Hadislerin Tasnifi ve Temel Hadis Kitapları
Tedvin faaliyetiyle bir araya toplanan hadisler belli bir sistematiğe göre gruplandırılmadığından bunlardan yararlanmak zordu. Bunların daha kullanışlı hale getirilmesi için ravilerine ve konularına göre gruplandırılması gereği hissedildi. Bu faaliyet hadis tarihinde Tasnif olarak isimlendirilir.
Tirmizi-Ramhürmüzi gibi hadis alimleri ve İbnü’n Nedim gibi biyografi uzmanları, hadisleri ilk tasnif edenlerin listelerini vermektedir.
Zekeriya b Zaide – Hişam b Hassan – İbn cüreyc – İbn İshak – Mamer b Raşid, Said b. Ebu Arube – Abdurahman b. El muğire – Rabi b subayh – Süfyan es servi –Hammad b seleme – Malik b. Enes – Abdullah b el mübarek – veki b el cerrah – Abdurrahman b mehdi – Süfyan b. Uyeyne sırasına göre ilk hadis tasnifcileridir.
Tasnifcilerin taşadıkları tarihler dikkate alındığında tasnifin hicri ikinci asrın ilk yarısında başladığı söylenebilir.
Bu ilk tasnifçilerin faaliyetlerine ölümlerinden kabaca on veya yirmi yıl önce başladığını varsayarsak Tasnif faaliyetinin hicretin ikinci yüzyılının ortalarına gelmeden başladığını tartışma götürmez bir şekilde görürüz. Tasnif işlemleri üçüncü asrın ortalarında olgunluk dönemine ulaşmış, sonlarına kadar devam etmiştir.
Hadis tarihinde hicri ilk dört asır öncekiler, öncüler anlamına gelen Mütekaddimun dönemi olarak da isimlendirilir..
Bu dönemde yazılan kitapların en önemli özelliği hadislerin ravilerinin senet zincirleriyle kaydedilmiş olmasıdır. Tasnif devri eserlerinden yararlanarak yazılan tasnif sonrası dönemi kitaplarında ağırlıklı olarak hadislerin isnad zincirleri kaldırılıp sadece metinleri ve alındıkları kitapların ismi verilmekle yetinilmiştir.
Abbasiler döneminin hadis tarihi ile ilgili en önemli olaylarından birisi İslam tariinde mihne diye bilinen. Me’mun döneminde 218/833 tarihinde başlayıp 234/849 de Mütevekkil döneminde sona eren uygulamadır.Mihne Arapça da sınama imtihan etme sorgulama eziyet etme anlamlarına gelir.
Dönemin Abbasi halifeleri başta hadisciler olmak üzere alimleri Mutezile Mezhebi tarafından savunulan Kur’an’ın yaratılmış olduğu görüşünü benimsemeye zorlamışlar, Kabul etmeyenlere, hapsetme dahil çok değişik işkence çeşitleri uygulamışlardır.
En çok işkenceyi Hanbeli Mezhebinin kurucusu Ahmed b. Hanbel olmuştur.
Hadis Tarihçisi Talat Koçyiğit hicri üçüncü yüzyılı ‘’tasnifin altın çağı’’ olarak nitelendirmektedir.
TASNİFİN AMAÇLARI:
1-Unutulmaması gereken en önemli şeylerden birisi, hadislerin tasnifinden önceki tedvin sürecinde asıl amacın öncelikli olarak hadislerin yok olmaktan ve kaybolmaktan korunması olduğudur. Sıra hadis malzemesinin tasnifine yani düzenlenmesine gelince tedvin çalışmalarında olduğu gibi hadislerin korunması en temel amaç olmaya devam etmiştir.
Muhaddisler her türlü hadisi kitaplarına alarak, gelecek nesillere hadisleri yeniden tenkit edebilme, tenkit ve yorumda yeni yöntemler geliştirebilme, bundan da öte hadisler üzerinden çok değişik araştırmalar yapılabilme imkânı sunan bir bilgi hazinesi devrederek bu konudaki dikkat, titizlik ve uzak görüşlülüklerini ortaya koymuşlardır.
