*Ahlakın temel kavramlarını ilkelerini ve kurallarını temellendiren düzenli ve tutarlı açıklamalara AHLAK TEORİSİ denir.
*İslam Ahlak teorileri 3 kısma ayrılır.
-Kuralcı ahlak teorileri
-Karakterci ahlak teorileri
*Nassi Ahlak teorisinde nasslarda doğru ve yanlış için pek çok terim kullanılır. hayır , birr kıst iksat adl hakk ma'ruf ve takva.Doğru fiiller genelde salihat yanlış ve günah fiillerde seyyiat olarak isimlendirilir.
*Mutezile öğretisindeki 5 esas prensib.
-tevhid -emir bil maruf/nehiy anil münker
-adalet -vaad ve vaid (Allahın iyilk yapanları mükafatlandırma kötülük yapanları cezalandıması zorunludur)
-menzile beynel menzilleteyn:büyük günah işleyenler ne müslüman nede kafir sayılırlar.bu ikisi arasında bir konumdadırlar.Ahirette ne cennete ne cehenneme giderler Araf denilen yerde ikisi arasında kalırlar.
*Mutezileye göre bilgi 2 ye ayrılır.
-zaruri bilgi
-müktesab bilgi
*İstitaat: bir fiili yapma yada terk etme gücünü ifade eder.
*Ebul Hasan Ek Elari mutezileye 3 ana melekede karşı çıkmıştı
-halkul kuran-kuranı kerimin yaratılması
-ruyetullah:Allahın görülmesi
-kulların fiileri
*Eşariyeye göre fiillerin , hayır ve şerrin yaratıcısı Allah'tır insan değildir.
*Eşariye göre fiil failin yoktan kasıtlı olarak varoluşa geçirdiği şeydir. bunu gerçekleştiren failde Allahtır.
*Eşari insanın ahlaki sorumluluğunu önce yaratılmış olan kazanma gücü yani KESB ile açıklamaktadır.
*Mutezileye göre insan kendi fiillerinin yaratıcısıdır.Eşariliğe göre değildir insan Allahın yarattığı fiillerin kesbeder.
*Mutezileye göre insan aklını kullanarak iyiyi kötüyü ayırtedebilir.Mutezilienin ahlaki değerlerle ilgili bilgisi zorunludur. Eşaride ise ahlaki değerler vahiy yoluyla bilinir.
*Maturudi mezhebine göre Ahlaki olanlarda dahil insan fiileri bir yönden Allaha ait diğer yöndende insana aittir.İnsan fiillerini Allah yaratır insanda bu fiileri kesbeder yani kazanır.
*Maturudi ahlak teorisinde ahlak fiileri ikiye ayrılır.
-kendinde iyi veya kötü olanlar
- bir ihtiyaca duruma başlangıç yada sonuca göre iyi veya kötü olanlar
*Ahlak islam filozofların göre 3 ana konu üzerinden açıklanır.
-tedbirül menazil siyasetül müdün
*Filozoflara göre iyi 3 gruba ayrılır.
-kendiliğinden iyi mesela mutluluk gibi..
-başka bir şey için yani vasıta olarak iyi servet gibi..
-hem vasıta hemde gaye olarak iyi mesela bilgi gibi...
*Tasavvufta fakr insanın hiçbirşeye sahip olmaması değil hiçbirşeyin insana sahip olmamasıdır.
*Hürriyet anlayışı filozof ve kelamcılara göre hürriyet ahlakın hareket noktası sufilere göre ise ahlakın gayesidir.
0 Yanıt
1559 Gösterim