Her iki ucunda özdeş mumlar bulunana metal çubuk bir ucundan ispirto ocağı yardımı ile ısıtılıyor.
Bir süre sonra çubuğun diğer ucundaki mumun da erimeye başladığı gözleniyor.
Bu durum metal çubuğun bir ucundan aldığı ısının diğer ucuna aktarıldığını gösterir.
Katı haldeki maddenin taneciklerinin birbirine temas ettiğini ve titreşim hareketi yaptığını biliyoruz.
Metal çubuğun ısı alan ucundaki taneciklerin titreşim hızı artar.
Bu tanecikler temas halinde oldukları diğer taneciklere çarparak onlarında titreşim hızını arttırır.
Böylece ısı enerjisi madde boyunca aktarılmış olur.
Isının bu şekilde aktarılmasına ısının iletim yolu ile yayılması denir.
Isı katılarda iletim yolu ile yayılır.Yanmakta olan ocak üzerindeki tavanın ve fişe takılan ütünün kızgın hale gelmesi,
pişmekte olan çorbayı karıştırdığımız kepçenin ısınması olaylarında ısı iletim yolu ile yayılır.
Isının iletim yolu ile yayılması sıcaklıkları farklı iki madde temas ettiğinde olur.
Elektrik ocağının üstündeki çaydanlığın ve ütülediğimiz giysilerin ısınması gibi olaylarda bu durum gözlenebilir.
Isının farklı maddelerdeki iletim hızı da birbirinden farklıdır.
Çelik ve alüminyumdan yapılan tencere ve tava gibi eşyaların kulp ve saplarında plastik kullanılmasının ve yemek pişirirken tahta kaşık kullanılmasının sebebi budur.
Verilen örnek olaylarda da görüldüğü üzere bazı durumlarda ısının hızlı, bazı durumlarda ise yavaş iletmesi amaçlanır.
Isıyı hızlı ileten demir, bakır, alüminyum gibi maddeler
ısı iletkeni olarak adlandırılırken,
Isıyı yavaş ileten plastik, tahta, porselen gibi maddeler
ısı yalıtkanı olarak adlandırılır.
NOT=Bütün maddeler taneciklerden oluştuğu için sıvı ve gaz haldeki maddelerde de ısının iletim yolu ile yayılması görülebilir.
Fakat sıvı ve gaz haldeki maddeleri oluşturan tanecikler arasında boşluklar daha fazla olduğundan bu hallerde ısının iletim yolu ile yayılması daha zordur.
0 Yanıt
2240 Gösterim