2- Derlenen hadisleri düzenli sistemli, kolay kullanılır hale getirilmesi.
3-Tasnifi başlatan ve hızlandıran en önemli etken, Hz Peygamber(sav)ın sünnetinin Müslüman toplumunda yaşayan bir gelenek olarak devamının sağlanmasıdır.
Ehlü’s-Sünne , Ehlü’l-Hadis diye isimlendiren hadisçiler kendilerini İslam toplumunun sünnet çizgisinde devamından sorumlu bir grup olarak görüyorlardır.
Ehlü’l-Bid’a dedikleri sünnet karşıtlarına ve sünnetten sapanlara karşı, derledikleri ve tasnıif ettikleri hadislerle cevaplar vermeyi dahası onların etkinliklerini zayıflatarak Sünnet’in etkinliğini artırmayı amaçlamışlardır.
Hadislerin güvenilirliği açısından 3 tür kitap vardır.
1- Hadisleri yok olmaktan kurtarmak için sağlam veya zayıf her türlü hadisi sıhhat durumları hakkında hiçbir bilgi vermeden bir araya getirenler.
2-Sağlam ve sağlam olmayan hadisleri bir araya getirmekle birlikte hadislerin sıhhat durumu hakkında bilgi verenler ve kendi kanaatlerini belirtenler.(Tirmizi’nin El-Camiu’s-sahih bu gruba girer).
3-Kendi kanaatlerine göre sadece sağlam gördükleri hadisleri bir araya getirenler.
YAZILIŞ YÖNTEMLERİNE GÖRE HADİS KİTABI TÜRLERİ:
1 –Konularına göre düzenlenmiş olanlar. Bunlar Arapça’da Ale’l ebvab kitapları denir.
2-Ravilerine göre düzenlenmiş olanlar. Bunlara Arapça’da Ale’r rical kitaplar denir.
KONULARINA GÖRE DÜZENLENMİŞ HADİS KİTABI TÜRLERİ-
Tek bir konudaki hadisleri toplayan kitaplar – Birden çok alt konu barındıran tekbir ana konuda yazılmış kitaplar – Tartışma ve reddiye kitapları – Muvattalar – Sünenler – Cami’ler – Musannefler.
TEK BİR KONUDA YAZILAN KİTAPLAR:
Bu eserlerin erken dönemde yani hicri ikinci yüzyılda yayılanlarından bazılarına örnek verebiliriz.
Süfyan es-sevri-Kitabü’l-feraiz.
Zaide b. Kudame - Kitabü’l-menakıb
İbrahim b tahman – kitabü l menakıb, kitabü l ıydeyn
Abdullah b el mübarek – kitabü t tahare, kitabü s salat, kitabü l menasik
Hicri üçüncü yüzyılda yazılıp günümüze ulaşan tek konulu kitaplara şu örnekler verilebilir:
Nu aym b hammad el mervezi – kitabü’l fiten
Ahmed b hamber – kitabü s salat , kitabü l eşribe , Ahkamü n nisa
Muhammed b İsa et-Tirmizi – kitabü’ş şemail
Ebu Davud es sicistani – Kitabü’l kader, Kitabü a’lami’n-nübüvve
BİRDEN ÇOK ALT KONU BARINDIRAN TEK BİR ANA KONUDA YAZILMIŞ KİTAPLAR:
İMANLA İLGİLİKİTAPLAR:
Ebu Bekr b Ebu Şeybe, Ahmed b. Hanbel , ed Deraverdi Kitabü’l iman başıklı kitaplar yazmışlardır.
