Bir duyguyu bir düşünceyi anlatan, yargı niteliğindeki söz
ya da söz gruplarına cümle denir.
ANLAMDAŞ VE YAKIN ANLAMLI CÜMLELER
Birbirine yakın mesajlar içeren, benzer anlamları ortaya koyan cümlelerdir.
Cümle anlamıyla ilgili sorularda kesinlikle yorum yapılmamalı,
“şöyle düşünülebilir, böyle de bir anlam çıkartılabilir” denilmemeli verilen cümlenin
sözcük karşılığı olan şık aranmalıdır.
İlk önce anlatılmak istenen şey, yani konu bulunmalıdır.
Bunun için anahtar sözcükleri doğru tespit etmek gerekir.
Ayrıca cümlede geçen edat ve bağlaçları doğru tespit etmek gerekir.
Örneğin;
“Sanat, toplumdaki insanların çoğunluğunu dikkate alarak onların düzeyine inmemeli;
tersine biraz önden gitmelidir.”
cümlesinin anlamını sözcüklerden yola çıkarak ve cümleye şu soruyla yaklaşıp çözümleyelim:
“Anlatılmak istenen nedir?”
sorusuna alacağımız cevabı belirleyip seçeneklerdeki cümlelere de aynı sorularla
yaklaştığımızda özdeş yargıları kolayca belirleriz.
Örnek cümlede anahtar ifade; “insanların çoğunun düzeyine inmemeli”, “önden gitmeli” dir.
O halde,“Sanat toplumun seviyesinin üstünde olmalı; topluma yol göstermelidir.”
dersek bu cümle, önceki cümleye anlamca yakınlık gösterir.
Örneğin;
“Yazdıklarımda hep gerçeğe bağlı kalırım; ancak bu nitelikteki yapıtlar yüzyıllar boyunca değerini koruyabilir.”
cümlesinin yakın anlamlısını bulalım. Bu cümlede “gerçeğe bağlı kalmak” ve
“ yüzyıllarca değerini korumak”sözü dikkat çekmektedir.
“Gerçeğe bağlı kalmak” sözü gerçeği ve doğruları yazma, “yüzyıllar boyu değerini
koruyan” sözcük ise kalıcılığı yakalama demektir.
Buna göre,
“Kalıcı yapıtlar, gerçeği olduğu gibi yansıtanlardır.”
cümlesi örnek cümleye yakın anlam içermektedir.
Örneğin;
“Eskiden vakti yoktu, uzun yazılar yazardı; şimdi vakti bol, kısa ve özlü yazılar yazıyor.”
cümlenin yakın anlamlısı,
“Kısa ve özlü yazmak için uzun zamana ihtiyaç vardır.”cümlesidir.