine meshedilebilir. Bir sargı üzerine mesh yapıldıktan sonra o sargı
değiştirilirse yeni sargının meshedilmesi şart olmayıp sadece müstehaptır.
Üzerinde ilâç, merhem bulunan yaraların meshi de sargı üzerine mesh
hükmündedir. Yaranın iyileşip sargının çıkarılması halinde sargı üzerine
yapılan mesh bozulmuş olur. Bu kimsenin şayet abdestli ise, sargı yerini
yıkamakla iktifa etmesi mümkün ise de yeniden abdest alması daha yerinde
bir davranış olur.