AHLAK VE ADAB KİTAPLARI:
Buhar inin el edebü’l-müfred isimli ahlak hadislerini topladığı kitabı bu türün en güzel örneğidir. İbn Ebü d dünya , haraiti ve Süleyman b Ahmed t-Taberani , Mekarimü’l ahlak isimli kitaplar yazmışlardır. İbne bu şeybe nin de kitabü’l edeb isimli bir kitabı vardır.
Tefsirle ilgili Rivayetleri bir araya getiren kitaplar.
Süfyan es-Sevri, Zaide b Kudame, İbrahim b. Tahman, Abdullah b. El mübarek, İsmail b uleyyei Muhammed b Fudayl, Veki’b el cerrah Kitabü’t tefsir isimli kitaplar yazmışlardır.
ZÜHD KİTAPLARI:
Zühd kitaplarında dünyanın geçiciliğini vurgulayan, dünya hırsının zararlarını anlatan, ibadet, güzel ahlak ve nefis terbiyesini teşvik eden hadisleri ve seleften gelen rivayetleri bir araya getirmek amaçlanmıştır. Daha sonraları tasavvuf adını alan dini hareketin dayanakları olan hadisler ve rivayetler ilk defa bu kitaplarda derlenmişlerdir..
Ebu Musa b. İbrahim, Zaide b. Kudame , Abdullah b. El Mübarek , Veki b el cerrah , Ahmed b hanbel , hennad b seri et temimi , ebu zür a er razi , ebu hatim er razi , Kitabü’z zühd başlıklı eserler yazmışlardır.
FEDAİL KİTAPLARI :
Fedail kitaplarında belli davranışların, şahısların , mekanların zamanların faziletleri yani değerli oluşları ve üstünlükleri ile ilgili hadisler bir araya getirilir.
Belirli zamanların faziletine dair Nesai nin Kitabü’l cım’a’sı, amellerin faziletleri üzerine Nesai nin Amelü’l yevm ve l leyle si , Kur’an ın faziletlerine dair Muhammed b Eyyub el beceli nin Fedailül Kur anı , Sahabenin faziletleri üzerine Ahmed b Hanbel in ve Nesai nin Fedailü’s sahabe leri tasnif dönemi Fedail Kitapları nın farklı türlerine örnek olarak verilebilir.
MEĞAZİ VE SİYET KİTAPLARI:
Meğazi hz.Peygamber (sav) in savaşları, Siret/ Siyer ise, hayatı anlamına gelir.
Urve b .zübeyr b el Avvam, Amir b .Şurahbil eş-Şa’bi, İbn Şihab ez-Zühri , Musa b Ukbe , İbn İshak, Ma’mer b Raşid , Mu’temir b Süleyman, Muhammed b. Ömer el Vakidi Meğazi konusunda kitap yazmıştır.
İslam tarihinde yazılan siyer kitaplarından en meşhuru ve klasik olanı İbn Hişam ın Siretü İbn Hişam ismiyle meşhur olan eseridir.
TARTIŞMA VE REDDİYE KİTAPLARI:
Hadisciler belli konularda kendilerinden farklı göürşte olan Müslüman veya Gayr-i Müslim mezhep ve gruplara karşı reddiye ve tartışma kitapları da yazmışlardır.
Buhari – Halku ef ali l ıbad, kitabü l kıraat halfe’l imam , Ref u l yedeyn fi s salat.
Ebu Bekr Ahmed b Amr Eş Şeybani- Ktabü’s süne fi ehadisi’s sıfat.
Ahmed b hanbel in Kitabü r redd ale l Cehmiyye.
Ebu Said Osman b Said ed Darimi nin er-Redd ale’l Cehmiye, En nakz ale’l Merisi
MUVATTALAR: Muvatta türü eserler yaygın olarak uygulana gelen belli bölgenin hadislerini toplamayı amaçlamıştır.. Günümüze ulaşan tek muvatta Maliki mezhebinin kurucusu Malik b. Enes dir.
