Fransız fikir adamı.
Henri-Louis Bergson (18 Ekim 1859 – 4 Ocak 1941)
Sezgiciliğin ( entüisyonizm) de kurucusudur.
1859'da Paris'te doğdu. Yahudi asıllı bir Polonyalı babayla, Yahudi asıllı bir İngiliz annenin oğludur. Ancak hayatının tamamı Paris'te geçti. Paris'te Condercet Lisesini bitirdi. Burada fen ve edebiyat derslerinde üstün başarı gösterdi. 1878-1881 yılları arasında Paris Yüksek Öğretmen Okulunu bitirdi. Çeşitli şehirlerde öğretmenlik yaptı. Okulda başladığı felsefi çalışmalarını devam ettirdi. 1889'da Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri adlı tezi ile doktor oldu. Paris'te Dördüncü Henri Lisesinde ders verdi.
1891'de Louise Neuburger ile evlendi. Bu arada ruh ve beden arasındaki münasebet üzerinde çalışmaya başladı. 1900'de College de France'e çağrıldı. 1914'te Fransız Akademisine üye seçildi. Savaş yıllarında diplomatik vazife gördü. 1927'de Nobel Edebiyat Ödülünü kazandı. Bu arada geçirdiği bir felç sebebiyle sosyal hayattan uzak kaldı. 1941'de Paris'te öldü.
Bergson'un felsefesi müşahede, akılcılık ve izafiyetten kaçınır. Ona göre bu üç öğreti gerçekte yalnızca katı maddeleri, düşüncede kavramları, şuurda ise yalnızca biçimleri kabul eder. Halbuki Bergson'un öğretisi; bütün bilgileri ve varlığın tamamını kucakladığını öne süren zekanın eleştirilmesiyle aynı zamanda dolaysız verinin faydacılık, bilginin geometri, eylemin de teknik aşamasına henüz düşmediği insanlık deneyinin başlangıcını his yoluyla kavrama, idrak etme metodudur.
Bergson, Almanya'da doğup gelişmiş olan idealist felsefenin Fransa'daki temsilcisi olarak tanınır. Aynı zamanda, süreç felsefesi adı verilen felsefe türünün de en önemli temsilcilerinden olan Bergson, pozitivizmin ya da oldukça dar bir çerçeve içinde kalan bilimsel yorumların iddialarına şiddetle karşı çıkarken, insani ve tinsel değerlerin önemini vurgulamıştır. O, işte bu çerçeve içinde, 20. yüzyılda gelişen akla karşı başkaldırının önemli öncülerinden biri olmak durumundadır.
Bergson, sabit değerlere karşı çıkarak, hareket, değişme ve evrim gibi değerleri benimseyen ve daha sonra "süreç felsefesi" adını alan bir fikir sistemi kurmuştur.
Eserleri:
Bergson, eserlerinde maddecilerin hücumlarına karşı, ruha ve öldükten sonra ebedi hayata inananları müdafaa etmiştir. Kitapları din ve kıyametle ilgili bilgilerle doludur. Okuyanlar dine ve kıyamete seve seve inanırlar. Eserlerinden bazıları:
Din ve Ahlakın İki Kaynağı, Şuurun Verileri, Madde ve Hafıza, Düşünce ve Hareket, Metafiziğe Giriş, Gülmek vb.'dir.
Essais sur les données immédiates de la conscience (Bilincin dolaysız verileri üzerine deneme) (1889)
Matière et mémoire (Madde ve bellek) (1896)
Le Rire (1899)
Les Deux sources de la morale et de la religion (Ahlak ve dinin iki kaynağı) (1932)
L'Évolution créatrice (Yaratıcı evrim) (1907)
L'Énergie spirituelle (Ruhsal Enerji)(1919)
La pensée et le mouvant (1934)
0 Yanıt
1829 Gösterim