SÜNENLER: Sünen kitaplarında Ahkam hadisleri denilen, Fıkhi içerikli hadisler yer alır. İslam dini ile ilgili konular değişik taksimlere tabi tutulmuşlardır .En geniş taksime göre beş ana başlık halinde özetlenir: İman, İbadetler, Muamelat(bireysel ve toplumsal ilişkiler),ukubat(cezalar),ve edeb(ahlak). Sünenler hadislerle yazılmış fıkıh kitapları niteliğindedir.
MUSANNEFLER: Sünenlerle aralarındaki en önemli fark, Sünen lerin ağırlıklı olarak Hz Peygambere ait söz fiil ve takrirlerini içerirken , Musannef lerin bunlara ilave olarak mevkuf hadis denen sahabe sözleri ve uygulamaları ile, Maktu hadis denen tabiun sözleri ve uygulamalarını da içermeleridir. İki Musannef günümüze ulaşmış ve meşhur olmuşlardır bunlar Abdurrezzak ve İbn Ebu Şeybe nin Musannefleridir.
CAMİLER: Bu kitaplarda bütün konulardaki hadisler bir araya getirildiğinden bu isim verilmiştir. Sünenlerdeki konular aynen Cami lerde de yer almakla birlikte, Sünenlerde olmayan İman yaratılış Kur’an tefsiri, Kuran’ın faziletleri, geçmiş Peygamberler , Sahabe nin fazilet ve menkıbeleri , Hz Peygamber (sav) hayatı, şemaili gibi ilave konular yer alır . Kısacası hakkında hadis olan her konu bu kitaplarda. Kitab adı verilen ana başlıklar ve bab adı verilen alt başlıklar halinde yer alır.
RAVİLERİNE GÖRE DÜZENLENMİŞ HADİS KİTAPLARI:
MUCEMLER:Bazı alimler hadisleri ilk ravileri olan sahabilere göre ve sahabiler de kendi aralarında alfabetik olarak sıralamak suretiyle gruplandırmışlardır. Bu anlamıyla mu’cem ile müsned eş anlamıdır.Bazı alimler ise mu’cem ismini verdikleri eserlerinde hadisleri ocalarının ismine göre gruplandırılar.Bu ikinci tür mucemler, hocalar mu’cemi anlamına gelen mu’cemü’ş-süyuh diye isimlendirirler.
Mucem türü hadis kitapları arasında en meşhur olanları Taberani diye meşhur olan Ebu’l Kasım Süleyman b Ahmed et –Teberani nin büyük orta ve küçük mu’cem olmak üzere hazırladığı üç mu’cem idir.
1-El-Mu’cemü’l kebir(Büyük Mu’cem):Bu mu’cemde hadisler isimleri alfabetik olarak sıralanan sahabilere göre gruplandırılmıştır.
2-El’Mu’cemü’s-evsat(Orta Mu’cem) Taberani bu eserinde iki bine kadar hocasından almış olduğu 30 bin civarında hadisi hocalarının isimlerine göre sıralar.
3-El Mu’cemü’s-sağir( Küçük Mucem): Bin civarındaki hocasından birer hadis naklederek hazırladığı bu eserde 1198 hadis yer alır.
MÜSNEDLER: Müsned türü eserlerde hadisler, hadisin ilk ravisi olan sahabilere göre sıralanmaktadır. Müsnedlerde sahabe ve tabiun sözleri yer almaz. Hadis tarihinde yüz elli civarında müsned türü hadis kitabı yazılmıştır. Bunlardan günümüze ulaşıp basılmış olanları şu müelliflere aittir.
Abdullah b el Mübarek – Humeydi – Ali b. Ca’d – Şeybe – İshak b rahuye – Halife b hayat – Ahmed b hanbel – Abd b Humeyd – Bezzar – Ebu Ya’la – Rüyani – Ebu Avane
Müsnedler içinde en meşhuru ve klasikleşmiş olanı Ahmed b Hanbel ‘ in Müsned idir.
ETRAF KİTAPLARI:
Etraf kitaplarında hadislerin tamamı değil başından bir kısmı yani ucu verilip hadisin farklı isnadları yani değişik rivayet kanalları verilir. Bu kitaplar genelde sahabe ismine göre tertip edilmişlerdir.
RAVİ BİYOGRAFİLERİ: Hadis ravilerinin hayat hikayeleri, güvenilir olup olmadıklarına dair yazılan kitaplara rical kitapları denir.
TASNİF DÖNEMİNİN ÖNDE GELEN HADİS KİTAPLARI
MA’MER B. RAŞİD VE CAMİ’İ:
Tabiundandır.Basra da on dört yaşında Hasan Basri nin büyük öğrencisi tabiundan Katade b Diam enin yanında ilim tahsiline başladı. Mamer hadis tarihindeki çok önemli kişiler arasında hadislerin intikalinde önemli rol oynamış kilit bir şahsiyettir. Yemen de vefat etmiştir. Mamer in kayıt zannedilen El-Cami isimli eserinin 2 nüshası Türkiye de bulunmuştur.Bunlardan birisi Türkiye nin büyük kitap koleksiyoncularından İsmail Saib Sencer’in Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesine bağışladığı kitapları arasındadır. İkinci nüsha çağımızın yaşayan en büyük Müslüman biyografi alimi Fuad Sezgin tarafından keşfedilip 1955 yılında ilim alemine tanıtılmıştır
İMAM MALİK VE MUVATTA’SI:
Maliki mezhebinin kurucusu olan Malik b Enes de Sünnet Yurdu denilen Medine de doğdu. ‘’Peygamber mescidinde hadis nakleden kendilerine devlet hazinesi emanet edilse ihanet etmeyecek 70 kişiye yetiştim fakat hadis almadım.Çünkü bu işin ehli değillerdi’’ demiştir. Yirmi yaşında fetva ve ders vermeye başlamıştır. 147 yılları civarında halife Mansur un emriyle soruşturma geçirmiş ve onun emriyle Medine valisi tarafından kırbaç cezasına maruz kalmıştır. Daha sonra halife gerçeği anlamış ve özür dilemiştir. Muvattanın resmi yaptırım altında kullanılmasına rıza göstermemiştir. Muvatta da senedi verilmeyen hadislerde vardır. Bunlara belağ tarikli hadis denir. Kur an dan sonra en sahih kitap sayılmıştır. Daha sonraki yıllarda Sahihan denilen Buhari ve Müslim in sahihleri telif edildikten sonra da Muvatta bu ünvanını korumuştur.
ABDÜRREZZAK B HEMMAM VE MUSANNEF İ:
Hadisciler arasında büyük hadis hafızı , Şeygu’l İslam gibi ünvanlarla anılmıştır. San’a da doğmuştur. On yedi bin hadisi ezbere bildiği buna rağmen hadisleri yazılı kaynaklardan rivayet etmeye çok önem verdiği bilinmektedir.
İBNU EBU ŞEYBE VE MUSANNEF İ :
Kufe de doğmuştur. Aslen Belh lidir. Abbasi halifesi Mütevekkil kendinden önceki halifelerin başlattığı mihne denilen halka Mutezile mezhebinin görüşlerini devlet eliyle zorla kabul ettirme uygulamasını kaldırınca, İbn Ebu Şeybe ve ağabeyi Osman dan Mutezile ve Cehmiyenin görüşlerini çürüten hadisleri halka anlatmalarını istedi ve bu iş için onlara maaş bağladı. İbn Ebu Şeybe bu amaçla Bağdat ta çok büyük kalabalıklara uzun süre ders vermiştir. İbn Kesir Musannef için ‘’ kimsenin benzerini yazamayacağı bir eser ‘’ demiştir. Bu Musannef in en ilginç özelliklerinden birisi Hanefi Mezhebi imamı Ebu Hanife ye yönelik bir konu başlığı açmış olmasıdır. ‘’ Kitabü’r redd ala Ebi Hanife ‘’ başlığı altında Ebu Hanife’nin yüz yirmi dört meselede Hz. Peygamberden gelen hadislere muhalefet ettiğini savunmakta ve muhalefet ettiğini söylediği dört yüz seksen beş rivayeti sıralamaktadır.
AHMED B HANBEL VE MÜSNED İ: Hanbeli mezhebinin kurucusudur, Bağdat ta doğdu. Babasından kalan dokuma tezgahını kiraya vererek geçinir, parasız kalınca ücretle kitap yazar veya kemer örer karısının dokuduğu kumaşları satardı.Memun un halifeliğinin son yılında başlattığı ve sonraki halifelerin devam ettirdiği mihne denilen Kur’an’ın yaratılmış olduğu görüşünü zorla benimsetme uygulamasına direnenlerin başında Ahmed b Hanbel gelir.
DARİMİ VE SÜNEN İ: Semerkant’ta doğdu. Ahmed b hanbel ‘’ ona servetler sunuldu fakat itibar etmedi’’ demiştir. Merv de vefat etti. Sünen i Abdullah Aydınlı tarafından Türkçeye çevrilmiş ve altı cilt olarak basılmıştır.
KÜTÜB-İ SİTTE: Hicri dördüncü asrın başlarında yaşamış olan İbnü’s-Seken den hadis kitapları tavsiye etmesi istenince Buhari ve Müslim in Cami leri ile Ebu Davud ve Nesainin Sünenlerini güvenilir bulduğunu belirtmiştir.Daha sonra bunlara Tirmizinin Cami i de eklenerek el-Usulü’l-Hamse: Beş ana kaynak ismi verilmiştir. Özellikle Maliki Mezhebini benimseyen Endülüslü ve Kuzey Afrikalı alimler başta olmak üzer bazı alimler bu beş esere altıncı eser olarak. Maliki Mezhebinin imamı İmam Malik in Muvatta sını ekleyerek bunlara El-Kütübü’s-sitte ismini vermişlerdir. İbnu’l-Kayeserani bu beş esere İbn Mac enin Sünen ini ekleyerek bunlara El-Kütübü’s-Sitte ismini vermiştir. Cemmaili diye tanınan Ebu Muhammed Abdulğani b .Abdulhamid , el-Kemal fi esmai’r-rical isimli eserinde altıncı kitap olarak İbm Öace nin Sünen ini dahil ettiği altı kitabın ravilerinin hal tercümelerini bir araya getirmiştir.
İbnü’s salah , Alai ve İbn hacer el-Askalani ise İbn Macenin Süneninde çok sayıda zayıf hadis olmasından hareketle ona göre hadisleri daha sağlam olan Darimi’nin Sünen’ini el-Kütübü’s-Sitte nin altıncı kitabı olarak kabul etmektedirler.
Altı kitaba Malik in Muvatta ını dahil etmeyenler onu güvenilir bulmadıklarından değil, içindeki hadislerin altı kitabın diğer kitapları içinde yer almış olmasındandır.
BUHARİ VE EL CAMİU’S SAHİH İ:
Buhara da doğdu. Babası İsmail Abdullah b el-Mübarek tir.11 yaşında hocası Dahilinin hatalarını bulmasıyla çevrenin dikkatini üzerine çekti.Mihne olayından Buharide etkilenmiştir. Buhariyi karalayanların başında hocası Muhammed b. Yahya ez Zühli gelmektedir.Horasan vaili Zühli Buharinin devlet adamlarına mesafeli durduğunu onların ayaklarına gitmeyi ilmin onuruna ve vakarına aykırı gördüğünü bildiğinden onu bu duyarlı noktasından vurmak istemiş ve sarayına gelerek kendisine hadis okutmasını istemiştir. Buharinin bu isteği reddetmesi üzerine onun ehli sünnete aykırı görüşler savunduğu gerekçesiyle ülkesini terk etmesini istemiştir. Buhari Semerkanta gitmek üzere yola çıkmış, Hartenk denilen kasabada akrabalarını ziyaret ederken bu olayların üzüntüsünün etkisiyle hastalanmış ve vefat etmiştir. Kabri Semerkanta 3 mil uzaklıktaki Hartenk’tedir..
Emiru’l-mü’minin fi’l-hadis, yani hadiste bütün Müslümanların başkanı ünvanıyla anılan Buhari olağanüstü bir hafızaya sahipti.
El – Fellas ‘’ Onun bilmediği hadis , hadis değildir’’ demiştir. İbn Huzeyme:’’ Gök kubbe altında ondan daha iyi hadis bilen yoktur’’ demiştir.
Buhari sahih hadisleri konularına göre bir araya getiren ilk muhaddistir.
Buharihan denilen ve Buhari okuyan anlamına gelen bir meslek oluşmuştur.Mustafa Kemal ‘ in emriyle ilk meclisin açılışında Buhari hatimi yapılmıştır.
MÜSLİM VE EL CAMİ U S SAHİH İ:
Nişaburda doğdu, on iki yaşında Muvatta okuyarak hadis öğrenmeye başladı. Kumaş ticaretiyle uğraştığından Bezzaz lakabıyla anılırdı. Nişabur cömerdi diye anılırdı.Müslim sahih ine on beş yaşında başlamış , on beş senede tamamlamıştır. Tekrarlarıyla on iki bin tekrarsız dört bin civarında hadis bulunmaktadır.
TİRMİZİ VE SÜNEN İ:
Tirmiz de doğdu, Tirmiz de vefat etti. Kitabını ilim dünyasına ‘’ Kimin evinde bu kitap bulunursa orada konuşan bir peygamber vardır’’ diyerek savunmuştur. En önemli özelliği her hadisin sonunda hadisin sıhhat durumunu , diğer kanallarını, o konudaki fakihlerin ve alimlerin görüşlerini vermesidir.Üstünlük sıralamasında Kütübi-Sitte nin üçüncü kitabı olarak kabul edilir.
EBU DAVUD VE SÜNEN İ:
İran – Afganistan sınırı bölgesinde doğdu. İyi bir Müslüman olmak isteyen kişiye şu dört hadis yeter demiştir. 1- Ameller niyetlere göredir. 2- Kişinin kendini ilgilendirmeyen gereksiz şeylerden uzak durması iyi Müslüman olduğunu gösterir. 3- Kişi kendi için sevdiğini kardeşi içinde sevmedikçe iyi Müslüman olamaz. 4- Helal haram bellidir.Ona göre zayıf hadis akıl ve kıyasla hüküm vermekten önce gelir.
NESAİ VE SÜNEN İ:
Nesa da doğdu. On beş yaşında hadis öğrenmeye başladı.Mısır ve Humus ta kadılık yaptı. Filistindeki Remle de vefat etti Kudüs e defnedildi. Başka bir kaynakta Mekkede vefat edip oraya defnedildiği bildirilir.Sünen i el-Mücteba ismiyle meşhur oldu.
İBN MACE VE SÜNEN İ:
Kazvinde doğdu.15-20 yaşları arasında Kazvinli hadiscilerden eğitim aldı.Sünen i 4341 hadis ihtiva eder. Bunlardan 1000 kadarı zayıftır.
Son dönemlerde Kütüb i Sitte ye , Muvatta, Darimi nin sünen i ve Ahmed b hanbel in Müsned i eklemek suretiyle meydana gelen dokuz kitaba Kütüb-i Tis’a denilmektedir.Bu dokuz kitap Wensinck’in Concordance denilen hadis indeksinde yer almaları sebebiyle bu ismi almışlardır.
0 Yanıt
1728 Gösterim